Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Dziura w Szczerbie I |
Inne nazwy | Dziura w Szczerbie |
Nr inwentarzowy | T.D-13.03 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°56′14,02″, φ: 49°15′00,68″ |
Gmina | Zakopane (gm. miejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | ku górze |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1836 |
Wysokość względna [m] | 435 |
Głębokość [m] | 6 |
Przewyższenie [m] | 0 |
Deniwelacja [m] | 6 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
17
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Dolina Kondratowa, Dolina Małe Szerokie, w masywie Giewontu, w przełęczy Szczerba. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Ze szlaku wiodącego z przełęczy Kondratowej na Giewont trawersujemy do Szczerby pomiędzy głównym wierzchołkiem a Długim Giewontem. Od strony Doliny Małe Szerokie znajduje się w przełęczy bezodpływowe zagłębienie. Jego dnem podchodzimy ku wschodowi, przechodzimy przez bloki wapienne w wyższej części i dochodzimy do kończącej zagłębienie trawiastej dolinki między granią a bocznym, wapiennym grzbiecikiem. Około 20 m od jej wschodniego krańca w niewielkim zagłębieniu znajduje się pionowa studzienka, stanowiąca otwór szukanej jaskini. Dojście i zwiedzanie łatwe.
|
Opis jaskini |
Wejściową studzienką schodzimy 2,4 m na dno i dostajemy się do opadającego ku W szczelinowatego korytarzyka między wielkimi blokami wapienia. Strop korytarzyka tworzą zaklinowane wanty i gruz wapienny. Korytarz posiada trzy krótkie odgałęzienia w prawo. W najdalszym (najobszerniejszym i najdłuższym) znajduje się najniższy punkt jaskini. W odgałęzieniu najbliższym otworu pomiędzy wantami w stropie widać połączenie z powierzchnią. Według dokumentacji Kowalskiego (1953a) można było przedostać się dalej poprzez przewężenie korytarzyka do końcowego rozszerzenia, łączącego się z powierzchnią okienkiem pomiędzy głazami. Obecnie ta część jaskini nie jest dostępna lub w ogóle nie istnieje wskutek obsunięcia się bloków, wśród których powstała. Dziura jest formą powstałą wśród bloków zawaliska w obrębie leja krasowego, który utworzył się na kontakcie wapieni i dolomitów triasu środkowego (anizyku) z wapieniami doggeru i malmu (jura) (seria wierchowa, fałd Giewontu). Dno utworzone jest przez autochtoniczne bloki i gruz wapienny, jedynie miejscami widać nieco gleby, namytej przez szczeliny. Światło sięga prawie do końca, jedynie w najniższym punkcie jaskini jest całkowicie ciemno. W jaskini występuje wyczuwalny przewiew, miejscami obserwuje się słaby deszcz podziemny - w zasadzie cała jaskinia znajduje się w strefie wpływu warunków atmosferycznych panujących na powierzchni. Roślinność kwiatowa występuje w otworze, mchy sięgają do głębokości 3,5 m. Fauna nie była obserwowana. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Jaskinia została odkryta w 1914 r. przez M. Zaruskiego (1914, 1923), który opublikował jej opis. Szokalski zamieszcza jej opis w przewodniku z 1934 r. |
Historia dokumentacji |
Plan i opis inwentarzowy datowany na 10 lipca 1952 r. publikuje Kowalski (1953a). W trakcie prac inwentaryzacyjnych OW PTPNoZ dokumentację jaskini wykonał 21 lipca 1979 r. R. M. Kardaś przy współpracy H. Wachowiak. Pomiary wykonano busolą geologiczną Meridian, klinometrem Freiberg oraz taśmą parcianą. Zaktualizował R.M. Kardaś (2009 r.). |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Zaruski, M. 1914, 1923 (opis); Szokalski, J. 1934 (opis drogi dojścia i jaskini); Kowalski, K. 1953a (plan i opis inwentarzowy); Kowalski, K. 1955a (wymienia, podaje długość i wysokość); Wójcik, Z. 1966a (wzmiankuje, podaje wysokość względną); Kozik, A. 1972 (wymienia, podaje długość); Borowiec, W./ i in. 1977, 1978 ( dane morfometryczne); Cywiński, W. 1984 (opis położenia i dojścia); Gradziński, R. i in. 1985a (dane morfometryczne, ogólna lokalizacja); Jaskinie TPN 2002b (plan, przekrój i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
|
Autorzy opracowania | Rafał M. Kardaś |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2010 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |