Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Jaskinia na Wrzosach Północna |
Inne nazwy | Schronisko na Wrzosach Północne |
Nr inwentarzowy | J.GT-05.11 |
Region | Wyżyna Śląsko-Krakowska |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°36′24,00″, φ: 50°03′30,00″ |
Gmina | Czernichów (gm. wiejska) |
Powiat | krakowski |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa (Lasy Państwowe) |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | NW |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 280 |
Wysokość względna [m] | 20 |
Głębokość [m] | 0 |
Przewyższenie [m] | 0 |
Deniwelacja [m] | 0 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
24
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Garb Tenczyński, okolice Brodeł, Dolina Rudna (Wrzosy), Rybna. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Od leśnego parkingu, położonego nieopodal leśniczówki w przysiółku Wrzosy (przy drodze Zalas-Brodła). Kierujemy się w stronę Brodeł (na południe) i po przejściu ok. 300 m skręcamy na drogę gruntową prowadzącą wzdłuż potoku Rudno, która doprowadza do dolinki o płaskim dnie. Na zboczu przed nami widoczne są skałki, u podstawy których znajduje się otwór, w lecie słabo widoczny z dna doliny (zasłaniają go drzewa i krzewy). Kierujemy się w stronę skałek, w górę stromego zbocza, wzdłuż ściany skalnej. Otwór położony jest 20 m powyżej poziomu łąki. Dojście do otworu i zwiedzanie bez trudności.
|
Opis jaskini |
Obszerny otwór (szerokości 5 m i wysokości 6 m) przedzielony jest filarem skalnym. Za nim znajduje się obszerna, jasna komora, o wysokości dochodzącej do 10 m w części przy otworowej. Zaklinowane bloki utworzyły w niej półkę na poziomie 5 m powyżej dna. Komora powstała na pionowej szczelinie o kierunku równoległym do przebiegu doliny. Północny kraniec komory przechodzi w niedostępną dla człowieka szczelinę, która wyprowadza na powierzchnię. W głąb prowadzi korytarz długości 7 m, który doprowadza do rozszerzenia powstałego na kolejnej pionowej szczelinie. Krótki odcinek tej szczeliny, prowadzący ku południowi jest dostępny dla człowieka. Wejście do niej znajduje się 2,5 m powyżej poziomu dna salki. Z poziomu dna prowadzi w głąb ciasny i błotnisty korytarz. Jaskinia powstała w wapieniach skalistych górnej jury (oksford), na dwóch równoległych szczelinach ciosowych. Kształt korytarza łączącego szczeliny wskazuje na powstanie tego fragmentu w warunkach wadycznych. Nacieków nie zauważono. Namulisko w komorze w pobliżu otworu zostało usunięte, obecnie dno pokrywa cienkie namulisko gliniaste przemieszane z gruzem skalnym. W głębi jest gliniaste, a w korytarzyku na końcu jaskini ‑ gliniaste, przemieszane z gruzem i szczątkami kostnymi. Komora jest jasna i sucha, w głębi jaskinia jest ciemna i wilgotna. Na dnie komory w pobliżu otworu stwierdzono tylko młody okaz Sambucus nigra i kilka osobników Mycelis muralis. Nieco liczniej występują na ścianach komory glony, porosty i mchy ‑ Neckera besseri i Neckera complanata oraz paproć Asplenium ruta‑muraria. Wewnątrz schroniska dość liczne pająki ‑ Meta menardi. |
Historia badań |
Ossowski prowadził tu badania w roku 1880. Wówczas usunięto namulisko o miąższości 1,6 m.
|
Historia eksploracji |
Znana była od dawna. Przypuszczalnie najstarszą wzmiankę o niej podaje Ossowski (1881). Oznaczona jest na mapie Czarnowskiego (1911) pod nazwą „Jaskinie na Wrzosach”.
|
Historia dokumentacji |
Opisana została przez Kowalskiego (1951) pod pozycją 46. Dokumentację opracowaliM. Szelerewicz i J. Baryła (03.1999 r.). Dane zaktualizował w 2009 r. M. Szelerewicz.
Plan opracował M. Szelerewicz. |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Ossowski G. 1881 (opis badań); Czarnowski S. 1911 (wzmianka, lokalizacja na mapie); Krukowski S. 1927 (o znalezieniu narzędzi paleolitycznych w materiale Ossowskiego); Danysz-Fleszarowa R. 1933 (wymienia); Ciętak Z. 1935 (wymienia); Kowalski K. 1951 (położenie, opis, plan, historia poznania i wynik prac wykopaliskowych); Szelerewicz M., Górny A. 1986 (wymieniają w wykazie); Jaskinie Pomostu Krakowskiego 2011 (plan i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
|
Autorzy opracowania | Janusz Baryła, Mariusz Szelerewicz |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2013 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |