Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Schronisko Pośrednie Dolne
Inne nazwy
Nr inwentarzowy J.Cz.I-03.23
Region Wyżyna Śląsko-Krakowska
Współrzędne WGS84 λ: 19°16′49,00″, φ: 50°43′53,00″
Gmina Olsztyn (gm. miejsko-wiejska)
Powiat częstochowski
Województwo śląskie
Właściciel terenu Skarb Państwa (Lasy Państwowe) | Rezerwat przyrody Sokole Góry
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu NNW
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 335
Wysokość względna [m] 36
Głębokość [m] 0
Przewyższenie [m] 1
Deniwelacja [m] 1
Długość [m]
w tym szacowane [m]
18
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Wyżyna Częstochowska, Góry Sokole, Olsztyn, Góra Pustelnica.
Opis drogi dojścia do otworu
Od rynku w Olsztynie idziemy 2 km w kierunku południowym drogą prowadzącą do Biskupic, aż do leśnego parkingu na skraju rezerwatu przyrody „Sokole Góry”. Od parkingu należy udać się drogą leśną (bitą wapiennym rumoszem) ku wschodowi. Po przejściu 1 km, minąwszy skrzyżowanie duktów oznakowane zielonym i czarnym szlakiem, dochodzi się do charakterystycznej polany. Jest ona położona u podnóża północno-zachodnich zboczy Pustelnicy. Z polanki prowadzi wygodna ścieżka w stronę Jaskini Olsztyńskiej i okolicznych schronisk, w kierunku południowo-wschodnim, pod skalną ścianę Pustelnicy. W dwóch trzecich wysokości zbocza znajduje się otwór Studni Zygmunta. U podnóża skałek jest ścieżka, która po okołu 50-ciu metrach (w lewo, w górę) doprowadza do otworu Jaskini Olsztyńskiej.Schronisko znajduje się w odległości pięciu metrów na zachód od jej głównego wejścia. Otwór schroniska jest usytuowany u podstawy ścianki skalnej, w wyrobisku szpatowym. Bezpośrednio nad nim, dwa metry wyżej, leży Schronisko Pośrednie Górne.
Opis jaskini
Otwór jest szczelinowaty i bardzo niski, o szerokości 2 m i wysokości 0,4 m. W roku 1983 otwarte było także drugie połączenie z powierzchnią - bardzo mała, niedostępna szczelina w odległości 4 m na NE od głównego wejścia. Obecnie jest ona zasypana.
Schronisko jest utworzone przez jedną rozległą, łamaną w połowie komorę. Jest ona w całości dość niska, o wysokości nie przekraczającej 1 m. Natomiast długość wzdłuż największej osi wynosi 10 m. Jej spąg, łagodnie opadający z otworu, po 3 m podnosi się stopniowo w kierunku wschodnim, aż do całkowitego kontaktu ze stropem.
Schronisko utworzyło się w wapieniach jurajskich. Dno pokrywa obfite namulisko z piasku ilastego, piasku kalcytowego i zwietrzeliny wapiennej. Strop schroniska jest w wielu miejscach gęsto pokryty zwietrzałymi naciekami, w tym stalaktytami regularnie kulistymi, o średnicy około 10 cm. W niektórych zakamarkach są zachowane szczotki krystaliczne i polewy naciekowe z żebrami.
Schronisko jest dość słabo oświetlone tylko w części przyotworowej, w całości wymarza. Łączy się głosowo z Jaskinią Olsztyńską - jego najdalej na wschód wysunięte części praktycznie bezpośrednio kontaktują się z niszami w zachodniej ścianie wejściowego korytarza tej jaskini. Nie stwierdzono występowania okazów flory i fauny.
Historia badań
Historia eksploracji
Schronisko zostało odkryte przez szpatowców podczas prac poszukiwawczych i wydobywczych. W roku 1937 Maślankiewicz podał, przy opisie Jaskini Olsztyńskiej i Schroniska Wschodniego, że „Poniżej tych dwóch jaskiń widoczne są w ścianie wapienia mniejsze jamy odsłonięte podczas poszukiwań za kalcytem.” Zamieszcza także fotografię otworu Schronisk Pośrednich. Obiekt ten był wzmiankowany przez Szelerewicza i Górnego (1986), na podstawie informacji J. Zygmunta, oraz usytuowany w szkicu rozmieszczenia jaskiń Góry Pustelnicy.
Historia dokumentacji
Pomiary schroniska wykonali J. Zygmunt i J. Janicki w dniu 30 lipca1983 r. Dane zaktualizował J. Zygmunt w 2009 r.
Plan opracował J. Zygmunt.
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Maślankiewicz K. 1937 (wzmianka, fotografia); Szelerewicz M., Górny A. 1986 (wzmianka); Zygmunt J. 2003 (wykaz jaskiń); Jaskinie Wyżyny Częstochowskiej 2011a (plan i opis inwentarzowy); Zygmunt J. 2013 (replika planu - zmniejszony - i opisu (skróconego) z t.1 Jaskinie Wyżyny Częstochowskiej, błędna data zinwentaryzowania, pod nr inwentarzowym wg własnego podziału autora).
Materialy archiwalne
Zygmunt J. i in. 2000 (dokumentacja).
Autorzy opracowania Jerzy Zygmunt
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2013
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan i przekrój
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie