Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia na Wrzosach Północna
Inne nazwy Schronisko na Wrzosach Północne
Nr inwentarzowy J.GT-05.11
Region Wyżyna Śląsko-Krakowska
Współrzędne WGS84 λ: 19°36′24,00″, φ: 50°03′30,00″
Gmina Czernichów (gm. wiejska)
Powiat krakowski
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa (Lasy Państwowe)
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu NW
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 280
Wysokość względna [m] 20
Głębokość [m] 0
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 0
Długość [m]
w tym szacowane [m]
24
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Garb Tenczyński, okolice Brodeł, Dolina Rudna (Wrzosy), Rybna.
Opis drogi dojścia do otworu
Od leśnego parkingu, położonego nieopodal leśniczówki w przysiółku Wrzosy (przy drodze Zalas-Brodła). Kierujemy się w stronę Brodeł (na południe) i po przejściu ok. 300 m skręcamy na drogę gruntową prowadzącą wzdłuż potoku Rudno, która doprowadza do dolinki o płaskim dnie. Na zboczu przed nami widoczne są skałki, u podstawy których znajduje się otwór, w lecie słabo widoczny z dna doliny (zasłaniają go drzewa i krzewy). Kierujemy się w stronę skałek, w górę stromego zbocza, wzdłuż ściany skalnej. Otwór położony jest 20 m powyżej poziomu łąki. Dojście do otworu i zwiedzanie bez trudności.
Opis jaskini

Obszerny otwór (szerokości 5 m i wysokości 6 m) przedzielony jest filarem skalnym. Za nim znajduje się obszerna, jasna komora, o wysokości dochodzącej do 10 m w części przy otworowej. Zaklinowane bloki utworzyły w niej półkę na poziomie 5 m powyżej dna. Komora powstała na pionowej szczelinie o kierunku równoległym do przebiegu doliny. Północny kraniec komory przechodzi w niedostępną dla człowieka szczelinę, która wyprowadza na powierzchnię. W głąb prowadzi korytarz długości 7 m, który doprowadza do rozszerzenia powstałego na kolejnej pionowej szczelinie. Krótki odcinek tej szczeliny, prowadzący ku południowi jest dostępny dla człowieka. Wejście do niej znajduje się 2,5 m powyżej poziomu dna salki. Z poziomu dna prowadzi w głąb ciasny i błotnisty korytarz.

Jaskinia powstała w wapieniach skalistych górnej jury (oksford), na dwóch równoległych szczelinach ciosowych. Kształt korytarza łączącego szczeliny wskazuje na powstanie tego fragmentu w warunkach wadycznych. Nacieków nie zauważono.

Namulisko w komorze w pobliżu otworu zostało usunięte, obecnie dno pokrywa cienkie namulisko gliniaste przemieszane z gruzem skalnym. W głębi jest gliniaste, a w korytarzyku na końcu jaskini ‑ gliniaste, przemieszane z gruzem i szczątkami kostnymi.

Komora jest jasna i sucha, w głębi jaskinia jest ciemna i wilgotna.

Na dnie komory w pobliżu otworu stwierdzono tylko młody okaz Sambucus nigra i kilka osobników Mycelis muralis. Nieco liczniej występują na ścianach komory glony, porosty i mchy ‑ Neckera besseri i Neckera complanata oraz paproć Asplenium ruta‑muraria.

Wewnątrz schroniska dość liczne pająki ‑ Meta menardi.

Historia badań
Ossowski prowadził  tu badania w roku 1880. Wówczas usunięto namulisko o miąższości 1,6 m.
Historia eksploracji
Znana była od dawna. Przypuszczalnie najstarszą wzmiankę o niej podaje Ossowski (1881). Oznaczona jest na mapie Czarnowskiego (1911) pod nazwą „Jaskinie na Wrzosach”.
Historia dokumentacji
Opisana została przez Kowalskiego (1951) pod pozycją 46. Dokumentację opracowaliM. Szelerewicz i J. Baryła (03.1999 r.). Dane zaktualizował w 2009 r. M. Szelerewicz.
Plan opracował M. Szelerewicz.
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Ossowski G. 1881 (opis badań); Czarnowski S. 1911 (wzmianka, lokalizacja na mapie); Krukowski S. 1927 (o znalezieniu narzędzi paleolitycznych w materiale Ossowskiego); Danysz-Fleszarowa R. 1933 (wymienia); Ciętak Z. 1935 (wymienia); Kowalski K. 1951 (położenie, opis, plan, historia poznania i wynik prac wykopaliskowych); Szelerewicz M., Górny A. 1986 (wymieniają w wykazie); Jaskinie Pomostu Krakowskiego 2011 (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Janusz Baryła, Mariusz Szelerewicz
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2013
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie