Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Solna Jama (S-2.1)
Inne nazwy Salzlocher
Nr inwentarzowy S.II-02.01
Region Sudety
Współrzędne WGS84 λ: 16°36′24,51″, φ: 50°11′24,65″
Gmina Międzylesie (gm. miejsko-wiejska)
Powiat kłodzki
Województwo dolnośląskie
Właściciel terenu Skarb Państwa (Lasy Państwowe)
Podstawa ochrony Dec. Urz. WRN we Wrocławiu nr 99, 1964 r; Dz. Urz. WRN we Wrocławiu nr 3, 1966r.
Ekspozycja otworu ESE
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.]
Wysokość względna [m] 10
Głębokość [m] 0
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 0
Długość [m]
w tym szacowane [m]
40
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Sudety Środkowe, Góry Bystrzyckie, Gniewoszów, Dolina Potoku Gołodolnik.
Opis drogi dojścia do otworu
Z przystanku autobusowego w Gniewoszowie idziemy na wschód drogą wzdłuż niebieskiego szlaku. Po około 1 km szlak zbacza z drogi w prawo. Idąc nim z lewej strony mijamy ruiny zameczku Szczerba. Od nich schodzimy w dół do potoku Gołodolnik. Dalej idziemy ku południowi, wzdłuż potoku ścieżką pod górę, aż zobaczymy wychodnię marmurów, a w niej otwór jaskini.
Opis jaskini
Szerokim lecz niskim otworem wchodzimy do obszernego korytarza o litych ścianach ze śladami wymyć. Na dnie korytarza namulisko, częściowo z próchnicą. Po 10 m korytarz lekko się zwęża i skręca ostro ku zachodowi. W stropie widoczny komin. Dalej, po 15 m, korytarz na wprost przechodzi w wyklinowującą się szczelinę, natomiast w prawo odchodzi odgałęzienie zakończone jeziorkiem krasowym. W lewej ścianie widoczny ciasny otwór prowadzący do zalanego wodą korytarzyka. Dno tego korytarza pokryte jest ostrokrawędzistymi odłamkami skał. W części przyotworowej widać ślady nacieków. Jaskinia została wymyta w grubokrystalicznym białym marmurze, tworzącym soczewkę wśród łupków. Stąd zapewne, ze względu na podobieństwo marmuru do soli wzięła się jej nazwa.
Jaskinia została utworzona przez wody stagnujące (Kowalski 1954), ale zdaniem Walczaka (1960), w odchodzących od korytarza poziomych kanałach krasowych widać ślady erozji wód podziemnych. Mierzone przez K. Kowalskiego (październik 1953 r.) pH wody wynosiło 7,5, a jej temperatura +6,8° C.
We wstępnej części jaskinia jest przewiewna, w drugim korytarzu wilgotność jest duża, ze stropu kapie woda.
Światło oświetla jaskinię do pierwszego zakrętu.
Poza otworem nie ma roślinności zielonej. W otoczeniu las bukowy, na skałach przy otworze mchy i porosty.
Jeziorko przy końcu jaskini zawiera faunę wodną. Żyje tu troglobiont studniczek Niphargus tatrensis. P. Pateff (1926) znalazł w jeziorku 16 gatunków korzenionóżek. H. J. Stammer (1936) stwierdził tu obecność 7 gatunków nicieni, 3 skąposzczetów, 3 niesporczaków i 4 skorupiaków, a z nich, obok studniczka także: Cyclops megacyclops viridis, Epactophanes richard i Bryocamptus typhlops. W głębi jaskini występują owady bezskrzydłe: troglobiotyczna Schaefferia emucronata. Poza nimi występują troglofilne pająki: Meta merianae i Nesticus cellulanus (Kowalski 1954). W listopadzie 1994 stwierdzono tu obecność 2 nocków dużych (Myotis myotis).
Historia badań
Jaskinia znana była już w XVIII w. Pierwszy jej opis dał F.A. Zimmermann w 1789 r. W 1843 r. jaskinię odwiedził malakolog R. Scholtz. W latach osiemdziesiątych XIX w. jaskinia była również zwiedzana gdyż na ścianach (przy sztucznym otworze) znajdujemy ślady napisów z tamtego okresu. W 1920 r. zwiedził ją zoolog W. Arndt, który znalazł w niej studniczka oznaczonego później przez A. Schellenberga jako Niphargus tatrensis tatrensis. W 1935 r. G. Dittrich podaje dość dokładny opis jaskini, z którego wynika, że dostępny był wówczas tylko korytarz za otworem, a dalsze części były wypełnione namuliskiem. Powiększenie jaskini do obecnego stanu nastąpiło tuż po opisie G. Dittricha, skoro już w 1936 r. H. J. Stammer opisał faunę wodną z jeziorka na końcu jaskini. W 1939 r. J. Stach zajmuje się owadami bezskrzydłymi znalezionymi w jaskini. We wstępie do pracy F. Pax opisuje dzieje poznania jaskini, jej morfologię i faunę. Po wojnie ukazuje się szereg dalszych prac J. Stacha, wzmiankujących o faunie owadów bezskrzydłych z jaskini. Badania współczesnej fauny prowadził A.W. Skalski, a badania osadów i fauny kopalnej prowadzili: J. Bieroński i T. Wiszniowska.
Historia eksploracji
Historia dokumentacji
Dane zaktualizował A. Szynkiewicz w 2014 r.
Plan wg K. Kowalskiego (1954) i W. Walczaka (1959).
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Zimmermann F.A. 1789 (opis); Scholtz H. 1844 (wzmianka o jaskini i jeziorku na jego końcu); Arndt W. 1921 (wzm. o faunie); Pax F. 1921 (wzm. o faunie wg Arndta); Arndt W.1923 (autor podaje długość jaskini na 4 m, opisuje jej faunę, m.in. studniczka znalezionego w jeziorku); Otto A. 1923, Pateff P. 1926 (wykaz korzenionóżek znalezionych w jeziorku); Seidel J. 1927 (wiadomość o zwiedzeniu w poszukiwaniu nietoperzy, lecz z ujemnym skutkiem); Schellenberg A. 1932 (wymienia z jaskini Niphargus tatrensis tatrensis); Wolf B. 1934-38 (wykaz fauny); Schellenberg A. 1935 (wymienia studniczka i wspomina, że jeziorko na końcu jaskini zniknęło); Dittrich G. 1935 (opisuje jaskinię i zamieszcza fot. wnętrza., z opisu wynika, że dostępny był tylko wstępny korytarz); Stammer H.J. 1936a (opis fauny wodnej jaskini); Frenzel G. 1937 (wzm. o owadach bezskrzydłych); Dittrich G.1938 (wzmianka); Dittrich G. 1939 (wymienia); Stach J. 1939 (na wstępie pracy referat Paxa podający dzieje jaskini, jej opis i spis fauny. Dalej wykaz owadów bezskrzydłych i uwagi zoogeograficzne); Stach J. 1945 (podaje dla jaskini trogobiotycznego owada bezskrzydłego Arrhopalites pygmaeus); Stach J. 1947 (wymienia owady bezskrzydłe występujące w jaskini); Stach J. 1949 (wzm. o występowaniu w jaskini troglobiotycznego owada bezskrzydłego Schaefferia emucronata); Klimaszewski M. 1949 (wzmianka); Walczak W.1951 (wzmianka); Wojtoń A. 1995 (opis); Jaskinie Sudetów 1996 (plan i opis); Wojtoń A. 1996c (wzmiankowana); Rogala W. 1998a,c (wzmiankowana); Wojtoń A. 1999 (wzmiankuje); Rogala W., Wojtoń A. 2003 (wzmiankowana); Bieroński J. i in. 2007a,b,f,g (wymieniana, fauna kopalna); Bieroński J. 2009 (wzmiankowana); Stefaniak K., Bieroński J. 2009 (wzmiankowana); Stefaniak K. i in. 2009 ( badania, fauna kopalna); Wiśniewski A. i in. 2009 (wzmiankuje).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Jan Trumpus
Redakcja Halina Grodzicka
Stan na rok 2013
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Obiekt w serwisie Geostanowiska Geostanowisko Geostanowisko
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie