Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia w Szaflarach
Inne nazwy
Nr inwentarzowy P-01.04
Region Pieniny
Współrzędne WGS84 λ: 20°00′55,00″, φ: 49°26′18,00″
Gmina Szaflary (gm. wiejska)
Powiat nowotarski
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Prywatny | Południowomałopolski Obszar Chronionego Krajobrazu
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu ku górze
Pozostałe otwory 2 - ku górze
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 650
Wysokość względna [m] 30
Głębokość [m] 6
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 6
Długość [m]
w tym szacowane [m]
43
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Skalice Podhalańskie, Szaflary, kamieniołom
Opis drogi dojścia do otworu
Jaskinia znajduje się w kamieniołomie w Szaflarach. Wyrobisko kamieniołomu rozciąga się na W od Skałki Szaflarskiej, zwanej uprzednio "Skałką z Altaną". Otwory jaskini są usytuowane w południowej ścianie wyrobiska, ok. 15 m poniżej jego krawędzi. Dojście od góry wyraźną ścieżką. Zejście do jaskini większym otworem wymaga ostrożności, gdyż po opadach skała bywa śliska (ok. 2,5 m w skali II). W jaskini jest kilka ciasnych miejsc.
Opis jaskini

Otwory jaskini są sztuczne i powstały w trakcie eksploatacji wapienia, w miejscach rozcięcia jaskini przez ścianę wyrobiska.

Jaskinia jest rozwinięta w białych wapieniach krynoidowych jednostki czorsztyńskiej. Nacieków brak. Na ścianach występują natomiast wypreparowane w wyniku wietrzenia człony łodyg liliowców (Birkenmajer, 1968). W stropie jaskini widoczne są liczne i dobrze wykształcone kotły wirowe. Świadczą one o rozwoju jaskini w warunkach freatycznych. Birkenmajer (1968) ocenia wiek jaskini na młodoplejstoceński.

Jaskinię wypełnia namulisko utworzone głównie przez klastyczne osady drobnoziarniste frakcji ilasto-pylastej. Domieszki frakcji grubszych to fragmenty łodyg liliowców i namyte szczelinami ziarna łyszczyków. Bloki i gruz wapienny dostały się do wnętrza jaskini prawdopodobnie wtórnie, w wyniku robót prowadzonych w kamieniołomie.

Na powierzchni namuliska spotyka się współczesne kości zwierząt.

W pobliżu otworów jaskinia jest dość wilgotna. Wody w jej wnętrzu obecnie nie stwierdzono (w sierpniu 1968 r. K. Birkenmajer obserwował w niej niewielką kałużę). W głębszych partiach jaskinia jest całkowicie ciemna.

W rejonie większego otworu rozwinięta jest bogata flora. Na granicy okapu rosną krzewy - Salix caprea i Sambucus racemosa oraz rośliny zielne - Chamaenerion angustifolium, Epilobium sp., Galium sp. i Poa nemoralis, a nieco głębiej paprocie - Athyrium filix-femina i Dryopteris filix-mas. Ściany w partiach przyotworowych obficie zasiedlają glony, porosty (np. Lepraria sp.) i mchy - Brachythecium salebrosum, Bryoerythrophyllum recurvirostrum, Encalypta streptocarpa i Rhynchostegium murale oraz wątrobowiec - Conocephalum conicum. Za mniejszym otworem rośnie paproć - Cystopteris fragilis.

W pobliżu większego otworu obserwowano pod okapem ślimaki (świdrzyki), a wewnątrz jaskini nieliczne pająki (3.08.1996 r.).

Do mniejszego otworu okoliczni mieszkańcy okresowo wrzucają śmieci i padlinę.

Historia badań
Historia eksploracji

Jaskinia została po raz pierwszy opisana i udokumentowana w sierpniu 1968 r. (Birkenmajer, 1968). Stanowiła ona wówczas jedną całość - możliwą do przejścia - wraz ze Schroniskiem w Szaflarach.

Otwór jaskini jest zaznaczony na Mapie geologicznej pienińskiego pasa skałkowego (Ark. 3 i 13) oraz w przewodniku geologicznym (Birkenmajer 1979.

Historia dokumentacji

Inwentaryzację jaskini przeprowadzono 3.08.1996 r. (A. Amirowicz, J. Baryła i K. Dziubek), a obserwacje uzupełniające - 21.08. i 20.11.1996 r. Pomiary wykonali A. Amirowicz i K. Dziubek (3.08.1996 r.), uaktualnił J. Baryła (2009 r.).

Plan opracował A. Amirowicz.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Birkenmajer K. 1968 (opis wraz z sąsiednim schroniskiem); Birkenmajer K. 1979 (lokalizacja); Mapa geologiczna pienińskiego pasa skałkowego 1970. Ark. 3 i 13 (lokalizacja na mapie); Baryła J. i in. 2019a (parametry, krótko omówiona); Baryła J. i in. 2019b (wymienia, lokalizacja na mapie).
Materialy archiwalne
Baryła J. 1997 (opis inwentarzowy i plan).
Autorzy opracowania Janusz Baryła
Redakcja Adam Polonius
Stan na rok 2020
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan i przekrój
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie