Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Komin w Ździarach
Inne nazwy
Nr inwentarzowy T.E-09.49
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°52′40,72″, φ: 49°14′33,90″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu W
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1535
Wysokość względna [m] 520
Głębokość [m]
Przewyższenie [m] 19,50
Deniwelacja [m] 19,50
Długość [m]
w tym szacowane [m]
27
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Dolina Kościeliska, na prawym orograficznie zboczu, w Ździarach.
Opis drogi dojścia do otworu
Obiekt znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Z Polany Pisanej podchodzimy Żlebem nad Pisaną około 300 metrów, za odgałęzienie szlaku ze Smoczej Jamy. Skręcamy tu na lewo i odnajdujemy perć, która wiedzie przez las najpierw do góry następnie od około 1150 m n.p.m. trawersem ku E. Trawersujemy nią około 360 m przecinając dwa kolejne żleby i skręcamy na lewo do trzeciego z kolei – Białego Żlebu. (Bezpośrednie wejście tym żlebem od Żlebu nad Pisaną jest aktualnie niezwykle uciążliwe ze względu na wiatrołomy w jego dolnej części; wiatrołomy blokują również przejście drugim z kolei żlebem na ww. trawersie). Biały Żleb prowadzi nas pod największą ścianę w jego lewym orograficznie ograniczeniu zwaną Filarem Ździarów. Omijamy stromy żleb odchodzący na prawo i podchodzimy jeszcze kilkadziesiąt metrów wzdłuż zachodniej ściany filara, aż do podstawy poszukiwanego komina, widocznego z daleka. Dojście bez trudności, zwiedzanie trudne (wspinaczka o trudności III lub V–VI w zależności od wariantu).
Opis jaskini

Pionowy komin osłonięty potężnym okapem, szeroki u podstawy do 4 m, jest otwarty ku W do wysokości około14 m. Odchodzą od niego krótkie poziome szczelinowe odnogi: 1, 3 m długości w SE krańcu na wysokości 0,9 m, dwie około 2-metrowe na wysokości około 5 m w centralnej i NW części komina i 1-metrowa nyża około 8, 5 m nad jego podstawą.
Wspinamy się na lewo od komina (trudno – III, skała bardzo krucha), do półki pod okapem, dalej trawersem na prawo do szczeliny, na której jest on rozwinięty. Stąd wznosi się stromo szczelinowy korytarz (0,9 m szerokości i 2,5 m wysokości) przechodzący po kilku metrach w pionowy wąski komin zablokowany po 2,5 m głazami. Nad nimi widać kontynuację szczeliny. Wracając zjazdem można dostać się wahadłem do ww. odnóg lub wspiąć się do nich.
Komin powstał na szczelinach tektonicznych w wapieniach dolomitycznych triasu środkowego jednostki Ździarów (seria wierchowa, fałd Czerwonych Wierchów). Główna szczelina przecina ukośnie całą turnię. Ściany są kruche, zwietrzałe. Występuje na nich ospa krasowa, w szczelinowym korytarzu – drobne nacieki grzybkowe i polewy, a w niedostępnej kontynuacji – małe stalaktyty. Dno w szczelinowym korytarzu jest skalne z niewielką ilością osadu gliniastego i gruzu autochtonicznego. W bocznych odnogach odchodzących około 5 m nad podstawą komina występuje osad gliniasty i gleba przy ich ujściach, a u podstawy komina – gleba i gruz wapienny.
Komin jest wilgotny, w suche dni kapie woda. Przewiew zależy od warunków atmosferycznych. Światło rozproszone sięga do końca.
W dolnej części komina rozwijają się rośliny kwiatowe, a w szczelinowym korytarzu – glony, mchy i porosty.
Faunę reprezentują owady.

Historia badań
Historia eksploracji

Otwór komina znany był od dawna, widać go z daleka. Do szczelinowego korytarza wspięli się w dniu 3.07.2010 r. J. Nowak i M. Kubarek. Nowak (2011a) zamieścił pod nazwą Komin w Ździarach wykonany wówczas opis, plan i przekrój tego korytarza oraz fotografię całego komina.

Historia dokumentacji

W dniu 08.11.2013 r. I. Luty przy współpracy H. Namirskiego sporządziła dokumentację opisywanego obiektu. Pomiary przeprowadziła za pomocą przyrządu suunto tandem i taśmy mierniczej, wykonała też fotografie. Położenie otworu określiła w oparciu o mapę topograficzną Tatr (http://maps.geoportal.gov.pl).
Plan opracowała I. Luty.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Nowak J. 2011a (plan i opis górnej części komina, fotografia) Jaskinie TPN 2016 (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Izabella Luty
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2014
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki otwór Podgląd grafiki plan Podgląd grafiki przekrój
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie