Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia w Rodakach
Inne nazwy
Nr inwentarzowy J.Cz.IV-02.05
Region Wyżyna Śląsko-Krakowska
Współrzędne WGS84 λ: 19°32′30,00″, φ: 50°24′24,00″
Gmina Klucze (gm. wiejska)
Powiat olkuski
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Prywatny
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu NE
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 467
Wysokość względna [m] 60
Głębokość [m] 10,30
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 10,30
Długość [m]
w tym szacowane [m]
45,30
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Wyżyna Częstochowska, Pasmo Smoleńsko-Niegowonickie, Rodaki, Góra Świniuszka
Opis drogi dojścia do otworu
Z drogi Klucze-Ogrodzieniec zjeżdżamy od północy do miejscowości Rodaki. Góra Świniuszka leży dokładnie naprzeciw tego zjazdu. Od zjazdu idziemy przez las ścieżką w kierunku zachodnim do skałek schodzących do dna płytkiej dolinki, do jaskini można dojść kierując się od wspomnianego zjazdu wydeptaną przez las ścieżką w kierunku zachodnim do skałek schodzących do dna płytkiej dolinki i dalej na wprost po zboczu w górę niemal pod sam szczyt wzgórza. Wysoko na południowym zboczu rozciąga się równoleżnikowo pas skałek. Opisywana jaskinia znajduje się w drugim, niewielkim ostańcu licząc od zachodu. Otwór jaskini znajduje się od wschodniej strony ostańca, u jego podstawy w zagłębieniu powstałym w sposób sztuczny. Kilkadziesiąt metrów na zachód i nieco poniżej leży Jaskinia Niska w Świniuszce.
Opis jaskini

    Jaskinia rozwinęła się w górnojurajskim wapieniu skalistym na równoległych szczelinach o przebiegu SW-NE, połączonych dwoma korytarzami poprzecznymi. Korytarz na wprost od wejścia, biegnący nieco w dół do owalnej salki, powstał niewątpliwie dzięki rozpuszczającej działalności płynącej tędy wody. W podobny sposób powstały dwa korytarzyki łączące otwór z głębszymi partiami jaskini. Dno jaskini opada ciągle w dół od otworu w głąb masywu, do dwóch następnych, równoległych szczelin, których charakter jest zupełnie odmienny. Są to pęknięcia tektoniczne, w których nie zaznaczył się wpływ przepływającej wody. Szczeliny są połączone płytkimi studzienkami i przełazem pod zaklinowanymi głazami. W ich stropie widać brekcję wapienną spojoną osadami jaskiniowymi.

    Szata naciekowa zachowała się w postaci zniszczonych polew krystalicznego kalcytu o grubości kilku do kilkunastu centymetrów. Namulisko jest kamieniste z niewielką domieszką humusu, na dnie piaszczysto-kamieniste z domieszka materiału ilastego. W pobliżu otworu leży duża ilość liści. Natomiast bardzo ciekawe jest wypełnienie szczelin, ponieważ są to ceglasto-czerwone i czerwono-brązowe osady w typie „piasków formierskich”. Być może były one tak jak szpat przedmiotem eksploatacji.

    Jaskinia dzięki małemu otworowi i dość dużej kubaturze zachowuje swój mikroklimat. We wnętrzu nie wyczuwa się przewiewu, natomiast w zimie zaobserwowano wypływ ciepłego powietrza z otworu i powstawanie wytopisk w śniegu. Jaskinia jest całkowicie ciemna.

    Przedstawicieli flory we wnętrzu nie zauważono choć w niektórych miejscach w stropie widać korzenie roślin. Natomiast na stropie i ścianach zaobserwowano sporą ilość pająków Meta menardi i ich kokonów oraz liczne nocne motyle. Kowalski opisuje w tej jaskini liczną kolonię nietoperzy (podkowca) lecz w trakcie inwentaryzacji żadnego nietoperza nie zauważono.
Historia badań
W 2003 roku A. Polonius opisuje morfologię i genezę jaskini.
Historia eksploracji
Jaskinia znana jest od bardzo dawna. Została poszerzona i pogłębiona (głównie dolna część) przez szpaciarzy lecz eksploatacja została zaniechana dawno temu. Kowalski opisuje stare ślady eksploatacji, a porównując jego plan z obecnym stanem można stwierdzić, że konfiguracja wnętrza zmieniła się bardzo niewiele. Wydobycie prowadzono przy użyciu materiałów wybuchowych o czym świadczą zachowane fragmenty otworów strzelniczych. Ich rozmieszczenie sugeruje, że w trakcie eksploatacji posuwano się od góry w dół pogłębiając jaskinię. W najniżej położonej części jaskini znaleziono wyraźne ślady rozkopywania. Wąską szczelinę wypełnioną skalnym rumoszem próbowano pogłębić, a osypujący się gruz stabilizowano, sklejając go poliuretanową pianką montażową.
Historia dokumentacji
Po raz pierwszy jaskinia została opisana w 1951 r. przez K. Kowalskiego, który wykonał plan, nadał jej nazwę i numer 366. Szelerewicz i Górny (1986) informację o niej zamieszczają bez planu pod numerem IV. B. 7. Ponowne pomiary w jaskini wykonali w marcu 1981 r. M. Czepiel i D. Lisoń lecz plan nie został opublikowany. Pomiary weryfikacyjne w schronisku wykonał A. Polonius i Ł. Polonius w listopadzie 1999 r. Dane zaktualizował A. Polonius (2009).
Plan opracował Adam Polonius.
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Kowalski K. 1951; Szelerewicz M., Górny A. 1986 (wzmianka, lokalizacja na mapie 1 : 100 000); Jaskinie Wyżyny Częstochowskiej 2011c (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Polonius A. 2003.
Autorzy opracowania Adam Polonius
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2013
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Obiekt w serwisie Geostanowiska Geostanowisko Geostanowisko
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie