Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Skalna Ambona
Inne nazwy Schronisko w Górze Smoleń XI
Nr inwentarzowy J.Cz.IV-04.40
Region Wyżyna Śląsko-Krakowska
Współrzędne WGS84 λ: 19°40′05,00″, φ: 50°26′15,00″
Gmina Pilica (gm. miejsko-wiejska)
Powiat zawierciański
Województwo śląskie
Właściciel terenu Skarb Państwa (Lasy Państwowe)
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu SW
Pozostałe otwory 2 - ku NE.
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 448
Wysokość względna [m] 20
Głębokość [m] 0
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 0
Długość [m]
w tym szacowane [m]
10,50
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Wyżyna Częstochowska, Pasmo Smoleńsko-Niegowonickie, Smoleń, Góra Smoleń
Opis drogi dojścia do otworu
Od Wzgórza Zamkowego w Smoleniu należy się skierować w kierunku południowym i przejść czarnym szlakiem turystycznym około 200 m do skrzyżowania leśnych ścieżek. W tym miejscu należy skręcić w prawo (niebieskim szlakiem) i dojść do skrzyżowania z asfaltową drogą Smoleń-Złożeniec. Z tego miejsca w kierunku południowo-zachodnim widać stojącą w lesie długą i wąską skalną płetwę z charakterystycznym oknem skalnym o średnicy około 2 m, w jej północnym końcu. Opisywane schronisko znajduje się kilka metrów powyżej widocznego z dala okna. Dwa otwory schroniska są całkowicie niedostępne jeśli się nie posiada drabiny o długości co najmniej 8 m lub specjalistycznego sprzętu wspinaczkowego. Od góry również nie da się zjechać na linie bez uprzedniej wspinaczki. Patrząc z dołu na otwór zachodni ma się wrażenie, że jest to tylko nisza w skale. Natomiast otwór wschodni zasłaniają rosnące w pobliżu drzewa i w okresie wegetacyjnym trudno go wypatrzeć choć znajduje się dokładnie nad bardzo charakterystycznym Schroniskiem Oczko (J.Cz.IV-04.41).
Opis jaskini

   Schronisko jest bardzo obszernym (wysokość około 2m) „mytym” tunelem, o eliptycznym przekroju, przebijającym ostaniec na wylot. Rozwinęło się w górnojurajskich wapieniach skalistych.

   Szaty naciekowej schronisko nie posiada. Na ścianach widać liczne kotły wirowe. Na dnie skalnym schroniska leży cieniutka warstwa humusu.

   We wnętrzu jest sucho i przewiewnie. Brak przedstawicieli flory i fauny. Całe schronisko jest widne.
Historia badań
Historia eksploracji
Mimo trudnego dostępu schronisko jest znane i odwiedzane. W trakcie prowadzenia prac kartograficznych do otworu zachodniego była przystawiona prowizoryczna drabina zbita z drewnianych bali. Otwór wschodni był zamaskowany żerdziami i gałązkami jodły. We wnętrzu, koło tego otworu była ustawiona prowizoryczna ławeczka. Prawdopodobnie służba leśna lub myśliwi założyli w tym miejscu punkt obserwacyjny tzw. ambonę. Pierwsza wzmianka w literaturze na temat schroniska pojawia się w 1994 r. (Polonius).
Historia dokumentacji
W uzupełnieniu dokumentacji dla Zarządu Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych woj. katowickiego wykonanej w 1991 r., nosi nazwę Schronisko w Górze Smoleń XI i numer IV.C.54. Opis i plan schroniska znajduje się również w dokumentacji z roku 2000 wykonanej na zlecenie Ministerstwa Środowiska, gdzie nosi tę samą nazwę i numer. Pomiary schroniska wykonał w czerwcu 1994 r. A. Polonius i M. Pawłowski. Dane zaktualizował A. Polonius (2009).
Plan opracował A. Polonius.
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Polonius A. 1994 (wzmianka, lokalizacja); Jaskinie Wyżyny Częstochowskiej 2011c (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Polonius A. i in. 1991; Polonius A. i in. 2000 (dokumentacja); Polonius A. 2003 (nadaje nową nazwę, omawia morfologię i genezę).
Autorzy opracowania Adam Polonius
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2013
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie