Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Szczelina Przysłopczańska |
Inne nazwy | |
Nr inwentarzowy | T.B-10.03 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°53′15,02″, φ: 49°15′46,74″ |
Gmina | Kościelisko (gm. wiejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | ESE |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1215 |
Wysokość względna [m] | 150 |
Głębokość [m] | 12,50 |
Przewyższenie [m] | 0 |
Deniwelacja [m] | 12,50 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
17
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | W prawym orograficznie zboczu Doliny Miętusiej, poniżej wierzchołka Zawiesistej Turni, od strony Przysłopu Miętusiego. Otwór znajduje się bezpośrednio pod szczytem tej turni, u podstawy ściany, w widocznej z daleka szczelinie. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Ścieżką nad reglami, prowadzącą na Przysłop Miętusi idziemy na polanę Ogon. Dalej bez szlaku, korzystając z perci zwierzęcych omijających wiatrołomy, docieramy pod wschodnią ścianę turni, gdzie odnajdujemy wysoki, szczelinowy otwór. Dojście bez trudności, zwiedzanie uciążliwe - niezwykle ciasno.
|
Opis jaskini |
Otwór wstępnej nyży jest trójkątny, ma 1,5 m szerokości i około 7 m wysokości. Za nim, z wysokiej lecz płytkiej nyży, odchodzą dwie szczeliny: pierwsza – biegnąca nieco na prawo do góry zaraz zablokowana jest zawaliskiem; druga – biegnąca na wprost przy lewej ścianie kontynuuje się ku WNW. Za dużą wantą opada ona stromo i niebawem przechodzi w niezwykle wąską, szczelinową studnię, rozszerzającą się nieco po kilku metrach. Jaskinia powstała w wapieniach serii reglowej, na prawie pionowej, rozwartej szczelinie tektonicznej o kierunku ESE–WNW, przemodelowanej następnie przez procesy krasowe. Szczelina rozdziela dwa kompleksy litologiczne. Wg A. Uchmana, J. Baryły i M. Gradzińskiego (1991) na południe od niej występują szare, lekko skrzemionkowane wapienie z rogowcami, datowane na środkową część dolnej jury, a na północ – nieco młodsze, różowo-szare wapienie krynoidowe. Szczelina jest rozwarta prawdopodobnie na skutek spełzywania na północ bloku Kończystej po podłożu zbudowanym z miękkich margli kredowych. Na ścianach jaskini widać rozmycia. Namulisko tworzy w nyży wstępnej czerwona glina z odłamkami wapieni, większe wanty i gleba, na dnie studni – głównie rumosz wapienny. Jaskinia jest wilgotna. Wyczuwa się słaby przewiew. Światło sięga do kilku metrów w głąb studni. W otworze rośnie bez koralowy Sambucus racemosa i wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum, pokrzywa Urtica dioica i kopytnik pospolity Asarum europaeum. Na ścianach przy otworze występuje m. in. sałatnik zielony Mycelis muralis, bodziszek cuchnący Geranium robertianum, zanokcica zielona Asplenium viride; mchy: Ctenidium molluscum, Fissidens cristatus, Gymnostomumae ruginosum, Orthothecium rufescens; wątrobowiec Porella (Madotheca) platyphylla oraz porost Lepraria incana nie wymieniany wcześniej z jaskiń tatrzańskich – wykaz gatunków wg A. Uchmana, J. Baryły i M. Gradzińskiego (1991). Faunę reprezentują owady troglokseniczne. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Jaskinia została zauważona w dniu 20 lipca 1985 r. przez A. Uchmana. Dno osiągnęli 8 grudnia 1989 r. M. Gradziński i S. Zagórski, wykonując wówczas pomiary. |
Historia dokumentacji |
Plan opracowany przez M. Gradzińskiego został opublikowany wraz z opisem przez A. Uchmana, J. Baryłę i M. Gradzińskiego (1991). W dniu 20 października 1997 r. jaskinię zwiedzili i sporządzili jej dokumentację I. Luty i P. Kępkiewicz. Pomiary przeprowadzono przy użyciu zestawu Suunto i taśmy parcianej. Około 2005 r.(?) miał miejsce obryw wielkiego bloku skalnego ze skraju turni, prawdopodobnie wzdłuż szczeliny rozwinięcia jaskini. Dane zaktualizowała I. Luty (2009). |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Uchman A., Baryła J., Gradziński M. 1991 ( plan i opis); Kronika 1998 (informacja o zwiedzaniu); Luty I. 1998 (plan, przekrój opis położenia, dane morfometryczne); Jaskinie TPN 1999 (plan, przekrój i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
|
Autorzy opracowania | Izabella Luty |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2010 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |