Z drogi Kraków-Olkusz skręcamy w Białym Kościele w kierunku Zelkowa. Po kilkuset metrach docieramy do parkingu leżącego na dnie doliny, skąd idąc bitą drogą wzdłuż potoku mijamy po 150 metrach skałę opadającą z lewego zbocza aż do dna doliny, po czym wchodzimy na ścieżkę wyprowadzającą ponad nią (cofając się w górę doliny). Przekraczając grzbiet w połogim miejscu (blisko wyjścia na uprawną wierzchowinę), ścieżka dalej zagłębia się w las, ponad domami, prowadząc u podnóża skał wieńczących krawędź doliny. Mijamy Tunelik w Mącznej Skale J.Olk.I-04.52 znajdujący się w najbliższych skałach od wejścia do lasu, po czym opuszczając ścieżkę podchodzimy stromo do leżącego parę metrów dalej i powyżej niego ładnie wymytego otworu Jaskini w Mącznej Skale Małej.

Otwór o wymiarach około 2x2 m, prowadzi do ładnie mytego korytarza ku SE, pogłębionego niedawno na odcinku pierwszych 5 m. 1,5 metra dalej za niskim (do 1 m) fragmentem o nienaruszonym namulisku strop podnosi się, a przez kilka następnych metrów charakter jaskini zmienia się na bardziej zawaliskowy, o czym świadczą liczne spojone ze sobą i pokryte mlekiem wapiennym głazy w stropie. Odchodzi tu poprzecznie do osi jaskini kilka krótkich odnóg, rozwiniętych na szczelinach SW-NE. Kilka kolejnych metrów to niskie na kilkadziesiąt centymetrów partie skręcające ku SSE, gdzie po pokonaniu ciasnego zwężenia jaskinia kończy się w niewielkiej salce o przebiegu SW-NE. Zarówno od niej, jak i z korytarza przed zwężeniem odchodzą ciasne korytarzyki łączące się w kolejnej niewielkiej salce (ku E). Obecnie partie te są zbyt ciasne do przejścia, przysypane częściowo przez zamieszkującego tu borsuka.

Obiekt o krasowej genezie, powstały w wapieniach skalistych górnej jury (oksford). Nacieki w postaci zwietrzałych polew. W kilku miejscach na stropie występuje skonsolidowane mleko wapienne. Spąg jaskini jest gliniasty, z rumoszem i większymi głazami. W partiach przyotworowych namulisko zostało częściowo w ostatnim czasie (2015 r.) usunięte, dalej przekopywane tylko przez borsuki.

Jaskinia jest wilgotna, miejscami kapie woda. Rozproszone światło sięga około 10 m w głąb.

Na ścianach wegetują glony, mchy, zanokcica.

Z fauny obserwowano ślady bytności borsuków, pająki, kosarze, ślimaki, muchówki. Sanocka‑Wołoszynowa (1981) stwierdziła występowanie następujących gatunków pajęczaków: Tegenaria silvestris, Porrhomma moravicum, Meta menardi, Bathyphantes gracilis, Nesticus cellulanus.

Pierwszą wzmiankę o jaskini podał Ossowski (1884).

Pierwszy opis jaskini (z długością 21 m) zamieścił Kowalski (1951). W późniejszym czasie zostały odkryte dwie salki na końcu jaskini, co przedłużyło jaskinię do 25 m (Czepiel 1976). Dokumentację sporządził 12.04.2015 r. N. Sznober.

Plan opracował N. Sznober.

Czarnowski S.J. 1899 (odb. wzmianka); Ossowski G. 1884b (ditto); Wróblewski K. 1907 (ditto); Czarnowski S.J. 1911 (ditto, lokalizacja na planie); Danysz-Fleszarowa R. 1933 (wymienia); Kowalski K. 1951 (inwentarzowy opis jaskini poz. 79, „Schronisko (Jaskinia) w Mącznej Skale Małe”, plan); Czepiel M. 1976 (poz. II B - 3., podstawowe dane o jaskini, plan); Sanocka-Wołoszynowa E. 1981 (stwierdza występowanie 5 gatunków pajęczaków); Górny A., Szelerewicz M. 1984 (lokalizacja na mapce); Szelerewicz M., Górny A. 1986 (w pełnym wykazie jaskiń i schronisk Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej, poz. II.C.19); Górny A., Szelerewicz M. 1987 (lokalizacja na mapce); Jaskinie Wyżyny Olkuskiej 2018a (plan i opis inwentarzowy).