Dane szczegółowe jaskini
| Nazwa | Schron w Organach |
| Inne nazwy | |
| Nr inwentarzowy | T.E-09.50 |
| Region | Tatry |
| Współrzędne WGS84 | λ: 19°52′27,60″, φ: 49°14′33,40″ |
| Gmina | Kościelisko (gm. wiejska) |
| Powiat | tatrzański |
| Województwo | małopolskie |
| Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
| Podstawa ochrony | |
| Ekspozycja otworu | W |
| Pozostałe otwory | |
| Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1340 |
| Wysokość względna [m] | 325 |
| Głębokość [m] | 0 |
| Przewyższenie [m] | 1 |
| Deniwelacja [m] | 1 |
|
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
6,40
|
| Rozciągłość horyzontalna [m] | |
| Położenie geograficzne | Dolina Kościeliska, na prawym orograficznie zboczu, w południowej części masywu Organów (w tradycyjnym rozumieniu tego pojęcia; wg Cywińskiego 1996 to obszar bez nazwy położony między Czarną Turniczką a Białym Żlebem). |
| Opis drogi dojścia do otworu |
Schron znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Z Polany Pisanej podchodzimy Żlebem nad Pisaną około 300 m, za odgałęzienie szlaku do Smoczej Jamy. Skręcamy tu na lewo i odnajdujemy perć, która wiedzie przez las najpierw do góry następnie od około 1150 m n.p.m. trawersem ku E. Trawersujemy nią około 360 m przecinając dwa kolejne żleby i skręcamy na lewo do trzeciego z kolei – Białego Żlebu. (Bezpośrednie wejście tym żlebem od Żlebu nad Pisaną jest aktualnie niezwykle uciążliwe ze względu na wiatrołomy w jego dolnej części; wiatrołomy blokują również przejście drugim z kolei żlebem na ww. trawersie). Białym Żlebem docieramy w pobliże górnej granicy lasu i percią wiodącą pod ścianami skalnymi widocznymi po lewej stronie (w jednej z turni jest charakterystyczny komin) schodzimy ku W. Po ponad 100 m odnajdujemy poszukiwany otwór ukryty pod zwisającymi gałęziami świerka, położony w małej skałce przy południowej stronie perci. Dojście i zwiedzanie bez trudności.
|
| Opis jaskini |
Otwór o kształcie zbliżonym nieco do odwróconego trójkąta ma w górnej części około 0,9 m szerokości i 1 m wysokości, w dolnej części zwęża się . Za otworem, nad prożkiem z want (0,6 m) biegnie ku E szczelinowy korytarz o płaskim dnie, który po 3,7 m kończy się ślepo. Przy jego lewej ścianie opada 0,8-metrowy prożek, za którym widać krótką, równoległą szczelinę, a pod prożkiem wejściowym - inną, niezwykle ciasną szczelinę wchodzącą pod spąg głównego korytarza. Schronisko powstało na nieco rozmytych szczelinach tektonicznych w utworach triasu jednostki Organów (seria wierchowa, fałd Czerwonych Wierchów). Według Bac i Grochockiej (1965) są to dolomity płytowe anizyku. Widać rozwarte pęknięcia i przesunięcia zarówno wzdłuż jak i w poprzek warstw. Ściany i strop są nieco spękane, żółto wietrzejące. Namulisko tworzy głównie gruz autochtoniczny i duże wanty oraz glina, a przy otworze – gleba. Schronisko jest suche, bez przewiewu, światło pośrednie sięga do końca. Przy otworze rozwijają się nieliczne rośliny kwiatowe oraz mchy, porosty i glony. |
| Historia badań |
|
| Historia eksploracji |
Otwór schronu mógł być znany od dawna, widać go idąc pod górę percią, mimo zasłony z gałęzi. L. Nowiński (mat. arch.) doniósł, że w latach 60. idąc pod Filar Ździarów przy perci znalazł małą jaskinię, którą nazwał Niespodzianką (informacja prawdopodobnie dotyczy tego schronu). Nowak (2011) opublikował plan i opis pod nazwą Schron w Organach wykonany wraz z T. Kubarkiem w dniu 3.07.2010 r., podając, że otwór został odkryty w dniu 27.06.2010 r. przez J. Pindla, S. Styrnę i J. Nowaka. |
| Historia dokumentacji |
W dniu 10.01.2014 r. I. Luty sporządziła dokumentację opisywanego obiektu. Pomiary przeprowadziła za pomocą przyrządu suunto tandem i taśmy mierniczej, sfotografowała też otwór, a jego położenie określiła przy użyciu GPS Garmin eTrex Vista HCx. |
| Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
| Literatura |
Bac M., Grochocka K. 1965 (budowa geologiczna okolicy, bez wzmianki o schronie); Nowak J. 2011a (plan i opis, fotografia otworu) Jaskinie TPN 2016 (plan i opis inwentarzowy).
|
| Materialy archiwalne |
Nowiński L. 1975-76 (szkice i notatki m.in. dotyczące Jaskini Niespodzianka; może dotyczyć opisywanego obiektu).
|
| Autorzy opracowania | Izabella Luty |
| Redakcja | Jerzy Grodzicki |
| Stan na rok | 2014 |
| Grafika, zdjęcia |
otwór
plan
|
otwór