Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Jaskinia w Piekle |
Inne nazwy | Jaskinia w Piekiełku |
Nr inwentarzowy | T.E-13.26 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°56′05,22″, φ: 49°14′39,76″ |
Gmina | Zakopane (gm. miejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | SE |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1632 |
Wysokość względna [m] | 70 |
Głębokość [m] | 13,50 |
Przewyższenie [m] | 0 |
Deniwelacja [m] | 13,50 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
34
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Dolina Kondratowa, w lewym orograficznie stoku Doliny Kondratowej, na południowym zboczu Doliny Małego Szerokiego, w żeberku ograniczającym od W skały Piekła. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Niebieskim szlakiem wiodącym z Kuźnic w kierunku przełęczy Kondrackiej docieramy do miejsca, gdzie w Dolinie Małego Szerokiego szlak przecina ciek wypływający z pobliskiego źródełka. Na lewo widać stąd wybitne żeberko z turniczkami, którego grań porasta kosodrzewina (sięga ono najdalej ku N ze wszystkich skał w tej okolicy, w pobliże szlaku). Poszukiwany otwór znajduje się tuż pod grańką, kilka metrów za drugą (licząc od dołu) turniczką, wśród gęstej kosodrzewiny. Najwygodniej dotrzeć tam podchodząc jeszcze szlakiem do drugiego z kolei cieku (przy zakręcie na lewo). Nieco dalej, przy zakręcie na prawo, skręcamy ze ścieżki na lewo i podchodzimy 25 m wprost do góry trawiastym zboczem, w pobliżu kosówek, następnie trawersujemy 7 m na lewo (ku E), na drugą stronę grańki (jest tu dogodne przejście przez kosówki). Po kilku krokach ku S, pod małą skałkę w grańce, odnajdujemy tam poszukiwany otwór zasłonięty gałęziami kosówki. Dojście bez trudności, zwiedzanie łatwe.
|
Opis jaskini |
Otwór o kształcie zbliżonym do trójkątnego (0,45x0,40 m) prowadzi do opadającej 0,5 m dalej, pochyłej studzienki o głębokości 3,5 m. Schodzimy nią do obszernego ciągu, rozszerzającego się w komorę zawaliskową. Komora ma około 9 m długości, do około 3,5 m szerokości i 1,5 m wysokości, opada ku NE, następnie łagodnie zakręca ku NW. Zaraz na początku, od jej głównego ciągu, na prawo (ku E) odchodzi stromo w dół dwudzielna szczelina zamknięta zawaliskiem (mająca prawdopodobnie połączenie z zablokowanymi gruzem szczelinami, które znajdują się pod ścianą drugiej od dołu turni). W środkowej części komory, lewą ścianę tworzy pochyła płyta wapienna. Za komorą ciąg zwęża się. Dwumetrowy, niski (0,6 m) korytarzyk prowadzi nad studzienkę między wantami (2,1 m głębokości). Schodzimy nią do małej komórki w ciągu rozwiniętym na szczelinie tektonicznej o kierunku 140º. Ku SE, pod komorą zawaliskową, wiedzie stąd szczelinowy korytarz (1x1,2 m), o dnie zasłanym wantami i gliną. Po 6 m w dół prowadzi zwężająca się szczelina z silnym przewiewem, a do góry odnoga szczeliny kończy się 2 m dalej (ciąg ten zmierza w kierunku powierzchni terenu). Z komórki ku NW zaś, wiedzie 4-metrowy, błotnisty korytarz ze zwężeniem (zacisk), zakończony ślepo. Jaskinia rozwinęła się w wapieniach malmo-neokomu serii wierchowej (fałd Czerwonych Wierchów) na szczelinie o kierunku NW–SE, nachylonej ku NE oraz szczelinie NE–SW. Ma charakter zawaliskowy. Namulisko w górnej części buduje rumosz wapienny, duże wanty i glina. W dolnym ciągu gliny jest znacznie więcej, szczególnie w NW części jaskini. W osadach występuje piaszczysto-żwirowy materiał allochtoniczny, a także większe otoczaki granitoidów. Znaleziono też kości i odchody gryzoni oraz nietoperzy. Przy otworze i pod studzienką widać nieco gleby. Jaskinia jest wilgotna. Wyczuwa się w niej wyraźny przewiew (szczególnie silny ze szczeliny SE). Światło sięga około 6 m w głąb. Rośliny kwiatowe i paprocie obecne są w otworze, w studzience i pod nią rozwijają się mchy, glony oraz porosty. Występują owady troglokseniczne, nietoperze oraz gryzonie. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
W latach trzydziestych i później w tym rejonie działał S. Zwoliński z towarzyszami, lecz wzmianki o znalezionych grotach nie pozwalają na jednoznaczną identyfikację. Jaskinia znana była w 1976 r. J. Frączkowi i B. Noiszewskiemu z Zakopanego. W dolnym ciągu, podczas inwentaryzacji, znaleziono stare narzędzia świadczące o prowadzonych tu pracach (prawdopodobnie kopali Frączek i Noiszewski). W późniejszym okresie otwór był zamaskowany. Wiosną 1986 r. odgrzebał go K. Dudziński (ST). Informację o jaskini przekazał on do OW PTPNoZ (Dudziński, 1986). Wzmiankę o odnalezieniu groty zamieścił Kardaś (1986h). |
Historia dokumentacji |
Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich, prowadzonych przez OW PTPNoZ, bezskuteczne próby odszukania jaskiń w Piekle i okolicy podejmowano w końcu lat siedemdziesiątych. W dniu 23 października 2000 r. I. Luty wykonała dokumentację groty, częściowo przy współpracy M. Kropiwnickiej. Pomiary (również pomiary sytuacyjno-wysokościowe położenia otworu metodą ciągu busolowo-taśmowego) wykonano zestawem Silva i taśmą parcianą. |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Kardaś, R. M. 1986h (wzmianka o odszukaniu). Zwoliński, S. 1993 (wzmianki, które mogą dotyczyć opisywanego obiektu). Wiśniewski, W.W. 1990d (wzmianka, dywagacje dot. historii); Jaskinie TPN, t. 10, 2002 (plan, przekrój i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
Dudziński, K. 1986 – informacja z dnia 21.05.1986 r. (opis i szkic położenia, opis groty, dane o odszukaniu).
|
Autorzy opracowania | Izabella Luty |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2010 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |