Dane szczegółowe jaskini
| Nazwa | Jaskinia w Dziadowej Skale |
| Inne nazwy | Schronisko za Szlakiem |
| Nr inwentarzowy | J.Cz.III-07.22 |
| Region | Wyżyna Śląsko-Krakowska |
| Współrzędne WGS84 | λ: 19°31′58,00″, φ: 50°32′46,00″ |
| Gmina | Zawiercie (gm. miejska) |
| Powiat | zawierciański |
| Województwo | śląskie |
| Właściciel terenu | Prywatny |
| Podstawa ochrony | |
| Ekspozycja otworu | SE |
| Pozostałe otwory | |
| Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 360 |
| Wysokość względna [m] | 40 |
| Głębokość [m] | 0 |
| Przewyższenie [m] | 0 |
| Deniwelacja [m] | 0 |
|
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
25,50
|
| Rozciągłość horyzontalna [m] | |
| Położenie geograficzne | Wyżyna Częstochowska, okolice Skarżyc, Skały Skarżyckie, Góra Remby. |
| Opis drogi dojścia do otworu |
Jaskinia znajduje się w Dziadowej Skale, która jest usytuowana u podstawy południowo-wschodniego zbocza Góry Remby. Najłatwiej trafić tu od Ośrodka Rekreacyjnego „Morsko”, kierując się znakami czarnego szlaku turystycznego, prowadzącego z Rzędkowic do Kroczyc. Po przejściu około 700 metrów, bardzo blisko drogi są widoczne w lasku bukowym okazałe wapienne skały. Duży otwór jaskini jest widoczny z daleka.
|
| Opis jaskini |
Otwór ma formę portalu, o szerokości 2 m i wysokości ok. 4 m. Za nim krótki korytarz doprowadza do wielkiej komory, o wymiarach 10x5 m i wysokości sięgającej 7 m. Komora ma w swej górnej, stropowej części liczne połączenia z powierzchnią. Są one praktycznie niedostępne, sprawiają że cała sala jest oświetlona rozproszonym światłem, dając wrażenie istnienia ażurowych ścian. W lewej części Sali, ponad 5-metrowym progiem jest zawieszony boczny korytarzyk, także wychodzący na zewnątrz w wierzchołkowych częściach skały. Po przeciwnej stronie Sali, strop jest przebity wąskim ale wysokim (ok. 2,5 m) kominkiem. Jaskinia jest w dużym stopniu zniszczona, zarówno przez ludzi jak i procesy erozji. Nacieków brak. Namulisko jest piaszczysto-gliniaste, bliżej wejścia bardziej próchnicowe, w wyniku prac archeologicznych w dużym stopniu zostało przemieszane. Mikroklimat ma zmienny, z powodu licznych połączeń z powierzchnią, uzależniony od warunków zewnętrznych. Mimo to kryją się tu licznie zwierzęta troglokseniczne: pająki Meta sp, ćmy Triphosa sp. i komary. |
| Historia badań |
W jaskini prowadzono badania archeologiczne. M.in. znaleziono tutaj kościaną ozdobę, zdobną poprzecznymi nacięciami, która została uznana za najstarszy przedmiot artystyczny, znaleziony w Polsce. Znaleziono także, niezwykle interesujący, rytualny schowek z żuchwą konia oraz kośćmi dużych zwierząt. Ponadto – liczne narzędzia krzemienne, odłamki ceramiki i grot bełtu z XIII-go wieku.
|
| Historia eksploracji |
Jaskinia, mimo powszechnej wiedzy o jej istnieniu (m.in. oznaczenie na mapach turystycznych), nie była udokumentowana, jedynie wzmiankowana w wykazie Szelerewicza i Górnego, wg informacji M. Czepiela, jako „Schronisko Za Szlakiem”.
|
| Historia dokumentacji |
Dokumentację sporządził M. Czepiel, na podstawie własnych pomiarów, wykonanych w 1997 r. Weryfikację przeprowadził J. Zygmunt w sierpniu 2009 r.
Plan opracował M. Czepiel. |
| Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
| Literatura |
Chmielewski W. 1958 (opis stanowiska paleolitycznego); Szelerewicz M., Górny A. 1986 (wzmiankują); Waga A. 1991 (opis archeol.); Cyrek K. 2009 (wyniki badań archeologicznych); Lewandowski J. 2009 (wzmiankuje, stanowiska archeologiczne, pn. Schronisko w Dziadowej Skale); Stefaniak K. i in. 2009a (fauna subfosylna, pn. Jaskinia Dziadowa Skała); Stefaniak K. i in. 2009d (błędne dane morfometryczne, krótka charakterystyka, zakres badań, pn. Jaskinia Dziadowa Skała); Jaskinie Wyżyny Częstochowskiej 2010 (plan i opis inwentarzowy).
|
| Materialy archiwalne |
|
| Autorzy opracowania | Jerzy Zygmunt |
| Redakcja | Jerzy Mikuszewski |
| Stan na rok | 2013 |
| Grafika, zdjęcia |
plan i przekrój
|
plan i przekrój