Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia w Lipówce
Inne nazwy
Nr inwentarzowy J.Cz.I-02.24
Region Wyżyna Śląsko-Krakowska
Współrzędne WGS84 λ: 19°16′16,57″, φ: 50°44′28,27″
Gmina Olsztyn (gm. miejsko-wiejska)
Powiat częstochowski
Województwo śląskie
Właściciel terenu Prywatny
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu SW
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 347
Wysokość względna [m] 40
Głębokość [m] 0
Przewyższenie [m] 5
Deniwelacja [m] 5
Długość [m]
w tym szacowane [m]
22
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Wyżyna Częstochowska, Wzgórza Olsztyńskie, Olsztyn, Góra Lipówki Bliskie (Lipówka).
Opis drogi dojścia do otworu
Od rynku w Olsztynie należy udać się na południe drogą w stronę Biskupic lub wzdłuż czerwonego Szlaku Orlich Gniazd. Po przejściu 0,8 km skręcamy w kierunku wybitnego wzgórza, jakby zamykającego miejscowość z tej strony. To Góra Lipówka, zwana także jako Lipówki Bliskie lub - dawniej - Klecówka, zdobna charakterystycznym rzędem skałek. Na południowym stoku, tuż poniżej przełączki między skałkami Grzybki i Płetwa, u podstawy małej skałki znajduje się otwór jaskini.
Opis jaskini
Otwór jaskini jest regularnie półkolisty, o szerokości 2,5 m i wysokości 2 m. Za otworem jest widne i obszerne schronisko, w kształcie krótkiego, kopulastego i ładnie mytego korytarzyka. Jego ściany są zwietrzałe, w niektórych miejscach przybierają kolor różowy i czarny (dym z ognisk, zacieki).
W głębi, na wysokości 1,5 m, jest ukryte dość ciasne okienko, prowadzące do dalszych części jaskini. Zaraz za nim korytarz rozszerza się i, po zejściu z półmetrowego prożku, lekko opadając, prowadzi w głąb góry (NE) na odległość 6 m. Dalej wiedzie tylko okrągła, wąska i niedostępna rurka. Strop tego odcinka jest bardzo nieregularny - znajdują się w nim trzy około 4-metrowe kominki, z których pierwszy, położony nad okienkiem, łączy się z powierzchnią.
Jaskinia rozwinęła się w wapieniach jurajskich. Ściany jaskini są na ogół ładnie myte i ogładzone, ale pozbawione nacieków. Jedynie w kilku małych miejscach zachowały się zwietrzałe grzybki. Namulisko jest tutaj bardzo obfite, gliniaste, znacznie przesuszone, przy otworze jest próchnicze, z domieszką wapiennego piasku, o dużej miąższości. Światło dzienne sięga nieco poza okienko. Mikroklimat jest zmienny, dynamiczny.
Historia badań
Historia eksploracji
Jaskinia, jako łatwo dostępna, o widocznym z daleka otworze, była od dawna odwiedzana przez ludzi. W roku 1971 została opisana (wraz ze szkicem planu) przez Biernackiego (msk). Pierwszy raz wzmiankowana była przez Szelerewicza i Górnego w 1986 r., wg informacji J. Zygmunta.
Historia dokumentacji
Materiały obserwacyjne zebrali w dniu 22 maja 1982 r. J. Zygmunt i A. Bednarczyk. Dane zaktualizował J. Zygmunt w 2009 r.
Plan opracował J. Zygmunt.
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Szelerewicz M., Górny A. 1986 (wzmianka); Zygmunt J. 2003 (wykaz jaskiń); Jaskinie Wyżyny Częstochowskiej 2011a (plan i opis inwentarzowy); Zygmunt J. 2013 (replika planu (zmniejszony) i opisu (skrócony) z t.1 Jaskinie Wyżyny częstochowskiej, fot. otworu, błędna data zinwentaryzowania, pod numerem inwentarzowym wg własnego podziału autora).
Materialy archiwalne
Biernacki Z. 1971 msk (opis, szkic); Zygmunt J. 1984; Zygmunt J. i in. 2000 (dokumentacja).
Autorzy opracowania Jerzy Zygmunt
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2013
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan i przekrój
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie