Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Schronisko Wschodnie w Kończystej
Inne nazwy
Nr inwentarzowy T.B-09.16
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°52′48,28″, φ: 49°15′48,11″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu E
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1185
Wysokość względna [m] 185
Głębokość [m] 0
Przewyższenie [m] 2,60
Deniwelacja [m] 2,60
Długość [m]
w tym szacowane [m]
7,50
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne W prawym orograficznie zboczu Doliny Miętusiej, we wschodnim zboczu Kończystej Turni, od strony Gładkiego Żlebu.
Opis drogi dojścia do otworu
Schronisko znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Z Zahradzisk lub za nimi podchodzimy południowym zboczem Kończystej Turni i trawersujemy na wschód pod jej skałami aż do żlebu wznoszącego się prawie pionowymi progami. Znajduje się on między ostatnią na wschód turnią, a lesisto-skalistym, niezwykle stromym stokiem, za którym nieco dalej opada Gładki Żleb. Rozpoczynając trawers od zachodu ku E idziemy pod skałkami, które ograniczają główny, piarżysty żleb, opadający spod szczytu Kończystej Turni (znajduje się w nim Schron pod Kończystą T.B-09.08 i Dziura Niżnia w Kończystej T.B-09.05, dalej szeroki trawiasto-piarżysty żleb (z Dziurą w Żlebku T.B-09.11 i in.), a następnie za jego wschodnim, skalnym ograniczeniem trafiamy do naszego żlebu (pod ścianą widać w nim wielki okap – otwór Nyży pod Progiem w Kończystej T.B-09.15). Żlebem tym, lub znacznie łatwiej „przewieszonym lasem” tuż za nim, wspinamy się około 75 m (trudności II–III, krucho) do otworu widocznego dopiero z bliska, pod prawą (or.) ścianą, tuż przed końcem żlebu. Otwór widać też odchodząc ku wschodowi od podnóża ściany oraz z kilku miejsc w Dolinie Miętusiej. W dojściu trudności III (przydatna lina), zwiedzanie łatwe.
Opis jaskini

Otwór o wymiarach 3,7 m szerokości i 3 m wysokości wiedzie do obszernej komory zakończonej zwężającą się szczeliną. Dno komory na początku poziome, wznosi się dalej dwoma małymi prożkami, z których dolny przechodzi przy ścianach w wąską półkę skalną. Północna ściana i strop jest silnie spękana, krucha, a południowa – płytowa, gładka, pochylona ku S, widać na niej lustro tektoniczne.

Schronisko rozwinęło się na szczelinie uskoku (285°/65°S) w wapieniach dolnej jury choczańskiej łuski Kończystej Turni (seria reglowa środkowa). Przesunięcie nastąpiło wzdłuż powierzchni międzywarstwowej. Komora ma charakter zawaliskowy. Występują w niej niewielkie nacieki grzybkowe. Namulisko buduje głównie autochtoniczny gruz wapienny, duże wanty, w głębi odrobina czerwonego osadu ilastego, a w zachodnim otworze – próchnica.

Komora jest sucha i widna. Przewiewu nie wyczuwa się. Rośliny kwiatowe i paprocie rozwijają się bujnie w otworze, głębiej sięgają mchy, a glony i porosty – do końca. Faunę reprezentują owady (głównie muchy, ćmy i komary) oraz przy otworze ślimaki.

Historia badań
Historia eksploracji

Schronisko nie było wcześniej wzmiankowane w literaturze speleologicznej.

Historia dokumentacji

 W ramach prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich, w dniu 9 sierpnia 1996 r. dokumentację groty sporządziła I. Luty przy współpracy B. Zalewskiego, który zauważył otwór. Pomiary przeprowadzono przy użyciu busoli geologicznej Meridian i taśmy parcianej. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Kronika 1998 (wzmianka o odkryciu, bez nazwy); Luty I. 1998 (plan z odwróconym kierunkiem północy, niektóre dane morfometryczne, opis położenia); Jaskinie TPN 1999 (plan, przekrój i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Izabella Luty
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2010
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan i przekrój
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie