Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Pośredni Awen
Inne nazwy
Nr inwentarzowy J.Olk.I-08.107
Region Wyżyna Śląsko-Krakowska
Współrzędne WGS84 λ: 19°43′15,34″, φ: 50°11′46,38″
Gmina Jerzmanowice-Przeginia (gm. wiejska)
Powiat krakowski
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Prywatny | Park krajobrazowy Dolinki Krakowskie
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu ku górze
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 472
Wysokość względna [m] 95
Głębokość [m] 4,20
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 4,20
Długość [m]
w tym szacowane [m]
4,50
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Wyżyna Olkuska, Stara Wieś, Dolina Szklarki, Bukowa Góra.
Opis drogi dojścia do otworu
Od skrzyżowania szosy biegnącej dnem doliny z drogą wiodącą do Kolonii Zachodniej (z okolicy dawnego kamieniołomu) podchodzimy tą drogą około 250 m, za ostatnie zabudowania Starej Wsi po lewej stronie. Nieco dalej skręcamy na lewo w drogę polną, przechodzącą w leśną, która prowadzi do Kalwarii pod wielkim krzyżem na szczycie Bukowej Góry (w miejscu rozwidlenia wybieramy prawy wariant). Po minięciu Szerokiego Awenu J.Olk.I-08.108 widocznego za kruchą skałką po prawej stronie drogi, skręcamy na lewo i nie dochodząc do szczytu trawersujemy zbocze pod skałami ku SW około 40 m, w kierunku krzyża. Poszukiwany obiekt znajduje się około 6 m ku E od krzyża i około 6 m ku N, pod niską ścianką nad którą stoi krzyż. Dojście bez trudności, zwiedzanie łatwe; ciasno i krucho.
Opis jaskini

Otwór jest rozwinięty na pionowej szczelinie o kierunku N-S, ograniczony ścianką od zachodu, ma 1,9 m długości i 0,5 m szerokości. Z jego południowej części osłoniętej okapem schodzimy pochyłą szczeliną do studzienki poniżej jej górnej krawędzi. Pionowa szczelinowa studzienka o wymiarach 0,95x0,5x2,3 m kontynuuje się w zawalisku dna ciasnym przekopem jeszcze 1,5 m głębiej, niżej jest zablokowana głazami (aktualnie szczelina końcowa uległa częściowemu zawaleniu). Łączy się zapewne niedostępnymi szczelinami z Szerokim Awenem, o czym świadczy niezwykle silny, ciepły wywiew obecny zimą w obu awenach, a także w lesie w odległości 16 m w kierunku Szerokiego Awenu.
Opisywany obiekt powstał na nieco rozmytej szczelinie ciosowej w wapieniach górnej jury, równoległej do szczeliny rozwinięcia Szerokiego Awenu. Ściany są bardzo kruche. Występowania nacieków nie stwierdzono. Namulisko tworzy gleba, rumosz i większe głazy wapienne, leży na nim nieco nawianych liści.
Awen jest wilgotny, wyczuwa się w nim przewiew; niezwykle silny ciepły wywiew wytapiający śnieg pojawia się zimą. Wilgotność i przewiew zależą tu również od warunków atmosferycznych. Światło sięga do końca.
W okolicy otworu rozwija się roślinność kwiatowa (krzewy, bluszcz, rośliny zielne), paprocie, porosty oraz mchy i glony, które pokrywają ściany i dno awenu. Podczas upałów letnich mchy wewnątrz studni przysychają nieco, natomiast zimą strumień ciepłego wilgotnego powietrza z wnętrza awenu sprzyja bujnej wegetacji.
Faunę reprezentują głównie nieliczne owady, zaobserwowano m.in. pajęczyny i pająki Meta sp.

Historia badań
Historia eksploracji

Opisywany obiekt był prawdopodobnie znany od dawna. Górny (1992) wzmiankuje o znalezieniu w dniu 23.01.1992 r. problemu z wytopionym śniegiem i wskazał na możliwość istnienia jaskini pod rumoszem. Od styczna 1998 r. pod kierownictwem J. Kućmierza zespół w składzie: R. Suski, W. Czesak, M. Czart, A. Przeniosło, J. Nowak wykonywał prace mające na celu dostanie się w głąb wzgórza. Przerwano je na skutek interwencji właściciela terenu. Nowak (1999) opublikował plan, który wykonał przy współpracy A. Żelechowskiej i A. Przeniosło, opis i fotografię otworu.
Nowak (2008) wymienia Pośredni Awen w spisie jaskiń doliny Szklarki, podaje długość 3,5 m i deniwelację -3 m oraz lokalizuje na mapce.

Historia dokumentacji

W dniu 12.07.2014 r. dokumentację schroniska sporządziła I. Luty przy współpracy H. Namirskiego. Pomiary wykonała za pomocą busoli i klizymetru Suunto oraz dalmierza Disto X310, a położenie otworu określiła na podstawie pomiarów GPS Garmin eTrex i mapy (http://mapy.geoportal.gov.pl), wykonała też fotografię otworu. Aktualizację obserwacji terenowych przeprowadziła w dniu 15.01.2018.
Plan opracowała I. Luty.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Górny A. 1992b (przypuszczenie o istnieniu próżni w miejscu wytopiska); Nowak J. 1999b (plan, opis, fotografia otworu, zestawienie planów jaskiń na linii Ciasny Awen-Szeroki Awen); Nowak J. 2008 (wymienia w spisie jaskiń doliny Szklarki, podaje długość i deniwelację, lokalizuje na mapce); Jaskinie Wyżyny Olkuskiej 2018b (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Izabella Luty
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2018
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki otwór Podgląd grafiki plan i przekrój
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie