Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Jaskinia w Kamieniu |
Inne nazwy | Jaskinia w Aniołowie, Jaskinia na Kamieniu |
Nr inwentarzowy | J.Wl-02.11 |
Region | Wyżyna Śląsko-Krakowska |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°08′53,00″, φ: 50°49′34,00″ |
Gmina | Częstochowa (gm. miejska) |
Powiat | Częstochowa |
Województwo | śląskie |
Właściciel terenu | Prywatny |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | SW |
Pozostałe otwory | ku SW, 240 m n.p.m. |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 240 |
Wysokość względna [m] | |
Głębokość [m] | 0 |
Przewyższenie [m] | 0 |
Deniwelacja [m] | 0 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
100
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Wyżyna Wieluńska, Częstochowa. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Z centrum Częstochowy kierujemy się ul. Warszawską na NE. Za skrzyżowaniem ulicy z dwupasmową drogą Katowice-Warszawa na prawo widoczny jest budynek kościoła. Wejścia do jaskini znajdują się w niewielkich skałkach ograniczających od południowego-zachodu teren kościelny. Jaskinia uciążliwa w zwiedzaniu ze względu na bardzo niskie i ciasne korytarze, z jeziorkami na dnie, oraz duże ilości gliniastych, płynnych osadów o miąższości kilkudziesięciu cm.
|
Opis jaskini |
Otwory jaskini znajdują się u podstawy około 5 m wysokości wychodni wapieni skalistych. Za otworami ciągną się niskie, mocno zamulone korytarze tworzące sieć rozwiniętą na szczelinach o kierunkach NE-SW (20 m długości) oraz NW-SE (także 20 m długości). Na dnie często pojawia się woda, tworząc jeziorka w zależności od ilości opadów i pory roku. Korytarze o wysokości kilkudziesięciu cm, w kilku miejscach dochodzącej do 1 metra i o szerokości do 3 m, w większości są wąskie. Na dnie występują gruz i głazy wapienne oraz ilaste, ciemne (brązowe i czarne) osady, w głębi zaś zawodniona glina o miąższości około 0,5 m. Przy wejściach na dnie gromadzą się śmieci. Ściany przy otworach są czarne, okopcone, wewnątrz pokryte cienką, czarną warstewką ilastego osadu. Jaskinia o genezie krasowej powstała w wapieniach skalistych górnej jury (oksford górny). Korytarze powstały na fugach międzyławicowych i mają charakter anastomozów oraz poszerzonych krasowo pionowych pęknięć na kierunkach NW-SE i NE-SW. Na ogładzonych przez wodę, skorodowanych ścianach znajdują się liczne zagłębienia wirowe, wżery i drążące je drobne kanały. Jaskinia była odmładzana w holoceńskiej fazie rozwoju krasu na tym terenie, jest częścią nierozpoznanego jeszcze większego systemu związanego dawnym przepływem wód Warty. Nacieki w jaskini nie występują. Namulisko obfite, brązowe do czarnego z gruzem wapiennym, wypełnia sporą część przekroju korytarzy. Na powierzchni ciemna, ilasta, warstewka osadzająca się po wypełnianiu korytarzy przez wodę. Jaskinia wilgotna bez wyraźnego przepływu powietrza. Woda w jaskini występuje okresowo, związane jest to z wahaniem się zwierciadła wód gruntowych. Wewnątrz występują stałe jeziorka, na ścianach widoczne wyraźne ślady poziomu wody. Okresowo woda sięga otworów jaskini. Światło sięga kilka metrów w głąb. W otoczeniu otworów na ścianach skalnych roślinność kserotermiczna, w otworach i wewnątrz na ścianach rosną glony. Faunę reprezentują pajęczaki. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Jaskinia była znana od dawna. Na początku XX wieku Z. Simon pisał: Jest to poniekąd słup graniczny pasma skał wapiennych, ciągnących się od tego punktu ku Wawelowi. Jakby dla zadokumentowania piękna Jury, na samym progu skalistego szlaku, natura wyrzeźbiła w skale, obszerne, o potężnych sklepieniach, groty, z licznymi rozgałęzieniami ginącymi głęboko ciemnych czeluściach. Do niedawna nad wejściem do grot zwieszał się potężny cypel skalny. Znikł bezpowrotnie, rozbity młotami. W marcu 1996 roku M. Bąk poznaje 20 m ciasnych korytarzy z jeziorkami na dnie w NE części jaskini. Od lat w jaskini prowadzona jest eksploracja przez Speleoklub Częstochowa, nie znane są jednak jej wyniki, z informacji ustnych wiadomo, że odkryto kilkadziesiąt metrów korytarzy ze stałymi zbiornikami wody na dnie, z duża ilością gliniastych, płynnych osadów niezwykle uciążliwych do pokonania. Jaskinia jest często odwiedzana, przy otworach często palone są ogniska, sporo jest śmieci wewnątrz, na ścianach w otworach znajdują się napisy. |
Historia dokumentacji |
Pierwszy plan jaskini wykonał J. Klimas (1957), kolejne Z. Biernacki (1971) i M. Bednarek (1976).Aktualną dokumentację sporządzili w październiku 2008 r. A. Górny i M. Szelerewicz.
Plan opracował M. Bednarek, uzupełniony przez M. Bąka. |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Simon Z. początek XX w. (wzmianka o jaskini); Bednarek M. i in. 1977 (opis jaskini, plan); Szelerewicz M., Górny A. 1986 (inwentarzowy opis jaskini, plan, zaznaczona na mapce, wymieniona w pełnym wykazie jaskiń i schronisk Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej pozycja VI.B.81); Bąk M. 1996d (plan jaskini); Klimas J. 2006 (plan jaskini); Płowecki J. 2006 (opis eksploracji jaskini); Cabała S. i in. 2007 (opis jaskini, szkicowy plan, 2 fotografie otworów); Jaskinie Wyżyny Wieluńskiej 2010 (plan i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
Biernacki Z. 1971 (opis jaskini pod nazwą Jaskinia w Aniołowie, nr inw. 560, plan, cytowania z książki Z. Simona opisującego okolice i jaskinię, podaje długość jaskini około 50 m); Szynkiewicz A. 1993 (opis jaskini, zaznaczona na szkicu geologicznym).
|
Autorzy opracowania | Andrzej Górny, Mariusz Szelerewicz |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2013 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |
Obiekt w serwisie Geostanowiska |
![]() |