System jaskiniowy: Jaskinia Odkrywców - Prochownia - Szczelina na Kadzielni znajduje się we części wschodniej ściany kamieniołomu. Dojście do otworów: alejką biegnącą dnem wyrobiska od strony ulicy Krakowskiej. Dobrze widoczne otwory systemu zlokalizowane są u podstawy wschodniej ściany kamieniołomu na odcinku około 80 m. Dojście bez trudności. Zwiedzanie studni i kominów krasowych wymaga użycia sprzętu i technik taternictwa jaskiniowego.

Otwór Jaskini Odkrywców (1) jest sztuczny, ma szczelinowaty kształt, wysokość 2,7 m i szerokość do 1,5 m.
Za otworem rozwija się szczelinowy korytarz długości 16 m, szerokości do 1,4 m i wysokości w środkowej części do 6,5 m. Korytarz najpierw wznosi się a następnie stromo opada. Jego dno pokrywa namulisko gliniaste, w części końcowej również gruzowe.
Kilka metrów za otworem znajduje się metalowa kratą z zamykanymi drzwiami. Końcowa część korytarz przechodzi w kierunku południowym w salkę o szerokości 3 m i długości 4 m i pochyłym dnie łączącą Jaskinię Odkrywców z Prochownią. W stropie i dnie salki wystają ładne krasowo wymyte występy skalne pokryte miejscami naciekami groniastymi. W ścianach salki znajdują się dobrze zachowane warstwowane namuliska gliniasto-mułkowe.

System jaskiniowy : Jaskinia Odkrywców, Prochownia i Szczelina na Kadzielni występuje w obrębie wapieni górnego dewonu ( głównie franu). Główne ciągi systemu (korytarze Szczeliny na Kadzielni i Prochowni) rozwinięte są na wyraźnym uskoku o kierunku NNW-SSE , który przebiega przez całą wschodnią ścianę kamieniołomu. Kilka korytarzy wymytych zostało na szczelinach poprzecznych do głównego uskoku (Jaskinia Odkrywców, boczne korytarze w Prochowni).Główne kanały krasowe mają przekrój soczewkowaty (soczewki są wydłużone pionowo, zgodnie z przebiegiem powierzchni nieciągłości) lub owalny. W stropie soczewkowatych korytarzy rozwijają się kominy sięgające stropu wapieni kadzielniańskich (nieuławiconych oraz gruboławicowych) i spągu cienkopłytkowego kompleksu fameńskiego (Urban, Kasza 2007-mat.arch.). Szczelina uskoku zmineralizowana jest kalcytem , galeną i barytem. Miejscami galena występuje w formie okruchów do kilkunastu cm średnicy krasowo wypreparowanych i wypełniających szczeliny krasowe.

Wśród osadów namuliskowych wypełniających kanały krasowe wyróżniono siedem następujących typów osadów (Urban, Kasza 2007-mat.arch.):

1. Permsko-triasowe węglanowe wypełnienia krasowe reprezentowane przez zlityfikowane zwięzłe osady węglanowe o zabarwieniu czerwonym, brązowo-czerwonym, rzadko beżowym, niekiedy laminowane, pocięte drobnymi żyłkami białego kalcytu.

2. Kenozoiczne osady ilaste oraz ilaste z niewielką domieszką odruchów skał reprezentowane przez żółte, brązowe lub czerwono-brązowe iły pylaste, rzadziej iły, iły piaszczysto-pylaste a nawet pospółki gliniaste. W obrębie Prochowni osady te zawierają kości nietoperzy wieku pliocen/plejstocen.

3. Kenozoiczne nacieki kalcytowe reprezentowane przez grubokrystaliczne polewy, nieliczne stalaktyty i kolumienki naciekowe (Nowe Partie i Partie Baby Jagi) oraz nacieki groniaste, kalafiorowate i grzybkowe (Partie Baby Jagi, Jaskinia Odkrywców).

4. Czwartorzędowe pyły oraz pyły ilaste reprezentowane przez osady o barwie beżowo-czerwonej lub czerwonej, zbudowane głównie z pyłów z domieszką kwarcu. W osadach tych napotkano na kości nietoperzy o biały zabarwieniu.

5. Czwartorzędowe osady zawaliskowe niezwietrzałe słabo zwietrzałe reprezentowane przezszare, szarożółte lub szaroróżowawe gliny zawierające gruz frakcji psefitowej w ilości od kilkunastu do ponad 50 %.

6. Czwartorzędowe osady zawaliskowe z przejawami wietrzenia i innych procesów wtórnych reprezentowane przez szarożółte, szarobrązowe, szaro-fioletowe gliny zawierające znaczne domieszki gruzu wapienno-marglistego o różnej wielkości.

7. Kenozoiczne zlityfikowane wypełnienia krasowe reprezentowane przez skały węglanowe o zabarwieniu szarym, jasnoszarym, szaro-żółtawym, szaro-różowawym i mniej lub bardziej wyraźnej teksturze brekcjowej.

 Analiza kanałów krasowych i ich osadów sugeruje, że najstarszy kras rozwijał się tu w dolnym triasie i koncentrował się wzdłuż powierzchni uskokowej. Współczesne pustki krasowe zaczynały się rozwijać najpóźniej w pliocenie. W plejstocenie następowało okresowo wmywanie do pustek krasowych luźnego materiału (lessowego) z powierzchni Najprawdopodobniej w okresach zimnych plejstocenu część kominów i korytarzy krasowych zostało wypełnionych osadami gruzowymi pochodzącymi z famenu (Urban 2004a, 2004b-mat.arch.; Urban J., Kasza A. 2007; Górniak M., Jóźwiak M., Kasza A., Urban J. 2006).

Główne ciągi systemu jaskiniowego cechują się obecnie dynamicznym typem mikroklimatu (Górniak 2006-mat.arch.). Przed połączeniem z Prochownią jaskinia Szczelina na Kadzielni miała mikroklimat dynamiczno-statyczny, natomiast Jaskinia Odkrywców statyczny(Wołoszyn 1977).W bocznych korytarzach jaskini (Partie Baby Jagi, Strzelisty Korytarz) mikroklimat ma charakter statyczny. Większość partii jaskini jest sucha, niektóre korytarze dolnego piętra są wilgotne ( Korytarz Południowy, Nowe Partie).

Zimą wstępna komora jaskini Szczelina na Kadzielni i południowa część Wielkiej Szczeliny są wymrożone, tworzą się tu nacieki lodowe. Niekiedy (zima 1995/96) płatki lodowe pojawiają się na ścianach nawet w Wysokiej Komorze. Światło sięga kilka metrów za otwory jaskini. Przy otworze Szczeliny na Kadzielni występują trawy, na ścianach komory wstępnej pojawiają się płaty glonów. Bogata fauna jaskiń systemu była omawiana w kilku publikacjach.

W Szczelinie na Kadzielni występują nietoperze: nocek duży Myotis myotis (Borkhausen), nocek rudy Myotis daubentonii (Kuhl) i gacek szary Plecotus austriacus (Fischer) (Wołoszyn 1960a, 1962a, 1964a, 1965b, 1994a, Wołoszyn, Wójcik 1965). Ostatnio J. Gubała i M. Gwardian obserwowali oprócz wyżej wymienionych nietoperzy również nocka Natterera Myotis natterei (Kuhl), nocka Brandta Myotis Brandtii (Eversmann), gacka brunatnego Plecotus auritus (L.), mopka Barbastella barbastellus (Schreber) i mroczka póżnego Eptesicus serotinus (Schreber) (Gubała 1996b). Innym kręgowcem, którego ślady stwierdzono w jaskini jest kuna Martes sp. Bezkręgowce reprezentowane są przez muchówki, pająki, motyle, równonogi (Isopoda - stonoga murowa Oniscus asellus (L.)) i mrówkowate (Formicidae). Sanocka-Wołoszyn (1964) wymienia dwa gatunki pająków: Lepthyphantes nebulosus (Sund.) oraz Porrhomma pygmaeum (Bl.). Motyle reprezentowane są przez rusałkę pawik Inachis io (L.), szczerbówkę ksieni Scoliopteryx libatrix (L.)i Triphosa dubitata L.

W Prochowni napotkano muchówki i pająki, a także nieliczne motyle miernikowce (Geometridae) oraz rusałkę pokrzywnik Aglais urticae (L.).

W Jaskini Odkrywców faunę reprezentują głównie bezkręgowce. Sanocka-Wołoszyn (1964) oznaczyła kilka gatunków pająków: Lepthyphantes nebulosus (Sund.), Lepthyphantes leprosus (Ohlert) oraz Tegenaria domestica (Cl). Ponadto napotkano tu komary oraz motyle: rusałkę pawik Inachis io (L.), szczerbówkę ksieni Scoliopteryx libatrix (L.) i Triphosa dubitata L,. a także równonogi (Isopoda) reprezentowane prawdopodobnie przez stonogę murową Oniscus asellus L. Obserwowano także pojedyncze nietoperze gacki szare Plecotus austriacus (Fischer)(Gubała 1996b).

W systemie prowadzono badania naukowe dla wykonania ścieżki dydaktycznej ( Urban 2004a, 2004b-mat.arch.; Jach, Kasza, Saganowski 2005; Urban, Kasza 2007; Kasza 2009), badania naukowe namulisk pod kierunkiem dr. J. Urbana  i mikrolimatyczne (Wołoszyn 1977, Górniak 2006). Obserwacje nietoperzy prowadzili Wołoszyn, Wójcik, Gwardian i Gubała, a pająki badała Sanocka-Wołoszynowa.

Wszystkie jaskinie systemu zostały odsłonięte podczas eksploatacji wapieni w kamieniołomie. Jaskinia Odkrywców została spenetrowana po raz pierwszy w lipcu 1960 r. przez B.W. Wołoszyna, wymieniona została przez Wołoszyna, Wójcika (1965).
Otwór Prochowni został odsłonięty w trakcie eksploatacji, wykorzystywany był do jej zakończenia w 1963 r. jako magazyn materiałów wybuchowych (stąd jego nazwa). W części przyotworowej jest sztucznie poszerzony (ślady wierceń na ścianach) oraz miejscami zabudowany. Strop i ściany komory są okopcone.
Otwory Szczeliny na Kadzielni odsłonięte zostały podczas eksploatacji wapieni. Komorę wstępną jako pierwsi zwiedzili najprawdopodobniej pracownicy kamieniołomu. Dalsze części zostały spenetrowane w połowie lipca 1959 r. przez W. Króla i B. W. Wołoszyna, którzy zwiedzili jej dolne partie. W kilka dni później W. Król i J. Zaborek odkryli Wielką Szczelinę a we wrześniu tegoż roku B.W. Wołoszyn spenetrował górne piętro jaskini, zaś w dolnym piętrze Strzelisty Korytarz (na zachód od Dolnej Sali). Informacja o odkryciu i pierwszy opis jaskini ukazały się w prasie codziennej (Wołoszyn 1960b). W jaskini prowadzone były w latach 1959-1962 obserwacje mikroklimatyczne i faunistyczne. Wiosną 1992 r. A. Idzik, K. Rytka i L. Skupin (Speleoklub Świętokrzyski) wyeksplorowali kilka metrów w bocznym korytarzyku odchodzącym z Dolnej Sali.
Od 2004 r. na zlecenie Geoparku Kielce trwają prace eksploracyjne, udostępniające, zabezpieczające i badania naukowe mające na celu utworzenie podziemnej trasy turystycznej w trzech jaskiniach: Jaskini Odkrywców, Prochowni i Szczeliny na Kadzielni. Obecnie (2009 r.) wszystkie jaskinie są połączone, wykonano również znaczne prace udostępniające i zabezpieczające oraz badania naukowe ( Urban 2004a, 2004b-mat.arch.; Jach, Kasza, Saganowski 2005; Urban, Kasza 2007-mat.arch.; Kasza 2009)
Poniżej zestawiono chronologicznie wszystkie prace wykonane w jaskiniach od 2004 r.
- 6.11.2004 r.-30.01.2005 r. - prace eksploracyjne prowadzili członkowie Speleoklubu Świętokrzyskiego (J. Jach, A. Kasza, Sz. Kręciwilk, M. Saganowski, P. Wojtasik i J. Gubałą).
Pierwsze prace wykonano w Szczelinie na Kadzielni w rejonie Korytarza Strzelistego w dniach 6-7.11.2004 r. odkopując zamulony korytarzyk krasowy na odcinku 3 m rozwinięty na głównej szczelinie uskokowej. Ze względów bezpieczeństwa (strop z luźnego materiału gliniasto-kamienistego) prace przerwano. Następne prace przeprowadzono w Prochowni i w dniu 13.11.2004 r. odkryto dalszą część Korytarza Południowego a następnie po przejściu końcowego zawaliska poznano dalszą część korytarza o długości 6 m. W stropie korytarza rozpoczęto eksplorację komina Gwiezdne Wrota do wysokości 9 m, który uległ później zawaleniu (skutkiem zawału osadów w kominie było powstanie 29.01.2005 r. w ścianie kamieniołomu zapadliska o głębokości 4 m). W dniu 25.11.2004 r. odkopano górny otwór Prochowni oraz odkryto Partie Baby Jagi za boczną wnęką Prochowni. Kolejnych odkryć dokonano 26.11.2004 r. łącząc Prochownię z Jaskinią Odkrywców. Łącznie w Prochowni odkryto wówczas 68 m korytarzy. Długość Prochowni wzrosła do 111 m a deniwelacja do +15 m.
Kolejne działania prowadzono w Szczelinie na Kadzielni: 5.12.2004 r. odkryto 4 m niski korytarzyk odchodzący w kierunku zachodnim od północnej części Dolnej Sali oraz 5 m ciasny korytarzyk stromo nachylony odchodzący na wschód od Dolnej Sali.
Dalsze prace wykonano w Górnej Sali 12.12.2004 r. i 6-7.01.2005 r. odkrywając 8 m korytarzyk o nazwie Psie Budy. Długość Szczeliny na Kadzielni wzrosła do 200 m (Jach, Kasza, Saganowski 2005). Równocześnie z pracami eksploracyjnymi prowadzono badania naukowe namulisk pod kierunkiem dr. J. Urbana z Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie (Urban 2004b).
- 27.06.2005 r.- 22.08.2005 r.- prace eksploracyjne prowadziło Specjalistyczne Przedsiębiorstwo Górnicze „GÓRTECH” Sp. z o.o. Kraków. W czasie tych pogłębiono Korytarz Południowy na odcinku 8 m urabiając również prawą ścianę korytarza przy użyciu materiałów bez wybuchowych „Betonamitu”. Następnie przebito (8.08.2005 r. ) końcową część głównej szczeliny korytarza łącząc ją z małą salką na końcu jaskini (omijając w ten sposób ciasne obejście głównego korytarza). W czasie dalszych prac rozpoczęto wybieranie gliniastego namuliska w dalszej części Korytarza Południowego. Podczas prac górniczych pobierano próbki namuliska dla dr. J. Urbana.
-22.05.2006 r. – 7.08.2006 r.- prace eksploracyjno – zabezpieczające prowadził Zakład Robót Górniczych i Wysokościowych AMC Andrzej Ciszewski Kraków. Prace polegały na wykonaniu trwałego zabezpieczenia górnej części komina krasowego „Gwiezdne Wrota” dostępnej w ścianie kamieniołomu na odcinku występowania łupków marglistych famenu oraz wybraniu części namuliska gliniasto- kamienistego spod wylotu komina w jaskini Prochownia. W kominie zamontowano rurę z tworzywa sztucznego o średnicy 130 cm na długości 3,5 m dochodząc do początku zagruzowanego komina. Przestrzenia za rurą szczelnie wypełniono materiałem iniekcyjnym- pianobetonem oraz dodatkowo ustabilizowano całą konstrukcję zestawem kotew.
-11.10.2006 r. -10.11.2006 r. – prace eksploracyjne prowadziło Przedsiębiorstwo Budowlane „ALBUD” Albert Idzik Kielce. Wykonano połączenie górnej i dolnej części komina „Gwiezdne Wrota” całkowicie oczyszczając go z osadów gliniasto-kamienistych. Wysokość komina po oczyszczeniu wyniosła 14 m.
- 16.11.2006 r. – na ścianie kamieniołomu nad jaskiniami wykonano cztery profile georadarowe w celu wykrycia nieznanych pustek krasowych pomiędzy jaskiniami.
Badania przeprowadzili pracownicy naukowi zakładu Geofizyki AGH Kraków J. Karczewski i J. Ziętek przy pomocy członków Speleoklubu Świętokrzyskiego.
-14.12.2006 r.-20.12.2006 r. – prace zabezpieczające prowadził Zakład Robót Górniczych i Wysokościowych AMC Andrzej Ciszewski Kraków. Wykonano zabezpieczenie ścian komina krasowego „Gwiezdne Wrota” na odcinku 3 m poniżej rury z tworzywa sztucznego w strefie skrasowiałego rumoszu skalnego. Założono i zespawano pocięte fragmenty rury z tworzywa sztucznego, przestrzenie za rura wypełniono szczelnie materiałem iniekcyjnym –Teksilem. Całość konstrukcji zakotwiono do ociosów skalnych.
- 15.03.2007 r.- 11.01.2008 r. badania mikroklimatyczne w Prochowni i Szczelinie na Kadzielni wykonywane prze M. Górniak (daty pomiarów: 15.03.2007, 20.03., 28.03.,4.04, 12.04, 24.05., 20.06., 2011., 23.11., 12.12., 20.12., 11.01.2008).
- 15.03.2007 r. – 27.04.2007 r.- prace eksploracyjno - zabezpieczające prowadził Zakład Robót Górniczych i Wysokościowych AMC Andrzej Ciszewski Kraków. Celem prac była eksploracja i zabezpieczenie dalszej części jaskiń: Prochownia i Szczelina na Kadzielni pod katem połączenia ich w jeden system. W pierwszej fazie prac wybrano materiał gliniasto-kamienisty z końca Prochowni odsłaniając drugi duży komin krasowy o wysokości około 6 m. W dniu 26.03.2007 r. nastąpiło oberwanie się osadów ze stropu komina i na powierzchni ściany kamieniołomu powstała studnia krasowa o głębokości około 6 m. Po wybraniu od dołu komina oberwanych osadów studnię (komin) zabezpieczono od powierzchni rurą z tworzywa sztucznego o średnicy 80 cm i długości 7, 5 m. Przestrzeń poza rurą wypełniono materiałem iniekcyjnym -Teksilem a całość konstrukcji zakotwiono do ociosów skalnych. Po zabezpieczeniu komina dalszą eksplorację prowadzono po szczelinie głównego uskoku wybierając namulisko na odcinku około 10 m. W końcowej fazie prac natrafiono na zlityfikowane wypełnienie krasowe (brekcję). Długość Prochowni wzrosła do 130 m. Oprócz prac w Prochowni prowadzono również prace od strony Szczeliny na Kadzielni w korytarzu Psie Budy zakładając pierwszy segment drewnianej obudowy górniczej w zawalisku korytarza. Łącznie w tym miejscu wyeksplorowano w zawalisku korytarz o długości 3 m kierujący się w stronę przodka w Prochowni.
-11.05.2007 r. – prace geodezyjne w Prochowni i Szczelinie na Kadzielni prowadziła firma POLWERS Geodezja Polska Sp. z o.o. Celem prac było wyznaczenie dokładnych punktów pomiarowych w przodkach obu jaskiń pod kątem dalszych prac połączeniowych.
- 12.09.2007 r. – 9.01.2008 r.- prace eksploracyjno - zabezpieczające prowadził Zakład Robót Górniczych i Wysokościowych AMC Andrzej Ciszewski Kraków. Celem prac było udrożnienie strefy zawałowej pomiędzy jaskiniami Prochownia i Szczelina na Kadzielni. Prace wykonywano jednocześnie w obu jaskiniach. W Prochowni urabiano zlityfikowane namulisko permskotriasowe używając materiału bez wybuchowego „Betonamitu” na odcinku 5 m. Natomiast w Szczelinie na Kadzielni eksplorowano korytarz w strefie dużego wypełnienia krasowego z osadami gliniasto-kamienistymi stosując pełną drewnianą obudowę górniczą na odcinku 9 m. W dniu 6.01.2008 r. dokonano połączenia obu jaskiń w górnym piętrze systemu. Podczas prac górniczych pobierano próbki namuliska dla dr. J. Urbana.
-11.01.2008 r. – M. Górniak i A. Kasza rozpoczynają eksplorację w Prochowni w szczelinie krasowej wypełnionej namuliskiem gliniastym położonej przed miejscem połączenia ze Szczeliną na Kadzielni.
-27.05.2008 r. – Fundacja „Nauka i Tradycje Górnicze” z siedzibą Wydział Górnictwa i Geoinżynierii AGH Kraków (zespół autorski- J. Chmura, J. Garecki, T. Mikoś, E. Radzik-Marchewka i K. Sułowska) wykonała opracowanie „Projekt zabezpieczenia górniczego połączonych jaskiń Odkrywców, Prochownia i Szczelina na Kadzielni, niezbędnego dla potrzeb przyszłej trasy turystycznej oraz geotechnicznego zabezpieczenia skarpy w rejonie w/w jaskiń”.
-11.09.2008 r. – 16.12.2008 r.- prace udostępniająco - zabezpieczające prowadził Zakład Robót Górniczych i Wysokościowych AMC Andrzej Ciszewski Kraków. Celem prac było udostępnienie i zabezpieczenie jaskini Szczelina na Kadzielni na odcinku od otworu wejściowego do Wysokiej Komory i Wielkiej Szczeliny. Prace w pierwszym etapie polegały na urabianiu ścian korytarza dojściowego do Wysokiej Komory materiałem bez wybuchowym „ Betonamitem”. Kolejne prace wykonywano w Wysokiej Komorze w zawalisku zagradzającym przejście do Wielkiej Szczeliny. Całość zawaliska została rozebrana i usunięta na zewnątrz jaskini. Dodatkowo wykonano prace iniekcyjne w odspojone fragmenty skalne oraz zamontowano kilkanaście kotew szkłoepoksydowych wzmacniających ociosy skalne. W otworze wejściowym Szczeliny na Kadzielni wykonano kamienny murek oporowy podpierając spękany strop skalny.
- 4.10.2008 r.- I. Barchanowska i A.Kasza eksplorują w szczelinie krasowej (studzience) w rejonie połączenia. Wybrano namulisko gliniaste do głębokości 0,7 m.
-12.10.2008 r. - I. Barchanowska i A. Kasza eksplorują w studzience w rejonie połączenia. Wybrano namulisko gliniaste do głębokości 1 m.
-28.12.2008 r. - I. Barchanowska i A. Kasza eksplorują w studzience w rejonie połączenia. Wybrano namulisko gliniaste do głębokości 1,7 m dochodząc do zaklinowanej wanty skalnej.
-2.01.2009 r. - I. Barchanowska i A. Kasza eksplorują w studzience w rejonie połączenia. Wybrano zaklinowaną wantę skalną i odsłoniętą ciasną pozioma szczelinę krasową z przewiewem powietrza.
-18.01.2009 r. - I. Barchanowska, A. Kasza i M. Terek eksplorują w studzience w rejonie połączenia. Pogłębiono studzienkę do 2 m i stwierdzono istnienie w dnie ciasnej poziomej szczeliny pionowej niedostępnej studzienki.
- 4.03.2009 r. – 22.05.2009 r. - prace udostępniająco - zabezpieczające prowadził Zakład Robót Górniczych i Wysokościowych AMC Andrzej Ciszewski Kraków. Celem prac było wykonanie prac udostępniająco- zabezpieczających w jaskiniach: Odkrywców, Prochownia i Szczelina na Kadzielni na odcinku do kominów krasowych. W czasie trwania prac w pierwszym etapie poszerzono przejście między Jaskinią Odkrywców i Prochownią odsłaniając ciekawe występy skalne pokryte naciekami i dobrze zachowane w ścianach osady namuliskowe. W drugim etapie wybrano większość osadów namuliskowych w Korytarzu Południowym w Prochowni docierając pod komin „Gwiezdne Wrota”oraz wybrano resztę materiału zawaliskowego ze Szczeliny na Kadzielni. W ramach prac zabezpieczających wykonano stalową obudowę stropu i ociosów kominów krasowych oraz iniekcję mineralna w przestrzenie za obudową. Dodatkowo wykonano kotwienie wzmacniające w stropie i ociosach korytarzy. W czasie prac prowadzonych w Prochowni w dniu 2.04.2009 r. znaleziono wejście do nowych partii. Odkrycia dokonano podczas wybierania namuliska z głównego korytarza Prochowni kilka metrów poniżej wejścia do komina Gwiezdne Wrota.
- 2.04.2009 r.- odkrycie studzienki wejściowej do Nowych Partii; eksploracja Komory Wiesława (W. Cygan, J. Mendela, J. Mosur- kierownik, M. Rosiek).
- 3.04.2009 r.- przejście ciasnego przełazu na dnie Komory Wiesława i odkrycie Korytarza
Niedźwiedzia (J. Mosur).
- 16.04.2009 r. – przejście zawaliska na końcu Korytarza Niedźwiedzia i odkrycie salki Jama Królika (T. Dreschler, J. Mosur).
Nowe ciągi mają charakter ładnie mytych korytarzy (Komora Wiesława, Korytarz Niedźwiedzia, Jama Królika) o szerokości około 3 m i wysokości do 6 m z licznymi kominkami w stropie. Korytarze te stanowią dolne piętro systemu jaskiniowego rozwiniętego na głównej szczelinie uskokowej. Ściany nowych partii pokryte są ciekawą szatą naciekową w postaci licznych polew i draperii, natomiast w dnie występują gliniaste namuliska miejscami z większą koncentracją tlenków manganu.
Po nawiązaniu kontaktu dźwiękowego pomiędzy końcem nowych partii a zagruzowanym kominkiem w Szczelinie na Kadzielni (w rejonie Korytarza Strzelistego) w trakcie dalszych prac w dniu 27.04.2009 r. dokonano połączenia obu jaskiń w dolnym piętrze. Dotychczas pomierzono 50 m nowych korytarzy.
27.04.2009 r. –połączenie (Połączenie Małego) Jamy Królika z zawaliskowym kominkiem w
Szczelinie na Kadzielni (w rejonie Korytarza Strzelistego) - J. Mendela, J. Mosur- kierownik,
M. Norek, M. Rosiek). Podczas prac górniczych pobierano próbki namuliska dla dr. J. Urbana (Kasza 2009).

W ramach inwentaryzacji jaskiń regionu świętokrzyskiego jaskinie: Jaskinia Odkrywców i Prochownia zostały udokumentowane (opisy, plany i przekroje) 26.09.1995 r. przez J. Gubałę, A. Kaszę i B.W. Wołoszyna. Jaskinia Odkrywców miała wówczas 14 m długości a Prochownia 28 m. Trzecia jaskinia systemu- Szczelina na Kadzielni została udokumentowana 10.03.1996 r. przez Z. Grzelę, J. Gubałę, A. Kaszę i B.W. Wołoszyna. Miała wówczas 180 m długości.
Aktualną dokumentację systemu jaskiniowego sporządził 27.04.2009 r. A. Kasza. Lokalizację otworów jaskini wykonał 14.10.2008 r. A. Kasza przy pomocy odbiornika GPS Map60CSx. Zaktualizował A. Kasza w 2009 r.
Plan opracowali Z.Grzela, J. Gubała i A. Kasza.

Wołoszyn B.W. 1960a (Szczelina na Kadzielni-nietoperze, nazwa); Wołoszyn B.W. 1960b (Szczelina na Kadzielni-odkrycie, nazwa); Wójcik Z. 1960a (Szczelina na Kadzielni-odkrycie, bez nazwy); Wójcik Z. 1960b (Szczelina na Kadzielni-ochrona); Wołoszyn B.W. 1961a (Szczelina na Kadzielni-nietoperze); Wołoszyn B.W. 1962a (Szczelina na Kadzielni, Jaskinia Odkrywców, Prochownia-brak nietoperzy ); Sanocka-Wołoszyn E. 1964 (pająki); Wołoszyn B.W. 1964a (Szczelina na Kadzielni-nietoperze); Kowalski K. 1965 (Szczelina na Kadzielni-wzmianka, nietoperze); Wołoszyn B.W., Wójcik Z. 1965 (Jaskinia Odkrywców, Prochownia-ogólna lokalizacja; Szczelina na Kadzielni-opis, plan, fauna); Kozłowski S., Radwan J. Wójcik Z. 1965 (Szczelina na Kadzielni-zweryfikowany plan, geneza, namulisko); Wołoszyn B.W. 1965b (Szczelina na Kadzielni -nietoperze); Rubinowski Z., Wróblewski T. 1968 (Szczelina na Kadzielni - wzmianka); Kozłowski S., Rubinowski Z. 1973 (Jaskinia Odkrywców-wzmianka bez nazwy, Prochownia i Szczelina na Kadzielni-projektowane udostępnienie turystyczne); Rubinowski Z. 1975 (Szczelina na Kadzielni-wzmianka); Siedlecka W., Micuła G. 1976 (Jaskinia Odkrywców-wzmianka bez nazwy; Prochownia-zniszczenie naturalnej rzeźby; Szczelina na Kadzielni-krótki opis); Wołoszyn B.W. 1977 (Jaskinia Odkrywców i Szczelina na Kadzielni-mikroklimat, termika i wilgotność, Prochownia-ogólna lokalizacja); Wróblewski T. 1977 (Szczelina na Kadzielni-wzmianka); Rubinowski Z., Wójcik Z. 1978 (Szczelina na Kadzielni-zdjęcie, ochrona); Pilichowie M. i P. 1979 (Szczelina na Kadzielni-wzmianka); Ruprecht A. 1983 (Szczelina na Kadzielni-nietoperze); Wiśniewski W.W. 1989 (Szczelina na Kadzielni-wielkość), Wołoszyn B.W. 1994a (Szczelina na Kadzielni-nietoperze); Gubała J. 1996b (Szczelina na Kadzielni, Jaskinia Odkrywców-nietoperze); Gubała J., Kasza A., Urban J. 1996 (Szczelina na Kadzielni-wielkość); Jaskinie Regionu Świętokrzyskiego 1996 (dokumentacja, plan); Wróblewscy T. i E. 1996 (Szczelina na Kadzielni-długość wzmianka); Bujna E., Klauzińska M. 1997 (Jaskinia Odkrywców-brak nietoperzy, Szczelina na Kadzielni-nietoperze); Gubała J., Urban J. 1997 (Szczelina na Kadzielni-nietoperze); Urban J., Gubała J., Kasza A. 1997a (Szczelina na Kadzielni -długość wzmianka, fotografia); Paszkowski M. 2000 ( Szczelina na Kadzielni-długość wzmianka, Prochownia-fotografia otworu); Wróblewski T. 2000 (Szczelina na Kadzielni-wzmianka, długość, Prochownia-wzmianka bez nazwy); Paszkowski M. 2001 (opis, plan, fotografie); Kasza A. 2004 (eksploracja-krótki opis); Jach J. i in. 2005 (eksploracja, dokumentacja, plan i przekrój, fotografie); Duda Z., Olesiak S. 2006 (podziemna trasa turystyczna, warunki geologiczno-górnicze); Górniak M., Jóźwiak M., Kasza A., Urban J. 2006 (wielkość, eksploracja, namuliska); Urban J., Kasza A. 2006 (eksploracja-krótki opis); Wąsikowski A. 2007 (wzmianka); Wróblewski T. 2008 (Szczelina na Kadzielni- wzmianka); Kasza A. 2009 (eksploracja, dokumentacja, plan i przekrój, fotografie).

Chmura J., Garecki J., Mikoś T., Radzik-Marchewka E., Sułkowska K. 2008; Duda Z. 2004; Karczewski J., Ziętek J. 2006; Myśluk J., Saltarski W. 1986; POLWERS Geodezja Polska Sp. z o.o 2004; POLWERS Geodezja Polska Sp. z o.o 2007; Urban J. 2004a; Urban J. 2004b; Urban J., Kasza A. 2007; Wołoszyn B.W., Wołoszyn K.P. 1990.