Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Bramka w Kyciowej Skale |
Inne nazwy | Schronisko przy wsi Strzegowej I, Schronisko pod Oknem |
Nr inwentarzowy | J.Cz.IV-04.89 |
Region | Wyżyna Śląsko-Krakowska |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°41′33,00″, φ: 50°25′36,00″ |
Gmina | Wolbrom (gm. miejsko-wiejska) |
Powiat | olkuski |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Prywatny |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | SW |
Pozostałe otwory | 2 - ku E; 3 - ku górze. |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 450 |
Wysokość względna [m] | |
Głębokość [m] | 1,70 |
Przewyższenie [m] | 0 |
Deniwelacja [m] | 1,70 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
25
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Wyżyna Częstochowska, Pasmo Smoleńsko-Niegowonickie, Strzegowa, Wzgórze Kyciowa Skała (Łysa z Bramą) |
Opis drogi dojścia do otworu |
Kierujemy się z przystanku PKS w centrum Strzegowej około 400 m drogą w kierunku Pilicy, po czym skręcamy w lewo między opłotki i po około 600 m dochodzimy do Kyciowej Skały. Schronisko „dziurawi” skałę podszczytową na wylot, dzięki czemu jest z daleka widoczne.
|
Opis jaskini |
Widoczny z daleka tunel skalny to południowa część schroniska. Do części północnej prowadzi pionowy otwór o głębokości 1,7 m. Otworem tym dostajemy się do sporej salki, w której w lewo odchodzi krótki, ślepo zakończony korytarzyk. Naprzeciw studzienki wejściowej znajduje się okno skalne wychodzące w niszy będącej wspólnym dla obydwu części otworem wschodnim. Wszystkie otwory wychodzą na bardzo strome stoki wzgórza. Schronisko jest rozwinięte w górnojurajskich wapieniach skalistych typu smoleńskiego. Szaty naciekowej brak. Namulisko jest gliniasto-humusowe z gruzem wapiennym. Przy wschodnim otworze w 1949 r. Sawicki zrobił wykop o głębokości 2,5 m sięgający aż do dna skalnego. Namulisko do góry pokryte było grubym holoceńskim osypiskiem, pod którym znajdowała się gruba warstwa lessu z licznymi okruchami wapienia. Znalezione okazy archeologiczne świadczą o funkcjonującej tu paleolitycznej pracowni krzemieniarskiej kultury oryniackiej. Całe schronisko jest zupełnie suche, przewiewne. Schronisko jest w całości widne. Przy otworach zachodnich rosną kserotermiczne murawy, natomiast w niszy skalnej otworu wschodniego rosną dość gęste cierniste krzewy. Nie stwierdzono żadnych okazów fauny. |
Historia badań |
W 1949 roku L. Sawicki wykonuje próbny wykop w namulisku. Znalezione okazy archeologiczne świadczą o funkcjonującej tu paleolitycznej pracowni krzemieniarskiej kultury oryniackiej. a wyniki swoich badań publikuje w 1953 r. W 1982 r. schronisko wzmiankuje T. Madeyska omawiając młodoplejstoceńskie osady jaskiniowe w Polsce. W 1986 roku wzmiankuje je E. Foltyn omawiając paleolityczne stanowiska jaskiniowe na obszarze Polski. W 1992 r. wzmiankuje ją jako stanowisko paleolityczne K. Cyrek. Również B. Muzolf zaznacza jaskinię na mapie jako stanowisko paleolityczne w roku 1993. W 2003 roku A. Polonius omawia morfologię i genezę schroniska. |
Historia eksploracji |
|
Historia dokumentacji |
Po raz pierwszy opisuje je i wykonuje plan K. Kowalski w 1949 r. nadając mu numer 400 i nazwę Schronisko przy wsi Strzegowej I. W tym samym roku L. Sawicki wykonuje próbny wykop w namulisku a wyniki swoich badań publikuje w 1953 r. W 1978 r. schronisko opisuje J. Otęska-Budzyn. W 1982 r. schronisko wzmiankuje T. Madeyska . W jej artykule obiekt nosi nazwę Schronisko pod Oknem. W 1986 r. wzmiankowane jest przez M. Szelerewicza i A. Górnego którzy nadają mu numer IV.D.8. W dokumentacji wykonanej w 1991 roku dla Zarządu Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych woj. katowickiego schronisko nosi numer IV.D.8. Pomiary i aktualizację planu oraz danych dokonali w sierpniu 1991 r. A. Polonius i S. Kornaś. Dane ponownie zaktualizował A. Polonius (2010). |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Kowalski K. 1951; Sawicki L. 1953; Otęska-Budzyn J. 1978; Madeyska T. 1982; Szelerewicz M., Górny A. 1986 (wzmianka, orientacyjne położenie); Foltyn E. 1986; Cyrek K. 1992 (wzmianka); Muzolf B. 1993a (wzmianka); Polonius A. 1994 (wzmianka, położenie); Jaskinie Wyżyny Częstochowskiej 2011c (plan i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
Polonius A. i in. 1991; Polonius A. 2003 (omawia morfologię i genezę).
|
Autorzy opracowania | Adam Polonius |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2013 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |
Obiekt w serwisie Geostanowiska |
![]() |