Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Jaskinia nad Bramą Słupską |
Inne nazwy | Schronisko na Górze Słupsko |
Nr inwentarzowy | J.Cz.III-06.111 |
Region | Wyżyna Śląsko-Krakowska |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°34′15,40″, φ: 50°35′27,73″ |
Gmina | Kroczyce (gm. wiejska) |
Powiat | zawierciański |
Województwo | śląskie |
Właściciel terenu | Prywatny | Park krajobrazowy Orlich Gniazd |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | N |
Pozostałe otwory | 2 - ku górze, 346 m n.p.m.; 3 - ku NW, 343 m n.p.m. |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 342 |
Wysokość względna [m] | 30 |
Głębokość [m] | 4 |
Przewyższenie [m] | |
Deniwelacja [m] | 4 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
17
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Kostkowice, Góra Słupsko, Wyżyna Częstochowska. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Punktem wyjściowym w rejon Góry Słupsko jest położona u podnóża wieś Kostkowice. Ulicami Szkolną i Długą możemy dojechać do przełęczy między Grzbietem Chrapy a Górą Słupsko. Stąd, zielonym szlakiem pieszym trawersującym zachodnie zbocze Góry Słupsko, idziemy ok. 300 m do charakterystycznego miejsca, gdzie szlak przechodzi między dwoma ostańcami (Brama Słupska). Na prawo od Bramy i kilka metrów wyżej, pod zakrzaczonym murem skalnym, widnieje zachodni, trójkątny otwór Jaskini nad Bramą Słupską. Do jaskini możemy dotrzeć tymże zielonym szlakiem od Zalewu Kostkowice. Szlak prowadzi przez północne stoki Słupska, przecina malowniczą polankę z ostańcami i przez zachodnie zbocze doprowadza do wspomnianej wyżej Bramy Słupskiej, nad którą znajduje się opisywany obiekt.
|
Opis jaskini |
Jaskinię tworzą dwie części oddzielone osypującą się ziemią i głazami. Istniejący prześwit umożliwia cyrkulację powietrza i kontakt głosowy. Otwór północny ma wymiary: 1,60 m wysokości i 1,10 m szerokości. 4-metrowy korytarz za tym otworem doprowadza do wyżej wspomnianego zwężenia. W spągu korytarza czytelny jest wykop badawczy głębokości 0,5 m pochodzący z 2011 roku. |
Historia badań |
W badawczym wykopie K. Cyrek, M. T. Krajcarz i M. Krajcarz stwierdzili występowanie co najmniej czterech różnych litologicznie warstw: do głębokości 20 cm - czarną próchnicę piaszczystą z gruzem, w przedziale 20 - 40 cm brązową glinę piaszczysto - próchniczą z gruzem, poniżej 40 cm szarą glinę pylastą z niewielką zawartością gruzu. Badacze stwierdzają analogie litologiczne najniższych warstw osadów w tej jaskini z późnoplejstoceńskimi warstwami położonej w Łysaku Jaskini w Kruczej Skale J.Cz.III-06.25. Ponadto w osadach stwierdzono liczne fragmenty ceramiki z wczesnego średniowiecza, wióry krzemienne i kości zwierzęce. Ponieważ opisywana jaskinia położona jest kilkanaście metrów poniżej Schroniska Krzemienny Okap J.Cz.III-06.45 można przyjąć hipotezę, że artefakty krzemienne pochodzą z warsztatu zlokalizowanego przez K. Nowaka w 1981 r. w pobliżu Krzemiennego Okapu. |
Historia eksploracji |
Jaskinia znana miejscowej ludności od bardzo dawna. Pierwszy opis z nazwą Schronisko na Górze Słupsko, sporządził K. Cyrek, który jest też autorem lub współautorem naukowych publikacji o jaskini. Ponieważ, według naszej wiedzy, podobnych rozmiarami obiektów na Górze Słupsko jest 7, wprowadzamy nową nazwę Jaskinia nad Bramą Słupską, która lepiej określa położenie otworów. |
Historia dokumentacji |
Pomiary wykonał we wrześniu 2013 r. K. Mazik. Współrzędne geograficzne przy górnym otworze zmierzył T. Szymański przy pomocy urządzenia GPS GeomaxZenith 10/20. |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Cyrek K. 1994 (opis schroniska pod kontem archeologicznym bez planu, nadaje nazwę Schronisko na Górze Słupsko); Stefaniak K. i in. 2009 (podstawowe dane o schronisku - bez planu); Cyrek K. i in. 2011 (wstępne wyniki badań wykopaliskowych).
|
Materialy archiwalne |
|
Autorzy opracowania | Krzysztof Mazik |
Redakcja | Adam Polonius |
Stan na rok | 2020 |
Grafika, zdjęcia |
![]() ![]() |
Obiekt w serwisie Geostanowiska |
![]() |