Z centrum Ryczowa idziemy asfaltową drogą na NE w kierunku Pilicy. Po około 800 m pod kątem prostym odchodzi droga gruntowa, którą prowadzi czarno znakowany szlak turystyczny w kierunku Smolenia. Po przejściu kilkuset metrów odsłania się po prawej stronie widok na ostańce Straszykowej Góry. Kierujemy się ku nim i dochodzimy do pierwszej skały. Jaskinia znajduje się w drugim ostańcu. Otwór położony jest u podstawy południowej ściany. Drugi otwór jaskini – wyjście z komina – wyprowadza w grzbiecie skały. Dojście bez trudności. Zwiedzanie uciążliwe. Korytarze miejscami ciasne, komin (10 m wysokości) możliwy do pokonania zapieraczką, na końcowym odcinku niezwykle ciasny (Z III).

   Otwór położony u stóp niewielkiej skałki, za dużym głazem, niski, szczelinowy o szerokości 70 cm. Za otworem niski korytarz opada stromo w dół, dno zasłane jest gruzem. Po 7 m w prawo odchodzi szeroki, niski korytarz. Korytarz wejściowy kontynuuje się dalej na wprost i po 3 dalszych metrach rozszerza się w salkę o wymiarach 3x3, 5 m i wysokości do 1, 3 m. Dalsze przejście zablokowane jest dużymi głazami.

   Korytarz odchodzący w prawo po 5 m krzyżuje się z korytarzem równoległym do wejściowego. W kierunku SW kontynuuje się on 3 m, obniża i jest nie do przejścia. Na wprost 3 m korytarz biegnie stromo w dół na lewo od otworu wejściowego. W kierunku NE w głąb ciągnie się niski, owalny korytarz z oryginalną kolumną naciekową wysokości 30 cm, który po kilku metrach przegrodzony jest żebrem skalnym pokrytym polewą naciekową. Po dalszych 3 m następuje zwężenie z 0, 5 metrowym prożkiem, a za nim kopulaste rozszerzenie i kończące jaskinię zwężenie, wypełnione osadem. 3 m przed końcem w stropie korytarza otwiera się 10 m komin, stopniowo zwężający się ku górze, o ścianach pokrytych polewą naciekową, żebrami i stalaktytami. Górna część komina jest niezwykle ciasna (Z III) i wyprowadza na powierzchnię w górze skałki.

   Jaskinia utworzona w wapieniu skalistym górnej jury, powstała w warunkach freatycznych, ma wyraźny związek z pionowymi pęknięciami o przebiegu NE-SW oraz NW-SE. Widoczne są charakterystyczne, koliste przekroje korytarzy i kopulaste nisze w stropie korytarzy. Szata naciekowa reprezentowana jest przez grzybki naciekowe oraz skonsolidowane mleko wapienne, stalaktyty, polewy i żebra, nacieki spływowe oraz kolumnę naciekową. Mleko wapienne z jaskini zostało datowane metodą C-14 (Politechnika Śląska w Gliwicach) na 5890±70 lat BP. Okaz znajduje się w zbiorach Muzeum Geologicznego AGH w Krakowie. Namulisko obfite, piaszczysto-lessowe z gruzem wapiennym i fragmentami nacieków.

   Jaskinia przewiewna, wilgotna. Wewnątrz temperatura w zimie wynosi około 8 ^OC. Przy otworze występują mchy i porosty. Wewnątrz zaobserwowano liczne pajęczaki i pająki Meta menardi.

Badania wieku osadów - Mleko wapienne z jaskini zostało datowane metodą C-14 (Politechnika Śląska w Gliwicach) na 5890+70 lat BP. Okaz znajduje się w zbiorach Muzeum Geologicznego AGH w Krakowie.

Jaskinia znana była i odwiedzana od dawna.

Została udokumentowana w maju 1991 r. przez M. Szelerewicza i A. Górnego, którzy zaktualizowali obserwacje w listopadzie 1998 r. Po raz pierwszy wymieniona przez Szelerewicza i Górnego (1986) pod numerem IV.B.40. Opis i plan schroniska znajduje się również w dokumentacji dla Ministerstwa Środowiska z roku 2000. Dane zaktualizował A.Polonius (2009).
Plan opracowali M. Szelerewicz i A. Górny.

Szelerewicz M., Górny A. 1986 (wymieniona w wykazie, lokalizacja na mapie w skali 1:100 000); Polonius A. 1994 (wymienione w wykazie, lokalizacja na mapie); Jaskinie Wyżyny Częstochowskiej 2011c (plan i opis inwentarzowy).

Górny A. i in. 1991a (lokalizacja na mapie w skali 1:10 000; opis jaskini, plan, zdjęcia: otworu, grzybków naciekowych, kolumny, nacieków spływowych, komina, namuliska); Polonius A. i in. 2000 (dokumentacja); Polonius 2003 (wymienia).