Według Nowaka (2014b): „W Białym Kościele, z drogi Kraków-Olkusz skręcamy w kierunku Zelkowa na dno Doliny Kluczwody. Tam skręcamy w lewo do dolnej części doliny i idziemy bitą drogą ok. 150 m. Zanim droga drugi raz przetnie potok skręcamy na lewe zbocze i stromo podchodzimy pod największą skałę, w której widoczny jest otwór jaskini."

"Za łukowatym otworem wchodzimy do przedsionka ze śladami wykopu w jego zachodniej części. Dalej na W prowadzi krótka szczelina zamknięta przypowierzchniowym zawaliskiem. Na NE wchodzimy do głównej sali z pochyłym dnem usłanym dużymi blokami skalnymi i kilku odgałęzieniami. Na NNE prowadzi kilkumetrowa odnoga powstała na wysokiej szczelinie ciągnącej się w przeciwnym kierunku aż do II otworu. Na NNE odgałęzia się ciasna rura dostępna na długości 2 m. Ze wschodniego krańca Sali na NNE opada kilkumetrowy, niski korytarz. Ciąg główny prowadzi głębokim wykopem na SEE do kolejnego rozwidlenia pod kilkumetrowym kominem. Na S, przez stromy, ziemno-gliniasty próg dostajemy się do II otworu (+2,7 m). Pod nim na SSE znajduje się krótka wnęka, natomiast na E wchodzimy do kolejnego rozszerzenia pod kilkumetrowym kominem. Stąd na N, przez 1,5-metrowy próg wchodzimy do ciasnej, wysokiej, meandrującej szczeliny. Spod komina ciąg główny zakręca na NE i NW do następnego rozwidlenia pod dwoma kominkami zatkanymi błotem. Na N prowadzi kilkumetrowy korytarz z odnogą za filarem. Ciąg główny zawraca prawie o 180 stopni na SE do obszernego rozwidlenia. Na ESE, przez zwężenie wchodzimy do salki pod 8-metrowym kominem. Za nim niższy korytarz z licznymi wymyciami zakręca na SE, S, SW i doprowadza do poprzecznej szczeliny na WNW. Za nią przez ciasny przełaz wchodzimy do rozszerzenia, w którym stwierdzono kontakt głosowy ze wstępną częścią jaskini.
Wracamy do ciągu głównego. Z rozwidlenia na NE prowadzi 10-metrowy korytarz z licznymi wymyciami w ścianach i stropie. Dalej korytarz zakręca na SE i ponownie na NE, gdzie po kilku metrach stajemy w poprzecznej Muszlowej Szczelinie. Na NW szczelina jest wąska i wysoka, natomiast na SE jest ona szersza, częściowo rozmyta i zakończona Salką KKTJ o średnicy 3 m.
Jaskinia powstała na sieci poprzecznych spękań o generalnym przebiegu NE-SW i NW-SE. Aktualnie wśród geologów trwa dyskusja na temat genezy powstania jaskini. Jedną z nich jest działalność wód geotermalnych, ale na jej obecny kształt najprawdopodobniej wpłynęło wiele czynników na różnych etapach rozwoju. Świadczą o tym m.in. liczne ślady działalności wody na ścianach i stropie, skorodowane nacieki czy nagromadzenie skamieniałości.
Spąg tworzy glina i ziemia przy otworach. Nacieki tworzą grzybki, resztki polew i makaronów, w kilku miejscach odsłonięto skorodowane stalagmit. Na ścianach, szczególnie w Muszlowej Szczelinie stwierdzono liczne skamieniałości – głównie ramienionogi z rodzaju Rhynchonella oraz amonity, belemnity i inne.
Światło odbite sięga do końca sali wstępnej. Przewiew występuje głównie między otworami, ale cyrkulacja pionowa powoduje też osuszanie głębszych części jaskini. Po dłuższych opadach w kilku miejscach tworzą się kałuże.
Przy otworach wegetują glony, mchy, porosty, zanokcice – skalna i murowa oraz rośliny zielne. Pod drugim otworem, w lecie kilka razy obserwowano grzyby kapeluszowe.
Z fauny stwierdzono skoczogonki, wije, chruściki, muchówki w tym komary, motyle w tym Scoliopteryx libatrix, Triphosa dubitata, Inachis io, chrząszcze, biegaczowate, ślimaki, pierścienice oraz pająki, w tym Meta menardi. Z kręgowców obserwowano nietoperze: podkowiec mały, nocek rudy, mroczek późny. Wcześniej jaskinia była zasiedlana przez lisy i borsuki, o czym świadczą znalezione czaszki i tunele odkryte podczas usuwania osadów – w obecnym przekroju ciągu głównego istniały nawet trzy poziomu tuneli, a pod obecnym spągiem jest jeszcze jeden poziom. Horyzontalnie tunele sięgały do Muszlowej Szczeliny. Innym znaleziskiem świadczącym o głębokiej penetracji przez zwierzęta są trzy duże potrzaski zawleczone przez ofiary kłusownictwa. Najdalej znaleziony potrzask znajdował się w połowie 10-metrowego korytarza, w ciągu głównym, metr pod ówczesnym poziomem spągu.

Jaskinię pierwszy raz wymienia Ossowski w 1884 r.

Zinwentaryzowana została przez Kowalskiego w 1946 r. (1951) z długością 25 m, a następnie Czepiela (1977) z długością 37 m. W czasie najnowszej eksploracji jaskinię zmierzył również N. Sznober na zlecenia PTPNoZ. W latach 1984, 1985 w partiach przyotworowych prowadzono interdyscyplinarne wykopaliska (Dagnan-Ginter i in. 1986, 1992). Wówczas zebrano liczne kości głównie drobnych kręgowców oraz skorupy ślimaków. Z materiałów archeologicznych stwierdzono wyroby krzemienne, metalowe i fragmenty ceramiki.
W kwietniu 2013 r. Krakowski Klub Taternictwa Jaskiniowego rozpoczął eksploatację polegającą na usuwaniu osadów z głębi jaskini. Oprócz autora, w pracach trwających do grudnia 2014 r. udział wzięli: Marcin Urban, Michał Pawlikowski, Bartosz Bogacz, Krzysztof Kukułka, Florian Małek, Sylwia Gołosz, Przemysław Styrna, a także Wojciech Wojtaszek, Radosław Kowal, Karolina Milczuk, Maciej Florys i Mateusz Szot.
Pomiary wykonali Jakub Nowak i Krzysztof Kukułka. 21.12.2014 r.”
Do 1986 roku w jaskini nie prowadzono wykopalisk i prac badawczych.
Jak wspomniano powyżej, mniej więcej w tym samym czasie pomiary wykonał również Norbert Sznober.
Ponieważ plan J. Nowaka jest dostępny w literaturze, w niniejszym opracowaniu zdecydowano się opublikować plan Norberta Sznobera.

Kowalski K. 1951 (plan, opis); Czepiel M. 1977 (plan, opis); Szelerewicz M., Górny A. 1986 (wymieniają, podają wymiary); Dagnan-Ginter A. i in. 1986 (sprawozdanie z badań archeologicznych); Dagnan-Ginter A. i in. 1992 (interdyscyplinarne badania w jaskini); Nowak J. 2014b (dokładny opis, plan); Wrzak J. 2014 (rozważania na temat genezy i geologii jaskini); Jaskinie Wyżyny Olkuskiej 2018a (plan i opis inwentarzowy).