Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia Między Sosnami
Inne nazwy
Nr inwentarzowy J.Cz.IV-03.77
Region Wyżyna Śląsko-Krakowska
Współrzędne WGS84 λ: 19°33′58,00″, φ: 50°25′30,00″
Gmina Ogrodzieniec (gm. miejsko-wiejska)
Powiat zawierciański
Województwo śląskie
Właściciel terenu Prywatny | Park krajobrazowy Orlich Gniazd
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu ku górze
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 450
Wysokość względna [m]
Głębokość [m] 36
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 36
Długość [m]
w tym szacowane [m]
140
20
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Ryczów, Cisownik, Wyżyna Częstochowska, Obszar Natura 2000 – Ostoja Środkowojurajska
Opis drogi dojścia do otworu
Z drogi Olkusz-Ogrodzieniec skręcamy do Śrubarni i Żelazka. W Żelazku, przy kaplicy skręcamy w ul. Leśną, a po ok. 400 m docieramy do ostatnich letniskowych zabudowań. W tym miejscu skręcamy w prawo i polną drogą podchodzimy na szczyt wzgórza kierując się na NW, a następnie na N aż do dwóch ostańców na łące. Za skałami skręcamy w lewo, na N i wchodzimy do lasu. W nim kierujemy się na N i NNW do miejsca, gdzie wzgórze jest pocięte na wysokie grzędy. Otwór jaskini znajduje się w ostatniej z nich w wykopanym leju przy sośnie.
Opis jaskini

Na dnie leja znajduje się duża klapa. Po zamontowaniu przepinki na kątowniku ramy zjeżdżamy na dno szczeliny (-10 m). Stąd na SW prowadzi krótki, ciasny korytarzyk, natomiast ciąg główny opada stromą, piarżystą pochylnią na NE, do głębokości 15 m, gdzie szczelina osiąga ok. 10 m wysokości. W tym miejscu znajduje się ciasna, poprzeczna szczelina mające połączenie z dolnym piętrem. Dalej wspinamy się szczeliną z zaklinowanymi głazami i polewami na ścianach, trawersujemy po zaklinowanych wantach i stajemy nad ciasną szczeliną. Stąd zjeżdżamy 12 metrów na wygodną półkę. Na NE znajduje się niedostępne połączenie z ciągiem poniżej, natomiast na SW szczelina obrywa się kolejnym 6-metrowym progiem. Spod niego, na NE korytarz opada do głębokości 32 m, a na SE idziemy szczeliną, trawersujemy nad niebezpiecznie kruchą, ślepą studnią i podchodzimy do rozwidlenia. Po drodze mijamy wspomnianą poprzeczną szczelinę, mającą połączenie z piętrem górnym, w tym miejscu jest ona dostępna na długości kilku metrów. Podchodzimy dalej do rozwidlenia. Wprost do góry możemy się wspiąć do wyższej części szczeliny (krucho!). Na N opada stromo śliski, meandrujący korytarzyk prowadzący do najniższego piętra jaskini. Zaraz na początku na NE prowadzi ciasna szczelina dostępna kilka metrów, natomiast spod prożka korytarz zakręca na W i ponownie się rozwidla. Na SW wznosi się krótka pochylnia zamknięta zawaliskiem (-26 m), natomiast na NW prowadzi ciasna szczelina. Na wprost w dół, za zaciskiem znajduje się dno jaskini (-36 m), a dalej szczelina zmienia kierunek jeszcze dwa razy i staje się niedostępna.

Jaskinia powstała w wapieniach skalistych górnej jury (oksford). Ma genezę grawitacyjną. Krasową działalność wody można zauważyć dopiero w najniższym piętrze jaskini.

Spąg tworzy ziemia, glina i rumosz skalny.

Nacieki występują w postaci polew, żeber, niewielkich stalaktytów, grzybków, mleka wapiennego.

W całej jaskini jest wilgotno. Zimą rejon otworu jest wytopiony.

Światło sięga kilka metrów od otworu.

Przy otworze wegetują glony, mchy i porosty. W górnych partiach strop i ściany przebijają korzenie.

Z fauny stwierdzono skoczogonki, wije, chrząszcze, ćmy Scolipteryx libatrix i Triphosa dubitata, muchówki, pająki w tym Meta menardi, kosarze i pierścienice, nietoperze: podkowce małe, nocki duże i rude.

Historia badań
Historia eksploracji

Wytop śniegu zauważył Michał Jagielski w grudniu 2008 r. W styczniu 2009 r. odkrywca rozpoczął samotną eksplorację, a po kilku dniach dołączył do niego Marcin Janoska i Marcin Marczyk. Po około 9 dniach i wykopaniu głębokiej na około 6 m studni, 22 stycznia przebili się oni przez korek, w miejscu w którym obecnie jest zwężenie w studni wejściowej. Tego samego dnia M. Jagielski poznał główny ciąg jaskini, a 23 i 24 stycznia poznaje ciągi boczne. W kwietniu otwór został zasypany przez „konkurencję”. Po jego odkopaniu sytuacja powtórzyła się, dlatego w sierpniu, po ponownym odkopaniu, odkrywcy zamontowali zamykaną klapę. Klucze znajdują się u odkrywcy jaskini.

Historia dokumentacji

Szkic techniczny znajduje się na stronie www.kktj.pl.
Pomiary wykonali w grudniu 2013 roku Jakub Nowak, Beata Piątek-Zalewska oraz Paweł Parafiniuk.
Plan i przekrój opracował Jakub Nowak.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
J. Nowak 2014 (opis i plan jaskini)
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Jakub Nowak, Adam Polonius
Redakcja Adam Polonius
Stan na rok 2020
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan Podgląd grafiki przekrój
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie