Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Jaskinia Niedźwiedzia Niżnia |
Inne nazwy | Niedźwiedzia Dolna, Niedźwiedzia |
Nr inwentarzowy | T.D-10.03 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°53′42,21″, φ: 49°14′51,98″ |
Gmina | Kościelisko (gm. wiejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | E |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1294 |
Wysokość względna [m] | 90 |
Głębokość [m] | 2,50 |
Przewyższenie [m] | 1,50 |
Deniwelacja [m] | 4 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
24
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | W lewym orograficznie zboczu Doliny Miętusiej. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Z Wyżniej Równi Miętusiej idziemy prawym odgałęzieniem ścieżki ku południowi. Przed Wantulami skręcamy na zachód, do płytkiego, trawiastego żlebu (zwanego Wołowym Żlebem), wyżej zarośniętego malinami. Po około 150 m skręcamy na lewo, ku S, na perć trawersującą zbocze lekko do góry. Początkowo idziemy przez maliny, następnie lasem. Perć doprowadza do pasa skał, widocznego po jej prawej stronie i łączy się w końcu ze żlebem, opadającym z kotła Małej Świstówki. W tym miejscu skały tworzą wyraźne zwężenie żlebu. Otwór jaskini położony jest pod tymi skałami, około 100 m ku NW od zwężenia żlebu, nad piarżystym zboczem. Jest on widoczny z perci, choć często zasłonięty bujną roślinnością. Można dojść do niego również mniej wygodną percią wiodącą osią żlebu. Dojście i zwiedzanie bez trudności.
|
Opis jaskini |
Otwór ma kształt zbliżony do półokrągłego. Leżą w nim duże wanty zwężające przejście do kilkudziesięciu centymetrów. Za otworem ciągnie się nieco w dół korytarz. Po kilku metrach opada on 1,4-metrowym prożkiem, dalej biegnie prawie poziomo. Przy prawej stronie widać półkę skalną. W tym miejscu korytarz ma przekrój ósemki o wysokości około 2,5 m i szerokości 0,5 m. Po dalszych kilku metrach na lewo odgałęzia się krótka, ślepa szczelina, a na prawo, nad 0,7-metrowym prożkiem, wiedzie stromo do góry korytarzyk o przekroju soczewki. Zakręca on zaraz równolegle do ciągu głównego. Często spływa nim woda. Na wprost, w głównym korytarzu, pokonujemy płytkie jeziorko o długości kilku metrów. Nie można go przebyć bez zamoczenia. Za jeziorkiem drogę zagradza duża wanta. Na lewo od niej, po 1,5 m korytarz jest całkowicie zamulony. Na prawo wznosi się rurkowaty (o średnicy 0,4 m), nieco pochylony, 3-metrowy kominek. Nad nim poprzecznie przebiega myta, ciasna szczelina, która na prawo zaraz się kończy. Na lewo zakręca do góry i za zwężeniem również kończy się – jest zaklinowana wantami. Szczelina ta ma prawdopodobnie połączenie z wcześniejszym odgałęzieniem. Jaskinia rozwinęła się w szarych wapieniach malmo-neokomu jednostki Organów (seria wierchowa fałdu Czerwonych Wierchów). Jest myta na szczelinie o kierunku W–E. Na ścianach występują drobne nacieki grzybkowe. Są one lepiej rozwinięte tylko w końcowym kominku i bocznym korytarzyku. Z. Wójcik (1966a, 1968) zamieścił uwagi o genezie. Zalicza jaskinię do V piętra według własnego podziału jaskiń tatrzańskich. Wiąże on jej powstanie z lokalnymi ciekami Doliny Miętusiej. Namulisko przy otworze tworzy próchnica. Niegdyś głębiej występował rumosz z domieszką gliny. Podczas ostatnich akcji eksploracyjnych zasypano go warstwą gliny jaskiniowej pochodzącą z końca jaskini. Jaskinia jest wilgotna. Występuje w niej stały zbiornik wody. Nie zamarza on zimą. Zasilany jest strugami wody spływającymi okresowo z bocznych korytarzy. Przed pracami eksploracyjnymi prowadzonymi w latach 1992–94 występowały tam jedynie okresowe kałuże. Światło sięga do około 12 m. W jaskini nie wyczuwa się przewiewu. Przy otworze występuje bogata roślinność kwiatowa. Nieco głębiej sięgają mchy i porosty. Faunę reprezentują głównie owady. Przy otworze zauważono też ślimaki. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Jaskinię odkrył przypuszczalnie S. Zwoliński w 1936 r., albo nieco wcześniej. Zwoliński (1993) opisując wycieczkę z 5 sierpnia 1936 r. używa w stosunku do tej groty określenia „dawniej nam znana” i odnosi je do siebie oraz Goryckiego. Jaskinię nazwał Niedźwiedzią lub Niedźwiedzią Dolną, ale dopiero po znalezieniu wyżej położonej jaskini, w której znajdowały się kości niedźwiedzi. Spodziewał się znaleźć je i tu. Wraz z Goryckim podjął też próbę przekopania głównego korytarza w celu odkrycia dalszych ciągów. Zwoliński (1955b) pisze o znalezieniu przez siebie grot niedźwiedzich zwracając uwagę na celowość prowadzenia w nich badań paleontologicznych. |
Historia dokumentacji |
K. Kowalski (1953a) zamieścił plan i opis inwentarzowy jaskini datowany na 29 września 1950 r. nazywając ją Niedźwiedzią Niżnią. Podał on błędną informację o odkryciu jaskini przez obu braci Zwolińskich za T. Zwolińskim (1948). Podczas inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ w dniu 7 lipca 1979 r. pomiary groty wykonał M. Kardaś przy współpracy E. Bednarek i T. Ostrowskiego, który sfotografował otwór. |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Zwoliński T. 1948 (wzmianka o odkryciu przez T. i S. Zwolińskich); Zwoliński T. 1951 (ditto); Kowalski K. 1953a (plan i opis inwentarzowy); Zwoliński S. 1955b (wzmianka o znalezieniu przez siebie Grot Niedźwiedzich); Kowalski K. 1955a (niektóre dane morfometryczne); Zwoliński T. 1958 (wzmianka o odnalezieniu jaskiń Niedźwiedzich z kośćmi niedźwiedzi jaskiniowych); Wójcik Z. 1960b (wzmianka); Zwoliński S. 1961 (wzmianka); Szulczewski M. 1963 (lokalizacja na zdjęciu obrazującym budowę geologiczną okolicy); Wójcik Z. 1966a (niektóre dane morfometryczne, lokalizacja na mapie geologicznej); Wójcik Z. 1968 (wzmianka o genezie); Kardaś R.M. , 1980a (wzmianka o pracach dokumentacyjnych, bez nazwy); Gradziński R. i in. 1985a (dane morfometryczne, lokalizacja na mapie); Zwoliński S. 1993 (wzmianka); Kronika 1994a (informacja o eksploracji); Kronika 1994b (wzmianka o eksploracji); Kronika 1995 (informacja o weryfikacji i uzupełnieniu dokumentacji, bez nazwy); Jaskinie TPN 1996 (plan i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
|
Autorzy opracowania | Izabella Luty |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2010 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |