Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia Piaskowa
Inne nazwy
Nr inwentarzowy J.Cz.III-07.05
Region Wyżyna Śląsko-Krakowska
Współrzędne WGS84 λ: 19°31′50,00″, φ: 50°32′22,00″
Gmina Kroczyce (gm. wiejska)
Powiat zawierciański
Województwo śląskie
Właściciel terenu Prywatny
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu NE
Pozostałe otwory 2 - ku górze.
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 370
Wysokość względna [m] 20
Głębokość [m] 2,50
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 2,50
Długość [m]
w tym szacowane [m]
65
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Wyżyna Częstochowska, okolice Skarżyc, Skały Dupickie, Gora Sowiniec.
Opis drogi dojścia do otworu
Jaskinia znajduje się w Górze Sowiniec, położonej w pobliżu Piaseczna i nazywanej przez okoliczną ludność Sowińcem Pierwszym. Od skrzyżowania w centrum wsi należy udać się około 600 m. na północ, aż do ostatnich domów. Porośnięte lasem bukowym wzgórze jest widoczne po lewej, północno-zachodniej stronie, tuż za domami. Po ominięciu zabudowy mijamy pole, wchodząc na wschodni skraj południowego zbocza wzgórza. Północny otwór jaskini znajduje się około 20 m. od granicy lasu, w ziemnym leju. Po przejściu dalszych około 25 metrów, u podstawy niedużych, porośniętych bluszczem skałek, jest usytuowany otwór południowy jaskini.
Opis jaskini
Otwór północny znajduje się w niedużym leju, prawdopodobnie wykopanym w latach 90-tych XX-go wieku. Prowadzi on do małej, niskiej salki, opadającej lekko w dół. Miejsce to jest częściowo zagruzowane oraz zablokowane skalnym mostkiem. Obok jest bardzo ciasny (Z-I?) prześwit, za którym widnieje obszerny korytarz. Na starym planie Rysieckiego, kiedy salka ta była dostępna jedynie od otworu południowego, jest widoczny boczny korytarzyk, długości około 5 metrów, jaki odbija od niej w kierunku południowym. Obecnie jest on zasypany kamieniami i gruzem.
Otwór południowy również znajduje się w niedużym leju, ale początkowo ma formę ciasnej szczeliny, opadającej w dół poprzez 2-metrowy próg. Pod nim otwiera się stosunkowo obszerny Korytarz Wejściowy, o szerokości 1,5-2 m, wysokości sięgającej 3 m i długości około 15 metrów. Prowadzi on w kierunku północno-zachodnim. Zaraz na początku odchodzi w prawo boczny korytarzyk, długości około 7 metrów i poprzez 1,2-metrowy próg wyprowadzający do Korytarza Piaskowego. Natomiast w końcowej części Korytarza Wejściowego odchodzą trzy wąskie odnogi. Dwie kończą się szybko w ciasnych przewężeniach, natomiast prawa, poprzez 1-metrowy prożek, prowadzi do Korytarza Piaskowego, wpadając do niego tuż pod 1,2-metrowym progiem pierwszego korytarza bocznego. Jest to więc pętla. Korytarz Piaskowy jest dość obszerny, ma przekrój 1,5x3m, i biegnie w kierunku północno-wschodnim, w stronę otworu północnego. Jest on jednak w końcówce przegrodzony gwałtownym zwężeniem i mostkiem skalnym, w którym jest wspomniany już zacisk.
Jaskinia ma namulisko głównie piaszczyste, zwłaszcza w Korytarzu Piaskowym, o dużej miąższości. W Korytarzu Wejściowym oraz w bocznej, prawej odnodze występuje namulisko ilaste. W pobliżu otworów gromadzi się próchnica. Generalnie, w tej jaskini nacieki nie występują; ściany i strop mają bogatą rzeźbę krasową, obfitującą w różne makroreliefy: liczne jamki i wymycia. Jedynie w zakamarkach stropu Korytarza Wejściowego, blisko otworu, zachowały się resztki nacieków, w postaci żeber.
Historia badań
Historia eksploracji
Jaskinia została odkryta w marcu 1973 r. przez Z. Rysieckiego i J. Jankowskiego.
Historia dokumentacji
Dokumentację jaskini wykonali Z. Rysiecki i K. Berezko, w marcu 1973 r. oraz powtórnie - w 1983 r. - M. Szelerewicz i A. Górny.
Dokumentację otworu północnego wykonał M. Czepiel w 1990 r. Weryfikację planów wykonał J. Zygmunt w dniu 22 sierpnia 2009 r. Jaskinia była nazywana przez miejscowych „Jaskinią Bluszczową”.
Plan opracowali M. szelerewicz, M. Czepiel i J. Zygmunt.
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Czepiel M. 1975 (plan, opis); Szelerewicz M., Górny A. 1986 (opis, plan); Piekarczyk K. 2000 (informacja o drugim otworze); Jaskinie Wyżyny Częstochowskiej 2010 (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Jerzy Zygmunt
Redakcja Jerzy Mikuszewski
Stan na rok 2013
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Obiekt w serwisie Geostanowiska Geostanowisko Geostanowisko
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie