Od przystanku autobusowego „Skały Mnikowskie” (położonego na północnym krańcu Wąwozu Mnikowskiego, przy drodze Mników-Zalas), skąd kierujemy się w boczne, prowadzące ku północy odgałęzienie doliny Sanki - Wąwóz Półrzeczki. Za ostatnimi zabudowaniami przysiółka opuszczamy drogę i przechodzimy przez łąkę na płaskim dnie doliny (pozostałość po istniejących tu niegdyś stawach) do niewielkich skałek. W nich, na poziomie dna wąwozu znajduje się duży otwór jaskini. Od strony doliny jest zasłonięty wielkim blokiem skalnym. Jaskinia jest w głębi ciasna.

Do wnętrza prowadzi duży otwór zasłonięty od strony doliny wielkim blokiem skalnym. Zaraz za nim znajduje się obszerna komora z filarem, za którym biegnie w górę szeroki komin, rozwinięty na nachylonej szczelinie. W głąb prowadzi kręty korytarz z wyraźnie zaznaczonymi rynnami bocznymi. Ściany tego korytarza pokryte są kaskadowymi naciekami. Po kilkunastu metrach skręca on pod ostrym kątem, przechodząc w niski korytarz, na końcu którego, za zwężeniem, znajduje się niewielka salka. W głąb masywu, przez ciasny przełaz przechodzi się do niewielkiej salki i końcowego, niskiego tunelu z rynną w stropie. Końcowy odcinek jaskini ‑ od salki za zaciskiem ‑ wypełnia gruba warstwa gliniastych osadów.

Jaskinia powstała w wapieniach skalistych górnej jury (oksford), w warunkach freatycznych i była modelowana później przez swobodnie płynące wody. Szata naciekowa jest dość bogata. W komorze niedaleko od otworu na stropie znajdują się zwietrzałe fragmenty nacieków. W głębi są dość dobrze zachowane nacieki w formie kaskad, niewielkich stalagmitów i polew. Namulisko w komorze wstępnej zostało usunięte w czasie badań archeologicznych, a w korytarzu do salki jest gliniaste z gruzem i fragmentami polew na powierzchni. W końcowym fragmencie jaskini namulisko jest bardzo obfite, gliniasto‑ilaste.

Komora przy otworze jest widna, w głębi jaskinia jest ciemna i wilgotna.

Stwierdzono występowanie w niej następujących gatunków pajęczaków: Tegenaria silvestris, Cybaeus angustiarum, Meta menardi, Porrhomma convexum, Labulla thoracica, Nesticus cellulanus, Drassodes lapidosus, Trogulus tricarinatus, Leiobunum rupestre (Sanocka‑Wołoszynowa, 1981). W jaskini hibernują nietoperze stwierdzono występowanie mroczka późnego Eptesicus serotinus i mopka Barbastella barbastellus(Nowak, Kozakiewicz, 2000).

W latach 1880‑81 Ossowski przebadał namulisko, znajdując bogaty materiał archeologiczny. Podczas badań natrafiono w otworze na fragmenty muru ułożonego z głazów. Podobnie jak i w innych jaskiniach mnikowskich znaleziono tu wyroby z kości, których autentyczność była przedmiotem długich dyskusji, a które ostatecznie uznane zostały za falsyfikaty.

Pierwszą wzmiankę o jaskini podał Umiński (1876), który w „tylnej komorze” wykonał niewielkie wykopy znajdując skorupy i kości.
W końcowym korytarzu znanym Kowalskiemu odkopany został ok. 1983 r. przełaz do niewielkich salek, skąd w latach 1989 - 1995 przekopano kilkunastometrowej długości odcinek korytarza prawie całkowicie wypełnionego osadami (A. Kurek, M. Pruc, M. Krawczyk, A. Musiał i inni).

Jaskinia została zinwentaryzowana przez Żurowskiego w 1922 r. i później przez Kowalskiego (1951) pod poz. 32.  Dokumentację sporządzili A. Górny i M. Szelerewicz (12.1999). Dane zaktualizowali A. Górny i M. Szelerewicz (2009).
Plan opracowali B. Słobodzian i M. Szelerewicz.

Umiński P., Sadowski J. 1876 (opis, uwagi o znaleziskach); Gruszecki A. 1878 (wzmianka); Ossowski G. 1881a (opis badań przeprowadzonych w 1880 roku, rys. zabytków); Ossowski G. 1881b (streszczenie poprz).; Ossowski G. 1882a (streszczenie poprz.); Ossowski G. 1882b (przegląd badań); Ossowski G. 1882c (opis dalszych badań w 1881 r); Ossowski G. 1882d (spis badanych jaskiń); Ossowski G. 1885 (sprawa wykopalisk mnikowskich dyskusja nad ich autentycznością); Czarnowski S. 1911 (wzmianka wg Ossowskiego, lokalizacja na mapie); Orłowicz M. 1919 (wzmianka); Żurowski J. 1923a (wzmianka, fot. znalezisk); Żurowski J. 1923b (wzmianka o zinwentaryzowaniu); Krukowski S. 1927 (opis paleolitu z materiału krzemiennego Ossowskiego); Demetrykiewicz W. 1930 (sprawa falsyfikatów); Reyman T. 1933 (rysunki znalezisk); Danysz-Fleszarowa R.,1933 (wymienia); Ciętak Z. 1935 (wymienia); Kostrzewski J. 1947 (opis zagadkowego przedmiotu znalezionego w jaskini); Kowalski K. 1951 (pod nr 32 opis, plan, przegląd piśmiennictwa); Czepiel M. 1976 (podstawowe dane o jaskini, plan); Rook E. 1980 (opis materiału archeologicznego); Sanocka-Wołoszynowa E. 1981 (stwierdza występowanie 9 gatunków pajęczaków); Szelerewicz M., Górny A. 1986 (położenie, opis, plan, lokalizacja na mapce); Słobodzian B. 1995a (opis i plan odkrytego fragmentu jaskini); Nowak L., Kozakiewicz K. 2000 (stwierdzają hibernowanie w jaskini mroczka późnego Eptesicus serotinus, i mopka Barbastella barbastellus); Nowak J. 2001 (informacja o odkryciach, plan); Gradziński M., Szelerewicz M. 2004 (wymieniają w wykazie); Jaskinie Pomostu Krakowskiego 2011 (plan i opis inwentarzowy).

Baryła J., Górny A., Pruc M., Słobodzian B., Szelerewicz M. 2000 (opis inwentarzowy i plan).