Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia w Dziadowej Skale
Inne nazwy Schronisko za Szlakiem
Nr inwentarzowy J.Cz.III-07.22
Region Wyżyna Śląsko-Krakowska
Współrzędne WGS84 λ: 19°31′58,00″, φ: 50°32′46,00″
Gmina Zawiercie (gm. miejska)
Powiat zawierciański
Województwo śląskie
Właściciel terenu Prywatny
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu SE
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 360
Wysokość względna [m] 40
Głębokość [m] 0
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 0
Długość [m]
w tym szacowane [m]
25,50
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Wyżyna Częstochowska, okolice Skarżyc, Skały Skarżyckie, Góra Remby.
Opis drogi dojścia do otworu
Jaskinia znajduje się w Dziadowej Skale, która jest usytuowana u podstawy południowo-wschodniego zbocza Góry Remby. Najłatwiej trafić tu od Ośrodka Rekreacyjnego „Morsko”, kierując się znakami czarnego szlaku turystycznego, prowadzącego z Rzędkowic do Kroczyc. Po przejściu około 700 metrów, bardzo blisko drogi są widoczne w lasku bukowym okazałe wapienne skały. Duży otwór jaskini jest widoczny z daleka.
Opis jaskini

Otwór ma formę portalu, o szerokości 2 m i wysokości ok. 4 m. Za nim krótki korytarz doprowadza do wielkiej komory, o wymiarach 10x5 m i wysokości sięgającej 7 m. Komora ma w swej górnej, stropowej części liczne połączenia z powierzchnią. Są one praktycznie niedostępne, sprawiają że cała sala jest oświetlona rozproszonym światłem, dając wrażenie istnienia ażurowych ścian. W lewej części Sali, ponad 5-metrowym progiem jest zawieszony boczny korytarzyk, także wychodzący na zewnątrz w wierzchołkowych częściach skały. Po przeciwnej stronie Sali, strop jest przebity wąskim ale wysokim (ok. 2,5 m) kominkiem.

Jaskinia jest w dużym stopniu zniszczona, zarówno przez ludzi jak i procesy erozji. Nacieków brak. Namulisko jest piaszczysto-gliniaste, bliżej wejścia bardziej próchnicowe, w wyniku prac archeologicznych w dużym stopniu zostało przemieszane. Mikroklimat ma zmienny, z powodu licznych połączeń z powierzchnią, uzależniony od warunków zewnętrznych. Mimo to kryją się tu licznie zwierzęta troglokseniczne: pająki Meta sp, ćmy Triphosa sp. i komary.

Historia badań
W jaskini prowadzono badania archeologiczne. M.in. znaleziono tutaj kościaną ozdobę, zdobną poprzecznymi nacięciami, która została uznana za najstarszy przedmiot artystyczny, znaleziony w Polsce. Znaleziono także, niezwykle interesujący, rytualny schowek z żuchwą konia oraz kośćmi dużych zwierząt. Ponadto – liczne narzędzia krzemienne, odłamki ceramiki i grot bełtu z XIII-go wieku.
Historia eksploracji
Jaskinia, mimo powszechnej wiedzy o jej istnieniu (m.in. oznaczenie na mapach turystycznych), nie była udokumentowana, jedynie wzmiankowana w wykazie Szelerewicza i Górnego, wg informacji M. Czepiela, jako „Schronisko Za Szlakiem”.
Historia dokumentacji
Dokumentację sporządził M. Czepiel, na podstawie własnych pomiarów, wykonanych w 1997 r. Weryfikację przeprowadził J. Zygmunt w sierpniu 2009 r.
Plan opracował M. Czepiel.
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Chmielewski W. 1958 (opis stanowiska paleolitycznego); Szelerewicz M., Górny A. 1986 (wzmiankują); Waga A. 1991 (opis archeol.); Cyrek K. 2009 (wyniki badań archeologicznych); Lewandowski J. 2009 (wzmiankuje, stanowiska archeologiczne, pn. Schronisko w Dziadowej Skale); Stefaniak K. i in. 2009a (fauna subfosylna, pn. Jaskinia Dziadowa Skała); Stefaniak K. i in. 2009d (błędne dane morfometryczne, krótka charakterystyka, zakres badań, pn. Jaskinia Dziadowa Skała); Jaskinie Wyżyny Częstochowskiej 2010 (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Jerzy Zygmunt
Redakcja Jerzy Mikuszewski
Stan na rok 2013
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan i przekrój
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie