Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Szczelina Przysłopczańska
Inne nazwy
Nr inwentarzowy T.B-10.03
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°53′15,02″, φ: 49°15′46,74″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu ESE
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1215
Wysokość względna [m] 150
Głębokość [m] 12,50
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 12,50
Długość [m]
w tym szacowane [m]
17
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne W prawym orograficznie zboczu Doliny Miętusiej, poniżej wierzchołka Zawiesistej Turni, od strony Przysłopu Miętusiego. Otwór znajduje się bezpośrednio pod szczytem tej turni, u podstawy ściany, w widocznej z daleka szczelinie.
Opis drogi dojścia do otworu
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Ścieżką nad reglami, prowadzącą na Przysłop Miętusi idziemy na polanę Ogon. Dalej bez szlaku, korzystając z perci zwierzęcych omijających wiatrołomy, docieramy pod wschodnią ścianę turni, gdzie odnajdujemy wysoki, szczelinowy otwór. Dojście bez trudności, zwiedzanie uciążliwe - niezwykle ciasno.
Opis jaskini

Otwór wstępnej nyży jest trójkątny, ma 1,5 m szerokości i około 7 m wysokości. Za nim, z wysokiej lecz płytkiej nyży, odchodzą dwie szczeliny: pierwsza – biegnąca nieco na prawo do góry zaraz zablokowana jest zawaliskiem; druga – biegnąca na wprost przy lewej ścianie kontynuuje się ku WNW. Za dużą wantą opada ona stromo i niebawem przechodzi w niezwykle wąską, szczelinową studnię, rozszerzającą się nieco po kilku metrach.

Jaskinia powstała w wapieniach serii reglowej, na prawie pionowej, rozwartej szczelinie tektonicznej o kierunku ESE–WNW, przemodelowanej następnie przez procesy krasowe. Szczelina rozdziela dwa kompleksy litologiczne. Wg A. Uchmana, J. Baryły i M. Gradzińskiego (1991) na południe od niej występują szare, lekko skrzemionkowane wapienie z rogowcami, datowane na środkową część dolnej jury, a na północ – nieco młodsze, różowo-szare wapienie krynoidowe. Szczelina jest rozwarta prawdopodobnie na skutek spełzywania na północ bloku Kończystej po podłożu zbudowanym z miękkich margli kredowych. Na ścianach jaskini widać rozmycia.

Namulisko tworzy w nyży wstępnej czerwona glina z odłamkami wapieni, większe wanty i gleba, na dnie studni – głównie rumosz wapienny.

Jaskinia jest wilgotna. Wyczuwa się słaby przewiew. Światło sięga do kilku metrów w głąb studni.

W otworze rośnie bez koralowy Sambucus racemosa i wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum, pokrzywa Urtica dioica i kopytnik pospolity Asarum europaeum. Na ścianach przy otworze występuje m. in. sałatnik zielony Mycelis muralis, bodziszek cuchnący Geranium robertianum, zanokcica zielona Asplenium viride; mchy: Ctenidium molluscum, Fissidens cristatus, Gymnostomumae ruginosum, Orthothecium rufescens; wątrobowiec Porella (Madotheca) platyphylla oraz porost Lepraria incana nie wymieniany wcześniej z jaskiń tatrzańskich – wykaz gatunków wg A. Uchmana, J. Baryły i M. Gradzińskiego (1991).

Faunę reprezentują owady troglokseniczne.

Historia badań
Historia eksploracji

Jaskinia została zauważona w dniu 20 lipca 1985 r. przez A. Uchmana. Dno osiągnęli 8 grudnia 1989 r. M. Gradziński i S. Zagórski, wykonując wówczas pomiary.

Historia dokumentacji

Plan opracowany przez M. Gradzińskiego został opublikowany wraz z opisem przez A. Uchmana, J. Baryłę i M. Gradzińskiego (1991). W dniu 20 października 1997 r. jaskinię zwiedzili i sporządzili jej dokumentację I. Luty i P. Kępkiewicz. Pomiary przeprowadzono przy użyciu zestawu Suunto i taśmy parcianej. Około 2005 r.(?) miał miejsce obryw wielkiego bloku skalnego ze skraju turni, prawdopodobnie wzdłuż szczeliny rozwinięcia jaskini. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Uchman A., Baryła J., Gradziński M. 1991 ( plan i opis); Kronika 1998 (informacja o zwiedzaniu); Luty I. 1998 (plan, przekrój opis położenia, dane morfometryczne); Jaskinie TPN 1999 (plan, przekrój i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Izabella Luty
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2010
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan i przekrój
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie