Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Jaskinia Żydowska |
Inne nazwy | |
Nr inwentarzowy | N-2.9 |
Region | Niecka Nidziańska |
Współrzędne WGS84 | λ: 20°36′18,00″, φ: 50°28′07,00″ |
Gmina | Pińczów (gm. miejsko-wiejska) |
Powiat | pińczowski |
Województwo | świętokrzyskie |
Właściciel terenu | Prywatny | Pomnik przyrody |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | N |
Pozostałe otwory | 2 - ku górze, 238,5; 3 - ku górze, 238,5. |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 236 |
Wysokość względna [m] | 1 |
Głębokość [m] | 0,70 |
Przewyższenie [m] | 1,50 |
Deniwelacja [m] | 3,20 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
25
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Jaskinia położona jest około 300 m na południe od zachodniego krańca Marzęcina w niewielkiej gipsowej ścianie. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Z zachodniej części Marzęcina idziemy polną drogą na południe w kierunku Woli Zagojskiej-Górnej. Po około 300 m dochodzimy do niewielkiego zakrętu omijającego z lewej strony małe gipsowe wzgórze. Na zakręcie skręcamy w prawo schodząc z drogi i po około 30 m (idąc po zboczu) osiągamy kilkumetrową ściankę gipsową i główny otwór jaskini zasłonięty dużym gipsowym blokiem. Dojście bez trudności. Zwiedzanie utrudnia zbiornik wodny pokrywający dno jaskini. Przy zwiedzaniu należy zachować przepisy, obowiązujące w przypadku pomników przyrody.
|
Opis jaskini |
Wszystkie otwory jaskini są naturalne. Główny otwór jaskini (1) jest obszerny ma szerokość 5,5 m, wysokość do 1,2 m. Drugi otwór stanowi wylot 1 m studzienki krasowej rozwiniętej w stropie jaskini zaraz za jej okapem. Otwór trzeci położony jest we wschodniej części okapu i stanowi wylot studzienki krasowej o długości 1 m. Za otworami rozciąga się nieregularna sala krasowa z wyraźnym filarem skalnym pośrodku. We wschodniej części sali znajduje się ciasne wejście do wyższej części jaskini rozwiniętej w postaci niskiej pochyłej salki o średnicy ok. 5 m. Dno głównej sali zalane jest wodą o głębokości około 0,7 m. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Jaskinia dawna była znana od miejscowej ludności (liczne śmieci). W okresie II wojny światowej stanowiła prawdopodobnie miejsce schronienia dla ludności żydowskiej (stąd nazwa). Jaskinia została zlokalizowana przez B.W. Wołoszyna w 1977 r. Jej pierwszy opis i plan wykonali K.P. Wołoszyn i Wiraszka S. w sierpniu 1985 r. (Wołoszyn 1990). Od 18 grudnia 1996 r. jaskinia chroniona jest jako pomnik przyrody. |
Historia dokumentacji |
W ramach inwentaryzacji jaskiń Niecki Nidziańskiej jaskinia została udokumentowana (opis, plan i przekrój) 31.01.1998 r. i 30.06.1999 r. przez J. Gubałę, A. Kaszę i J. Urbana (Gubała, Kasza, Urban 1998). Niską salkę we wschodniej części jaskini wyeksplorowali 19.10.2002 r. J. Gubała i A. Kasza (Gubała, Kasza 2002). Przy niskim stanie wody jaskinię skartowali i udokumentowali 26.12.2004 r. M. Daszkiewicz i A. Wojtoń. |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Wołoszyn B.W., Wołoszyn K.P., Wiraszka S. 1986a (wzmianka); Wołoszyn B.W., Wołoszyn K.P., Wiraszka S. 1986b (wzmianka bez nazwy); Wołoszyn B.W. 1990 (opis, plan); Bujna E., Klauzińska M. 1997 (brak nietoperzy); Jaskinie Niecki Nidziańskiej 1998 (dokumentacja, plan); Bednarska E., Olesińska M. 2002 (ochrona-wzmianka); Chwalik A., Głazek J., Gubała J., Kasza A., Urban J. 2002 (wzmianka); Gubała J., Kasza A. 2002 (lokalizacja, opis, odkrycie nowej salki); Wiśniewski W.W. 2002c (krótki opis); Urban J., Gubała J., Kasza A. 2003 (wzmianka); Wojtoń A. 2005 (opis, plan); Urban J. 2008 (ochrona-wzmianka).
|
Materialy archiwalne |
Wołoszyn B.W., Wołoszyn K.P. 1990; Urban J., Gubała J. 1996.
|
Autorzy opracowania | Jan Urban, Andrzej Kasza |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2013 |
Grafika, zdjęcia | plan |