Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia Harda
Inne nazwy
Nr inwentarzowy T.E-11.71
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°54′28,70″, φ: 49°14′33,90″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu W
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1665
Wysokość względna [m]
Głębokość [m] 126,30
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 126,30
Długość [m]
w tym szacowane [m]
578
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Dolina Miętusia, Wielka Świstówka, w dużym żlebie opadającym z grani Ratuszowego Grzbietu do Żlebu Kobylarz.
Opis drogi dojścia do otworu
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Niebieskim szlakiem turystycznym prowadzącym z Przysłopu Miętusiego na Małołączniak dochodzimy nad ubezpieczony łańcuchami próg w Kobylarzowym Żlebie. Kilkadziesiąt metrów nad nim skręcamy na S. Po kilkudziesięciu metrach trawersujemy porośnięte kosówką niewielkie żeberko oraz szeroki żleb. Po jego przejściu kierujemy się na W ok. 150 m trzymając się ścian skalnych.. Po dojściu do dużego żlebu który powyżej nas zamknięty jest skalno-trawiastym, kilkumetrowym progiem schodzimy na N, 50 m stromą, trawiastą grzędą ograniczającą go z orograficznie prawej strony. Po dotarciu do niewielkiego wypłaszczenia, które od N odgrodzone jest skalnym zębem, kierujemy się kilka metrów na W do otworu. Dojście trudne, zwiedzanie trudne.
Opis jaskini

Niewielki, trójkątny otwór poprzez usłaną rumoszem skalnym kilkumetrową, niską pochylnie i niewielki prożek na jej końcu doprowadza nas do ciasnej salki o spągu zasłanym wantami. Pomiędzy nimi wchodzimy do ciasnej studzienki (Zacisk Pionowy). Z jej dna kierujemy się na E i poprzez kolejny, niewielki prożek dochodzimy do ciasnej, poziomej szczeliny (Zacisk Poziomy), która zakończona jest 3 m progiem. Stąd idąc szczeliną na wprost poprzez charakterystyczną brzytwę skalną dochodzimy do pionowego ciągu. W górę rozwija się 5 m komin, natomiast w dół poprzez 4,5 m prożek łączymy się z ciągiem głównym.
Wracamy pod 3 m prożek. Dalsza droga wiedzie przez niski, piaszczysty przełaz ku NE. Po kilku metrach mijamy ciasną studzienkę, która poprzez równoległą szczelinę łączy się z głównym ciągiem. Schodzimy 2 m progiem (tutaj łączą się wcześniej wspomniane korytarze). Wspinamy się niewielkim progiem ku E, mijamy ciasne , ślepe odgałęzienie i niskim korytarzem usłanym gruzem skalnym dochodzimy do zwężenia szczeliny. Za zaciskiem zjeżdżamy 7 m Chruścikową Studzienką do podłużnej sali o wymiarach 8x1 do 2 m. Stąd ku W, poprzez 2 m próg w górę i 1,5 m próg w dół możemy wejść do kilkumetrowej, równoległej szczeliny zagruzowanej na końcu.
Wracamy do sali. Z jej najniższej części zorientowanej na E schodzimy pomiędzy wantami pokonując dwa niewielkie progi skalne do mytego meandra, którym kierujemy się na S. Po paru metrach meander skręca na W, mijamy ciasne wejście do Studni na Zakręcie i po kilku metrach dochodzimy do przecięcia się szczelin. Ku N rozwija się stroma, kilkumetrowa pochylnia natomiast na S można zejść kilka metrów ciasną rurą.
Wracamy do Studni na Zakręcie, która doprowadza nas do Sali z Diabłem. W północnej części sali bierze początek kilkumetrowy, ślepo zakończony, wąski meander.
Z północno-wschodniej części sali poprzez niski przełaz przedostajemy się do salki z piaszczystym spągiem. Stąd na N można się wspiąć 2,5 m progiem do dna dużego komina. W jego północnej części 4 m nad ziemią rozpoczyna się kilkumetrowy meander zakończony zwężeniem nie do przejścia.
Wracamy do Sali z Diabłem. W jej E części można zejść prostokątną studzienką do kilkumetrowego korytarzyka. Natomiast w południowej części sali wchodzimy po dużych wantach do kolejnego rozszerzenia, skąd ku W poprzez ciasny, piaszczysty przełaz i niewielki prożek dostajemy się do Progów Donikąd.
Pod pierwszym progiem znajduje się skrajnie niebezpieczna, zawaliskowa, 7,5 m studzienka łącząca się z Salą z Diabłem. My natomiast wspinamy po zaklinowanych wantach pierwszymi progami o łącznej wysokości 6 m. Dochodzimy do prostokątnej salki. Stąd Progi kontynuują się na E. Po przejściu kilku metrów korytarzem i pokonaniu skalnego zwężenia mijamy ślepą studzienkę by stanąć przed rozgałęzieniem korytarzy. Na S wznosi się wysoka, ślepo zakończona szczelina, natomiast na SW poprzez piaszczysty korytarz dostajemy się do stromo wznoszącej się, również wysokiej szczeliny. Za drugim prożkiem można wejść do niskiego, kilkumetrowego korytarzyka rozwijającego się pod szczeliną.
Wracamy do Sali z Diabłem. Z najniższego punktu sali w jej SE rogu. (stąd w zawalisku była możliwość dostania się bezpośrednio do Studni Absolutu – obecnie przejście zawaliło się) kierujemy się na S ciasnym korytarzykiem w zawalisku. Po kilku metrach dochodzimy do rozgałęzienia. Na W biegnie ciasna krucha pochylnia wypadająca w niewielkiej salce przed Studnią Absolutu, my natomiast kierujemy się na E, by zaraz skręcić na S i poprzez 2 m próg osiągnąć tą samą salkę. Zachodnia część salki urywa się 46 m, mytą studnią.
Tu po przeciwległej stronie studni znajduje się Balkon – piaszczysta nieregularna salka. Na N poprzez 3,5 m próg można wejść do ślepej szczeliny. W zachodniej części salki pomiędzy kamieniami można wejść do dwóch korytarzy.
Górny zakręca na N i rozdziela się. Ku SE poprzez ciasny przełaz łączy się ponownie z Balkonem 3,5 m progiem. Natomiast ku N rozszerza się i po paru metrach ślepo kończy. Dolny, niski korytarz wypełniony piaskiem po kilku metrach doprowadza nas do nieregularnej salki. Z niej na N bierze początek Kwadratowy Komin. Jest to stromo wznoszący się korytarz poprzedzielany kilkumetrowymi progami. W końcowej części przechodzi w wąską, pionową szczelinę.
Wracamy do Studni Absolutu. Podczas zjazdu po prawej stronie (S) mijamy dwa łączące się, rozwinięte na tej samej szczelinie okna. Za nimi poprzez kilkumetrowy korytarz i niewielki prożek dochodzimy do L–ki – dużej i wysokiej sali w kształcie litery L.
Wracamy do Studni Absolutu. Z jej dna wspinając się kruchą, piaszczysto-kamienistą pochylnią ku SW i przechodząc pod wielką wantą możemy dostać się do Sali z Garnkiem. Sala ma wymiary 12x4m i dno usłane wielkimi blokami skalnymi.
Wracamy na dno Studni Absolutu. Kierujemy się ku W schodząc stromo po dużych wantach i dochodzimy do wypłaszczenia. Stąd wspinamy się przewieszonym 7,5 m progiem (A1) by osiągnąć Salę Wielkich Want. Jest to niewielka salka w której wielkie bloki skalne tworzą wiszące piętro. Ze wschodniej części sali wspinając się 7 m kruchym progiem (III) można wejść do kilkumetrowego, zapętlającego się meandra.
Wracamy do Sali Wielkich Want. Schodząc szczelinami pomiędzy wantami osiągamy dolne piętro sali. Stąd w niewielkim korytarzyku osiągnięto kontakt wzrokowy poprzez zawalisko z znajdującą się bezpośrednio pod nami Salą za Płytą.
Wracamy pod 7,5 m próg, prowadzący do Sali Wielkich Want. Stąd kierujemy się na południe, by po paru metrach przecisnąć się ku zachodowi stromo opadającym przełazem w zawalisku.
Na NE biegnie ciasna, niezbadana do końca szczelina, my natomiast kierujemy się na S i poprzez niewielki przełaz utworzony przez wielką płytę skalną dochodzimy do Sali za Płytą.
Z sali schodzimy niewielką studzienką w zawalisku i kierujemy się szczeliną na NE. Tuż przed końcem szczeliny znajdują się dwie niewielkie studzienki, doprowadzające nas do szerokiej, opadającej ku N szczeliny. Jest ona po części zagruzowana i poprzedzielana filarami skalnymi. W jej NW części znajduje się obecnie najgłębsze miejsce w jaskini natomiast z jej NE części poprzez zacisk można przejść do niewielkiego rozszerzenia - Zaginionej Salki.

Jaskinia powstała w wapieniach malmoneokomu jednostki Organów (seria wierchowa, fałd Czerwonych Wierchów) Ściany są w większości myte, miejscami występują liczne zagłębienia wirowe i nacieki grzybkowe.
Namulisko stanowi w większości różnej wielkości gruz oraz duże bloki skalne (Sala z Diabłem, dno Studni Absolutu,Sala z Garnkiem, Sala Wielkich Want, Progi Donikąd) miejscowo występuje piasek (poniżej Zacisku Poziomego), namulisko gliniaste – nad Studnią Absolutu. We wstępnych partiach jaskini oraz w rejonie Kwadratowego komina znaleziono liczne odłamki granitoidów. W namulisku zaobserwowano duże skupiska kości nietoperzy (dno Studni Absolutu, Sala z Garnkiem, Sala Wielkich Want) oraz kości i czaszki niewielkiego drapieżnika (2 sztuki) najprawdopodobniej kuny leśnej (dno Studni Absolutu).
Jaskinia jest wilgotna, w kilku miejscach występuje deszcz jaskiniowy o intensywności uzależnionej od warunków atmosferycznych na powierzchni (Sala z Diabłem, Sala z Garnkiem). We wstępnych partiach śnieg utrzymuje się aż do późnego lata. W otworze i w węższych partiach jaskini wyczuwa się silny przewiew. Światło sięga do końca pierwszej pochylni.
W otworze rozwijają się mchy i porosty.
Faunę reprezentują muchówki i chruściki.

Historia badań
Historia eksploracji

Jaskinia została odkryta w II połowie sierpnia 2011r. przez W. Kuczoka, K. Lipkę i J. Surmacza. Pod koniec sierpnia 2011r. R. Klimara, S. Korczyk, W. Kuczok i J. Surmacz udrażniają całkowicie zasypany otwór wejściowy i docierają do Chruścikowej Studzienki.

Historia dokumentacji

Materiały dokumentacyjne zostały zebrane przez R. Klimarę, J. Surmacza i K. Szczerbę w latach 2013 i 2014. Pomiary wykonano za pomocą zestawu Distox + PDA.
Plan opracował R. Klimara.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Surmacz J. 2013 (informacje o eksploracji, opis, plan); Jaskinie TPN 2016 (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Rafał Klimara
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2014
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki otwór Podgląd grafiki plan Podgląd grafiki przekrój
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie