Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Zawaliskowy Korytarz
Inne nazwy D-5
Nr inwentarzowy T.E-11.24
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°54′00,02″, φ: 49°14′29,16″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu NE
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1601,70
Wysokość względna [m] 255
Głębokość [m] 2,50
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 2,50
Długość [m]
w tym szacowane [m]
15
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Dolina Miętusia, w ścianach Wielkiej Świstówki, na wielkim, trawiastym zachodzie , dzielącym Twardą Ścianę na piętro dolne i górne (kontynuuje się on w lewo, jako IV półka Twardych Spadów), na jego prawym krańcu, za lewą z Dziurawych Turniczek.
Opis drogi dojścia do otworu
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Z dna Doliny Miętusiej przez Dziurawe idziemy do kociołka za Dziurawymi Turniczkami (jak do Omszałej Szczeliny T.E-11.37), następnie trawersujemy kociołek i wchodzimy na grzędę, ograniczającą go od SE i łączącą lewą z turniczek z Twardą Ścianą. Tu zaczyna się wielki zachód, porośnięty trawą, lepiężnikiem i kępami kosówki. Udajemy się nim pod skały górnego spiętrzenia Twardej Ściany i po około 20–30 m, w miejscu gdzie zachód zaczyna się gwałtownie obniżać, pod silnie przewieszoną skałą widać nyżę, w której znajduje się szukana jaskinia. Dojście i zwiedzanie łatwe, choć niewygodne, zwiedzenie końcowych partii wymaga pokonania bardzo trudnego zacisku.
Opis jaskini

Jaskinia zaczyna się nyżą, z której bierze początek niski, zapadający w głąb korytarzyk, rozwinięty na przecięciu płaszczyzny uwarstwienia z uskokiem. Na tej ostatniej, we wstępnej części rozwinęło się ukośne, szczelinowate rozmycie o charakterze ciasnego kominka. Po jego przeciwnej, prawej stronie, znajduje się krótki i ciasny zaułek. Dalej niski korytarzyk opada w dół, jego dno stanowią bloki skalne. Po trzech metrach duża wanta tworzy prożek około 0,8 m wysoki, formując pod stropem korytarzyka szeroki lecz bardzo niski zacisk. Kontynuacja korytarzyka jest już wyższa (do około 1,5 m) i szeroka na 1,5 m. Ta część jaskini nie była penetrowana podczas sporządzania dokumentacji.

Jaskinia ma genezę zawaliskową, powstała na przecięciu płaszczyzn warstwowych 87°/28°S i uskoku 27°/38°N w obrębie kompleksu wapieni robaczkowych i dolomitów płytowych anizyku jednostki Organów (seria wierchowa, fałd Czerwonych Wierchów).

Dno pokryte jest autochtonicznymi blokami skalnymi i (za zaciskiem) rumoszem. Jaskinia jest dość sucha, przewiewu nie obserwowano. Światło sięga za zacisk. Roślinność kwiatowa występuje w nyży przy otworze, głębiej sięgają mchy. Fauny nie zaobserwowano.

Historia badań
Historia eksploracji

Jaskinia po raz pierwszy była wzmiankowana w literaturze przez W. Borowca i in. (1977). Jej otwór mógł być jednak znany już w latach 60. lub pod koniec lat 50. Pierwsze informacje o niej zawierają archiwalne materiały, zebrane przez M. Rutkowskiego w czasie obozu poszukiwawczego, zorganizowanego przez Speleoklub Warszawski PTTK we wrześniu 1970 r. Opisano wówczas otwór, stwierdzając, że tkwi w nim zaklinowana wanta o wymiarach 0,5x0,5 m. W sierpniu 1971 r., w trakcie podobnego obozu jaskinię penetrowali W. Przybyszewski i M. Rutkowski, poznając ją do końca i opracowując jej przekrój na podstawie dokonanych pomiarów. Z przekroju wynika, że we wstępnej części korytarza był wówczas zacisk - co wydaje się świadczyć, że obserwowana rok wcześniej wanta została usunięta znacznie później.

Historia dokumentacji

W trakcie inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich, prowadzonej przez OW PTPNoZ, dokumentację jaskini opracował w dniu 11 września 1979 r. R.M. Kardaś przy współpracy H. Hercman. Pomierzono wówczas korytarzyk do zacisku, natomiast partie poza nim (dobrze widoczne z za zacisku) zostały jedynie naszkicowane. Pomiary wykonano przy pomocy busoli geologicznej Meridian, klinometru Freiberg i taśmy parcianej. Otwór zlokalizowany został w dniu 14 sierpnia 1981 przez zespół pomiarowy Koła Naukowego Geodetów przy AGH pod kierunkiem W. Borowca. Zaktualizował R.M. Kardaś (2009 r.).
Plan opracował R.M. Kardaś.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Borowiec, W. i in. 1977, 1978 (dane morfometryczne); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie); Gradziński, R. i in. 1985a (lokalizacja, dane morfometryczne); Kardaś, R.M. 1985f (dane morfometryczne, lokalizacja, historia eksploracji); Jaskinie TPN 1996 (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Rutkowski, M. 1970 (opis położenia i otworu); Przybyszewski, W. 1971 (przekrój podłużny i przekroje poprzeczne, dziennik pomiarowy); Parma, Ch., ... (lokalizacja na zdjęciu pn. “B.N. 6 m /zawalony korytarz/”).
Autorzy opracowania Rafał M. Kardaś
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2010
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie