Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Jaskinia Nowa nad Raptawicką Granią |
Inne nazwy | |
Nr inwentarzowy | T.E-07.21 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°51′07,57″, φ: 49°14′23,08″ |
Gmina | Kościelisko (gm. wiejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | NE |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1560 |
Wysokość względna [m] | 540 |
Głębokość [m] | 0 |
Przewyższenie [m] | 13 |
Deniwelacja [m] | 13 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
32
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Dolina Kościeliska, po prawej orograficznie stronie Żlebu Żeleźniak, pod granią ograniczającą od zachodu przełęcz Wrótka. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Z Doliny Kościeliskiej skręcamy za pierwszym mostkiem powyżej Polany Pisanej na prawo i trawersujemy zbocze niewyraźną percią do dna Żlebu Żeleźniak. Dalej idziemy w górę tego żlebu około 300 m, następnie skręcamy na lewo, pod skałki widoczne w zachodnim ograniczeniu bocznego żlebu zwanego Głębowcem (jest to drugi licząc od dołu żleb, przy czym pierwszy jest mniej wyraźny, bez muru skalnego na dole). Głębowcem podchodzimy stromo, po ponad 150 m przez malowniczą Żeleźniakową Bramę T.E-08.49 i dalej kilkaset metrów, do progu pozornie zamykającego ten żleb, gdzie widać duży otwór Schroniska nad Bramą T.E-07.49. Pokonujemy próg na prawo od schroniska i dalszą częścią żlebu docieramy do Wrótek. Stąd trawersując ku W pod granią, po południowym zboczu, dostajemy się do następnej przełączki położonej nieco dalej na zachód. Można też dojść do niej od strony Doliny Smytniej. Stąd schodzimy eksponowanym trawiastym zachodem tuż pod skałkami północnej strony grani ok. 60 m ku E, aż do otworu. Dojście bez trudności, miejscami eksponowane. Jaskinia bardzo ciasna.
|
Opis jaskini |
Trójkątny otwór 0,6 m szerokości i 1,2 m wysokości prowadzi do ciasnego, szczelinowego korytarza o płaskim dnie. Po 4 m przechodzimy przez niski zacisk, w którym okresowo na glinie występuje woda. Za niewielkim rozszerzeniem korytarz nieco zakręca i wznosi się. Omijamy boczne odgałęzienie i na wprost, przez usypisko rumoszu, docieramy do bardzo ciasnej szczeliny z zaklinowanymi wantami, biegnącej ku SW. Ma ona ok. 6 m wysokości i nachylona jest pod kątem 56° ku SE. Zakręca łagodnie na prawo i po kilku metrach staje się zbyt ciasna do przejścia. Na lewo od szczeliny, przy usypisku znajduje się też mała nyża zawaliskowa. W odległości 4,5 m od pierwszego zacisku, po prawej stronie odgałęzia się do góry, ku NW, ciasny (0,6x0,7 m) korytarz. Nad 1,8 m prożkiem z want, przez zacisk wchodzimy do nieco bardziej obszernego miejsca. Za nim, zaklinowane pod stropem wanty tworzą most. Dalej korytarz staje się stromą pochylnią wiodącą na zachód. Na początku ma ona skalne dno i płaski strop. Za zawaliskiem z wantą w stropie strome dno pokryte jest częściowo skonsolidowanym namuliskiem, które po kolejnych kilku metrach, za następnym zaciskiem, uniemożliwia dalsze przejście. Jaskinia rozwinęła się na szczelinie 45°/44°S w wapieniach malmo-neokomu wierchowej serii paraautochtonicznej. Na prawej ścianie rozszerzenia za pierwszym zaciskiem widać głębokie żłobki krasowe oraz wżery korozyjne. W szczelinie biegnącej ku SW występuje mleko wapienne. Obecne są też w grocie nacieki grzybkowe, a także stalaktyty, stalagmity i polewy naciekowe szczególnie liczne w górnym korytarzu, gdzie występują również na namulisku, tworząc pokrywy konsolidujące je. Namulisko budują głazy, Rumosz i glina jaskiniowa, a w otworze gleba. Materiał wapienny jest częściowo obtoczony. W całej grocie widać nikłe ślady gleby namywanej z powierzchni. Jaskinia jest wilgotna. W czasie deszczu woda spływa górnym korytarzem Wyczuwa się silny przewiew zarówno z dolnego końca szczeliny, jak i z górnego korytarza. Światło bezpośrednio sięga do 4 m, a rozproszone do ok. 6 m. Rośliny kwiatowe występują przy otworze, a mchy i glony – do pierwszego zacisku. We wstępnej części zauważono obecność komarów, a dalej, w namulisku – kości nietoperzy. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Jaskinia została znaleziona w dniu 14. 09. 1979 r. przez I. Luty i M. Połońskiego, podczas prowadzenia prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ. |
Historia dokumentacji |
W dniach 14 i 18.09.1979 r. przeszli oni wstępny zacisk i przeprowadzili prace udostępniające dalsze części groty oraz sporządzili jej dokumentację. Pomiary wykonano taśmą parcianą i busolą geologiczną Meridian. Obserwacje terenowe uzupełniła 21.07.1981r. I. Luty przy współpracy A. Ciach. Dane zaktualizowała I. Luty (2009). |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Kardaś, R. M. 1980a (wzmianka o odkryciu pod błędną nazwą: „Nowa pod Raptawicką Granią”; podana długość); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie); Jaskinie TPN 1993a (plan i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
|
Autorzy opracowania | Izabella Luty |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2010 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |