Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Jaskinia Krwawego Nosa |
Inne nazwy | Jaskinia Żwirowa, Żwirowa Dziura |
Nr inwentarzowy | T.D-08.18 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°52′06,95″, φ: 49°14′55,39″ |
Gmina | Kościelisko (gm. wiejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | SSW |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1190 |
Wysokość względna [m] | 200 |
Głębokość [m] | 0 |
Przewyższenie [m] | 4 |
Deniwelacja [m] | 4 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
14
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Na prawym orograficznie zboczu Doliny Kościeliskiej, w Organach. Otwór znajduje się dokładnie w linii spadku Okna Zbójnickiego Wyżniego T.D-08.10, w dolnej części ściany, około 10 m na wschód od południowego otworu Jaskini Naciekowej T.D.08.54. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Idziemy dnem Doliny Kościeliskiej, następnie do góry szlakiem wyprowadzającym z południowego otworu Jaskini Mroźnej T.D-08.07. Od tego otworu nieznakowaną percią idziemy na prawo do góry, pod skałami, omijamy otwór Jaskini Zimnej, a następnie wznosimy się w górę stromym żlebem. Mijamy odejście drogi do Jaskini Naciekowej i Szczeliny nad Zimną i tuż za żebrem skalnym skręcamy na lewo do stromego żlebu. W miejscu, gdzie zaczyna się podejście do Jaskini Trójotworowej T.D-08.17, trawersujemy zbocze na prawo percią wiodącą do Jaskini Białej. Niebawem napotykamy pod skałką szeroką, płytką Dziurawą Kolebę T.D-08.45. Stąd dalej ku południowi, niewyraźną percią trawersującą zbocze. Za skalną grzędą skręcamy na lewo, stromo do góry, i po kilkudziesięciu metrach docieramy pod główną ścianę Organów. Otwór Jaskini Krwawego Nosa jest dwuczęściowy, rozdzielony dużą, zaklinowaną około 9 metrów nad podstawą ściany wantą. Nad wantę wspinamy się przewieszonym progiem (trudności IV). Dojście w końcowej części bardzo trudne (niezbędna lina), zwiedzanie uciążliwe (ciasno).
|
Opis jaskini |
Otwór ma ponad 5 m wysokości. Jego dolna część (o wymiarach 0,4x2,5 m) prowadzi do niezwykle wąskiej szczeliny, zakończonej ślepo po 9 m. Górna część otworu (o wymiarach 1,2x2,5 m) wiedzie do mytej, prawie okrągłej komory, skąd ku ENE, ponad półmetrowym prożkiem odchodzi 3-metrowy korytarzyk o kształcie rury, kończący się na poprzecznej, wysokiej szczelinie. W dnie komory widać wąskie przebicie do dolnej części groty. Jaskinia powstała na szczelinach w wapieniach malmo-neokomu jednostki Organów (seria wierchowa, płaszczowina Czerwonych Wierchów). Ściany jej górnej części są myte. We wschodnim korytarzyku występują nacieki grzybkowe. Namulisko w dolnej szczelinie stanowi glina z domieszką gruzu wapiennego. Na wschodniej ścianie komory, w pobliżu otworu zachowało się silnie scementowane żwirowisko allochtoniczne z dużymi otoczakami kwarcu, granitów i gnejsów. Namulisko było badane przez Wójcika (1960a,b, 1966a), który uważa jaskinię (opisaną przez niego jako „Żwirowa Dziura”) za plioceński ponor Potoku Kościeliskiego i zalicza ją do VII piętra tatrzańskich jaskiń wg własnego podziału piętrowego. Grota jest sucha, światło dociera około 5 m w głąb; przewiewu nie wyczuwa się. Rośliny zielone występują przy otworze, głębiej sięgają porosty. W Korytarzach zauważono owady (min. ćmy i chruściki). |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Jaskinia została odkryta latem 1934 r. przez S. Zwolińskiego i J. Zahorskiego, jednak wówczas nie dotarli oni do jej górnej części, nie nadali jej także nazwy. W późniejszym okresie, z powodu pewnego podobieństwa otworu do otworu Jaskini pod Ostrewką oraz podobnych trudności dojścia, grotołazi zakopiańscy nazwali opisywaną grotę „Jaskinią Krwawego Nosa” i pod taką nazwą została wskazana w trakcie prac inwentaryzacyjnych przez E. Winiarskiego. Nazwę tą znał także Wójcik (1960 a) opisując badania osadów „w Jaskini Żwirowej, zwanej Krwawym Nosem” (niewątpliwie badania te dotyczyły omawianej jaskini). W następnych pracach (1960b, 1966a) stosuje już tylko nazwę „Żwirowa Dziura” do omawianego obiektu. |
Historia dokumentacji |
W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ latem 1976 r. został sfotografowany otwór, a w dniu 9 lipca 1977 r. I. Luty przy współpracy M. Burkackiego sporządziła dokumentację jaskini. W lipcu 1993 r. I. Luty uzupełniła obserwacje terenowe. Pomiary wykonano taśmą parcianą i busolą geologiczną Meridian. Dane zaktualizowała I. Luty (2009). |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Wójcik, Z. 1960 a (wzmianka o osadach); Wójcik, Z. 1960b, 1966a (niektóre dane morfometryczne, osady, wiek, geneza - pod nazwą Żwirowa Dziura); Gradziński, R. i in. 1985a (zlokalizowana na mapie pod nazwą Jaskinia Krwawego Nosa); Zwoliński, S. 1993 (wzmianka o odkryciu, lokalizacja, opis i szkic otworu); Jaskinie TPN 1993b (plan, przekrój i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
|
Autorzy opracowania | Izabella Luty |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2010 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |