Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia w Dziurowej Skale
Inne nazwy Dziura w Dursztynie, Jaskinia za Piekiełkiem
Nr inwentarzowy P-02.14
Region Pieniny
Współrzędne WGS84 λ: 20°11′25,57″, φ: 49°25′16,00″
Gmina Nowy Targ (gm. wiejska)
Powiat nowotarski
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Prywatny | Południowomałopolski Obszar Chronionego Krajobrazu
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu ku górze
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 735
Wysokość względna [m] 70
Głębokość [m] 17,50
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 17,50
Długość [m]
w tym szacowane [m]
70
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Skalice Spiskie, Dziurowa Skała (Sosnowa Skała)
Opis drogi dojścia do otworu
Jaskinia znajduje się w południowej, podszczytowej partii Dziurowej Skały (748,2 m n.p.m.). Birkenmajer (1955, 1968, 1979) określa to wzniesienie nazwą Dziurowa Skała, natomiast Nyka (1995) używa dla niego nazwy Sosnowa Skała. Otwór jaskini jest usytuowany na stoku w lesie, poniżej zachodniego grzbietu (grani) Dziurowej Skały, ok. 50 m od jej wierzchołka.
Opis jaskini

Poniżej studzienki wejściowej, dno wstępnego korytarza urywa się przewieszonym uskokiem, na wysokości którego można przetrawersować szeroką zapieraczką (II) skośnie w dół, do niżej położonych partii. Wejście do najniższych części jaskini prowadzi przez wąski korytarzyk, mający na odcinku ok. 2 m charakter zacisku. Poniżej korytarz opada w dół 2,5 metrowym progiem (w skali I). Niektóre partie jaskini są ciasne.

Jaskinia wytworzyła się w białych wapieniach krynoidowych należących do wapienia ze Smolegowej jednostki czorsztyńskiej. Powstała na skutek grawitacyjnego rozszerzenia szczeliny tektonicznej, do której przebiegu nawiązuje swym rozwinięciem.

Na ścianach nie widać śladów korozyjnego działania wody. Z kolei obecność polew naciekowych, m.in. świadczy o rozpuszczaniu skały przez wodę, ale jak się wydaje, proces ten nie miał istotniejszego znaczenia dla powstania jaskini.

W jaskini spotyka się nacieki z kożuchowej odmiany mleka wapiennego oraz niewielkiej miąższości twarde polewy naciekowe.

Namulisko pod otworem jest humusowe, głębiej gliniaste, ale głównie dno jaskini pokrywa gruz wapienny. W niższych partiach jest dość wilgotno, a miejscami zalega cienka warstwa lepkiego błota. W głębi jaskini jest całkowicie ciemno.

Ściany studzienki wejściowej pokrywają glony, porosty oraz mchy - Eurhynchium pulchellum, Fissidens dubius, Plagiomnium rostratum i Thamnobryum alopecurum.

W partiach wstępnych dość liczne są pająki (Meta menardi); stwierdzono także ich kokony. W dniu 22.09.1996 r., w godzinach przedpołudniowych, przebywało w jaskini 10 nietoperzy (z rodziny mroczkowatych), zawieszonych na stropie w kopule nietoperzy (nazwy tej użył K. Birkenmajer, który 19.10.1954 r. obserwował tam 2 wiszące nietoperze).

Historia badań
Historia eksploracji

Jaskinia, pod nazwą Dziura, jest od dawna znana mieszkańcom Dursztyna. Pierwszy jej opis, plan i przekrój został opublikowany przez Birkenmajera (1955), a następnie, w skróconej formie, w r. 1968 i obejmował partie do zacisku.

Udokumentowane (opis i przekrój) przejście dolnych partii jaskini zostało dokonane 20.09.1962 r. przez J. Bobę i A. Kopańskiego (Kopański, 1963). Użyto wówczas po raz pierwszy nazwy - Jaskinia w Dziurowej Skale. Ponownie jaskinia została odkryta i określona nazwą - Jaskinia za Piekiełkiem w sierpniu 1986 r. (Zakrzewicz ok. 1995).

Historia dokumentacji

Pierwszy jej opis, plan i przekrój został opublikowany przez Birkenmajera (1955), a następnie, w skróconej formie, w r. 1968 i obejmował partie do zacisku. Udokumentowana  została następnie (plan) w sierpniu 1986 r. (Zakrzewicz, ok. r. 1995). Otwór jaskini jest zaznaczony na Mapie geologicznej pienińskiego pasa skałkowego, ark. 15, opracowanej przez K. Birkenmajera w 1958 r.

Jaskinia została zinwentaryzowana i pomierzona 22.09.1996 r. (A. Amirowicz, J. Baryła i W. Stefański), uaktualnił J. Baryła (2009 r.).

Plan i przekrój opracował A. Amirowicz.

 

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Birkenmajer K. 1955, 1968, 1979 (wzmiankuje), Kopański A. (1963), Mapa geologiczna pienińskiego pasa skałkowego. Ark. 15 (lokalizacja), Nyka J. 1995 (wymienia), Zakrzewicz J.,[ 1995?] (krótki opis); Gubała W.J., Piksa K. 2012 (nietoperze w jaskini); Baryła J. i in. 2019a (plan, przekrój, krótko omówiona); Baryła J. i in. 2019b (wymienia, lokalizacja na mapie).
Materialy archiwalne
Baryła J. 1997 (opis inwentarzowy i plan).
Autorzy opracowania Janusz Baryła
Redakcja Adam Polonius
Stan na rok 2020
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan Podgląd grafiki przekrój
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie