Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Piekło pod Małogoszczem
Inne nazwy Piekło; Piekło pod Małogoszczą, Piekło Bolmińskie, Piekiełko, Nowe Piekło
Nr inwentarzowy G-5.3
Region Region Świętokrzyski
Współrzędne WGS84 λ: 20°18′35,00″, φ: 50°50′13,00″
Gmina Chęciny (gm. miejsko-wiejska)
Powiat kielecki
Województwo świętokrzyskie
Właściciel terenu Skarb Państwa (Lasy Państwowe) | Rezerwat przyrody Milechowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu SE
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 305
Wysokość względna [m] 80
Głębokość [m] 1
Przewyższenie [m] 4
Deniwelacja [m] 5
Długość [m]
w tym szacowane [m]
17,50
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Milechowy. Jaskinia znajduje się wśród występów skalnych w prawym orograficznie zboczu górnej części wąwozu rozcinającego południowy stok masywu Gór Milechowskiej-Bolmińskiej.
Opis drogi dojścia do otworu
Od przystanku kolejowego Wierna Rzeka idziemy drogą na południe wzdłuż rzeki Łośnej. Około 3 km od przystanku. Po minięciu krańca góry Bolmińskiej opadającej do doliny należy skręcić drogą leśną na południowy-wschód i idąc podnóżem zbocza dojść do wylotu wąwozu. Stąd na wschód, w górę wąwozu około 150 m. Dojście i zwiedzanie bez trudności. Dostęp do schroniska możliwy jest po uzyskaniu zezwolenia Regionalnego Konserwatora Przyrody w Kielcach.
Opis jaskini

Otwór jaskini jest dobrze widoczny, ma kształt prawie okrągły o średnicy 2 m. Głównym elementem jaskini jest prosty, lekko obniżający się w dół korytarz, początkowo obszerny, po paru metrach wysoki lecz wąski, w końcowej części ciasny o trójkątnym kształcie w przekroju poprzecznym. W odległości około 8 m od otworu u zbiegu kilku spękań w stropie korytarza rozwija się kilkumetrowy kominek oraz bardzo wąski korytarzyk poziomy. Trzy mniejsze kominki występują w części przyotworowej głównego korytarza.

Jaskinia występuje w wapieniach górnojurajskich. Jest formą krasową rozwiniętą wzdłuż spękań ciosowych. Ślady rzeźby krasowej najlepiej zachowały się w stropie korytarza. W największym kominku występują polewy zbudowane ze stwardniałego mleka wapiennego. Dno pokryte w części przyotworowej glebą humusową, głębiej staje się gruzowe.

Obiekt jest suchy, charakteryzuje się statycznym mikroklimatem (Wołoszyn 1977). W części przyotworowej jest zacieniony, głębiej mroczny i całkowicie ciemny.

W przyotworowej części korytarza na ścianach występują płaty glonów, które głębiej stają się wyschnięte, brunatne. Faunę bezkręgową reprezentują pająki, muchówki (w tym komary), błonkówki, dwuparce z rodziny Julidae, pająki. Sanocka-Wołoszyn (1964) wymienia cztery gatunki pająków oznaczone w jaskini: Nesticus cellulanus (Cl.), Cicurina cicurea (F.), Licoranum rupicola (Walck.), Amaurobius fenestralis (Stroem). W jaskini zimują nietoperze (Wołoszyn 1962a, Wołoszyn, Wójcik 1965). Podczas prac inwentaryzacyjnych (4.03.96) napotkano obserwowane tu już przez tych autorów dwa gatunki: mopka Barbastella barbastellus (Schreber) i nocka dużego Myotis myotis (Borkhausen), a ponadto gacka brunatnego Plecotus auritus L. (Gubała 1996b).

Historia badań
Historia eksploracji
Jaskinia znana i odwiedzana jest od dawna. Ściany pokryte są sadzą z ognisk palonych u jej wejścia. Pierwszą dokładniejszą informację o urwisku i jaskini podał Czarnocki (1932), aczkolwiek wzmianka o jaskini Piekło na północ od Bocheńca pojawia się już w publikacji Hubickiej i Massalskiego (1928). Po II wojnie światowej jaskinia wymieniana była w licznych publikacjach inwentaryzacyjnych i przewodnikowych pod różnymi nazwami (Czubiński 1945, Czarnecki 1954, Wołoszyn, Wójcik 1965). Opisana w inwentarzu Kowalskiego (1954). Chroniona jest jako pomnik przyrody nieożywionej od 1952 r. (Alexandrowicz, Drzał, Kozłowski 1975, Alexandrowicz, Kućmierz, Urban, Otęska-Budzyń 1992).
Historia dokumentacji
Dokumentację jaskini sporządzili 4.03.1996 r. J. Gubała , A. Kasza i J. Urban (Jaskinie Regionu Świętokrzyskiego 1996). Lokalizację otworu jaskini wykonał 2.11.2008 r. A. Kasza przy pomocy odbiornika GPS Map60CSx. Zaktualizował A. Kasza w 2009 r.
Plan opracowali J. Gubała, A. Kasza i J. Urban.
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Hubicka M., Massalski E. 1928 (wzmianka); Czarnocki J. 1932 (wzmianka); Czubiński Z. 1945 (wzmianka); Massalski E. 1945 (wzmianka, badania); Massalski E. 1951 (wzmianka); Filipowicz W. 1953 (wzmianka); Czarnecki J. 1954 (krótki opis, dojście); Kowalski K. 1954 (opis, plan); Wołoszyn B.W. 1962a (nietoperze); Sanocka-Wołoszyn E. 1964 (fauna pajęczaków); Wołoszyn B.W., Wójcik Z. 1965 (fauna); Alexandrowicz Z. i in. 1975 (krótki opis, plan); Rubinowski Z. 1975 (wzmianka); Rubinowski Z. 1976 (wzmianka); Siedlecka W., Micuła G. 1976 (opis i plan); Wójcik Z. 1976a (ochrona); Wołoszyn B.W. 1977 (lokalizacja, mikroklimat-termika, wilgotność); Mizerski W. 1982 (wzmianka); Ruprecht A. 1983 (nietoperze); Złonkiewicz Z., Kowalczewski Z. 1988 (krótki opis); Urban J. 1990 (ochrona); Alexandrowicz Z. i in. 1992 (ochrona, waloryzacja); Wołoszyn B.W. 1994a (nietoperz); Złonkiewicz Z. 1994 (krótki opis); Przyroda 1995 (pomnik przyrody); Gubała J. 1996b (nietoperze); Jaskinie Regionu Świętokrzyskiego 1996 (dokumentacja, plan); Wróblewscy T. i E. 1996 (wzmianka); Urban J., Gubała J., Kasza A. 1997a (udostępnienie turystyczne); Urban J., Gubała J., Kasza A. 1997b (ochrona wzmianka); Paszkowski M. 2000 (krótki opis); Wróblewski T. 2000 (krótki opis); Paszkowski M. 2001 (opis, plan, fotografia otworu).
Materialy archiwalne
Wołoszyn B.W., Wołoszyn K.P. 1990.
Autorzy opracowania Jan Urban, Andrzej Kasza
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2013
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan i przekrój
Obiekt w serwisie Geostanowiska Geostanowisko Geostanowisko
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie