Od przystanku PKS Sopotnia Wielka Średniówka idziemy w prawo drogą przez most (wśród zabudowań). Kierujemy się w kierunku Wickowego Potoku, przed mostem skręcamy w prawo i idziemy w górę potoku. Po przejściu wąskiego pasa lasu i rozległej hali dochodzimy po około 15 minutach do następnej hali, z której skrajem spływa niewielki potok. Idziemy nią stromo w górę. Mijamy szałas i dochodzimy do drugiego (obok sadu). Kierujemy się do skraju hali, gdzie w lesie świerkowym natrafiamy na system zagłębień z rowem osuwiskowym. W nim znajdują się otwory jaskini. Zwiedzanie głównego ciągu bez trudności, w bocznych ciągach miejscami uciążliwe.

Wejście utworzyło się w zapadlisku wśród głazów (grożących zawaleniem). Stromo opadającym korytarzykiem po około 2 m wydostajemy się do rozszerzenia - Komory Wejściowej (Mikuszewski 1973). W kierunku SW odchodzi 1,5 m, niski korytarzyk łączący się z niższymi partiami (kończący się jednak zaciskiem niemożliwym do przejścia).

 W kierunku NE (generalnie) biegnie wysoki do 4 m korytarz (główny ciąg jaskini) zrazu obniżający się, o szerokości ponad 1 m, o stropie utworzonym z zaklinowanych bloków. Po 6 m dochodzimy do rozdroża, zagrodzonego dużym blokiem. Przechodzimy nad nim (obniżenie korytarza) i schodzimy 3 m progiem do Komory Skośnej (Mikuszewski 1973), którą stanowi regularna, pochylona nieco ku S szczelina (szerokości 1 m i wysokości około 5 m). Ściany są lite, dno nieregularne, pokryte gliną. Po 3 m komorę ogranicza duże zawalisko ogromnych bloków, od którego stromo w górę odchodzi wąska, wysoka szczelina doprowadzająca do salki (długości około 5 m i przeciętnej wysokości 2 m), w części NE o charakterze zawaliskowym. Za wyżej wspomnianym zawaliskiem (nieprzyjemny zacisk) znajduje się kilka drobnych korytarzyków. Jeden z nich kończy się niewielkim rozszerzeniem - salką o wysokości 1,5 m, od której po kilku metrach dostać się można pod drugi otwór jaskini. Jednak z uwagi na dużą ciasnotę nie można wyjść na powierzchnię. W kierunku S znajduje się niewielka studzienka o głębokości 1,9 m doprowadzająca do korytarzyka o regularnych ścianach - długości około 5 m, wysokości 1,1 m i szerokości 0,5 m. Od wyżej wspomnianego rozdroża w kierunku SE, po przejściu zacisku wydostać się można do Komory Trójkątnej (Mikuszewski 1973) - najokazalszej w jaskini o długości do 7 m, przeciętnej szerokości 2 m i wysokości 5 m. Zwęża się ona (klinowato) i obniża ku SW. Dno zasłane jest głazami i gliną, ściany regularne ku stropowi (w części środkowej) zbiegające się na kształt trójkąta. Za dużym głazem, na SE odchodzi ślepy korytarz (długości około 3 m). W końcowej części komory (na SW), w połowie jej wysokości znajduje się zaklinowana płaska płyta tworząca swoisty balkon.

 Za nim, po przejściu zacisku wydostajemy się do studni (głębokości 3,6 m). W połowie znajduje się niewielkie rozszerzenie (mające połączenie z partiami wstępnymi), a z dna biegnie wąska (około 0,5 m) i wysoka na 4 m szczelina o stropie płaskim i pochyłym dnie. Po około 6 m kończy się on rozkopanym zawaliskiem.

 Przez niewygodny zacisk wydostajemy się do szczeliny ograniczonej progiem (1,8 m). W lewo odchodzi niewielki korytarzyk, którego nie planowano z uwagi na dużą ciasnotę. Pod progiem szczelina o prostokątnym kształcie, dnie płaskim i ścianach litych osiąga wysokości 3 m, przy szerokości 0,4 m, kierując się ku S po 3 m doprowadza do poprzecznej, ciasnej szczeliny. W kierunku W szczelina po 3 m jest niedostępna (bardzo ciasna).

 Natomiast ku E przez bardzo niewygodny zacisk wydostajemy się do wąskiej (szerokości 0,3 m), lecz wysokiej (5 m) szczeliny (przejście uciążliwe) o stropie płaskim, ścianach prostych i litych oraz dnie gdzieniegdzie zasłanym większymi blokami.

 Po 6 m szczelinę przegradza 2,5 m próg nad którym ku S odchodzi krótki, zwężający się korytarzyk, zaś główna szczelina (utrzymując poprzedni kierunek) po dalszych 4 m doprowadza do 3 m komina, którym przedostać się można w górne partie ciągu (opisanego w dalszej kolejności). Dalej za 1,5 m prożkiem szczelina rozszerza się do 0,5 m, lecz jest znacznie niższa (2 m wys.). Za większym głazem w kierunku SW odchodzi kręty, boczny korytarzyk o długości około 7 m, w środkowej części łączący się ze wspomnianym 3 m kominem. Po dalszych 2 m następna odnoga ku SW - pod niewielkim prożkiem znajduje się 2,5 m, zwężająca się szczelina. Jeszcze jedno krótkie (długości 1 m, dalej bardzo ciasno) odgałęzienie odchodzi ku N około 1,5 m dalej, za dwoma większymi blokami, a za niewielkim prożkiem w dół główna szczelina skręcając nieznacznie ku SE kończy się ślepo po 4 m.

 Górne partie opisywanego ciągu tworzy jedna niska (wysokości 0,8 m) lecz dość szeroka (do 1,3 m) szczelina o długości około 9 m, rozwinięta na kierunku E-W, od której ku S (za 2 m progiem, w dół) odchodzi krótki i wąski korytarzyk. Opisana szczelina różni się swoim charakterem od niższych partii. Dużo tu gliny i drobnego łupku.

 Jaskinia osuwiskowa, powstała w „kompleksie piaskowców gruboławicowych i łupków stanowiących warstwy magurskie facji mikowej wieku eoceńskiego” (Mikuszewski 1973). Dno pokryte gruzem, gdzieniegdzie wielkimi blokami i gliną. W okolicach otworów próchnica i zeschłe liście. Miejscami na ścianach występują mikroformy naciekowe (z substancji węglanowej) w postaci pól ryżowych.

 Jaskinia jest sucha, tylko w partiach przyotworowych wyczuwalny przewiew. Temperatura w jaskini +5,5°C (30.04.1978 r.). Światło sięga w partie przyotworowe (około 1,5 m w głąb).

Na ścianach otworów wejściowych występują mchy.

W kilku miejscach zaobserwowano pająki. W 1997 r. odnotowano hibernujące nietoperze: 2 nocki duże (Myotis myotis), 1 mopka (Barbastella barbastellus) - (Mysłajek 1998).

Jaskinia znana ludności miejscowej (stąd druga jej nazwa) i zwiedzana w głównym ciągu.  Część bocznych ciągów spenetrowali prawdopodobnie jako pierwsi członkowie bielskiego klubu J. Łysień, J. Dunat i inni. Taki stan rzeczy utrzymywał się do grudnia 1984 r., kiedy to stwierdzono, że zawalisko w korytarzu za Salą Trójkątną zostało rozkopane przez nieznane osoby i otworzyło się przejście do nowych partii jaskini - długości 48 m.

W 1973 r. plan i opis głównego ciągu opracował J. Mikuszewski, któremu jaskinia była znana od 1965 r. W 1978 r. wykonano plan bocznych partii i dowiązano do planu ciągu głównego oraz sporządzono kompleksowy opis jaskini - o znanej wówczas długości 53 m (J. Pukowski J. Ganszer, G. Klassek). Materiał dokumentacyjny z nowych ciągów (odkrytych w 1984 r) zebrali w dniach 23 grudnia 1984 r. i 5 stycznia 1985 r. J. Ganszer J. Pukowski, M. Grupka ze Speleoklubu Bielsko-Biała. Łączna długość jaskini wzrosła do 101 m. Pomiary wykonano busolą geologiczną Freiberg i taśmą parcianą. J. Ganszer w 2005 r. pomierzył współrzędne geograficzne GP S. Dane zostały zaktualizowane w 2009 r.
Plan opracował J. Ganszer.

Mikuszewski J. 1973 (plan głównego ciągu, charakterystyka jaskini); Klassek G. 1978 (plan i opis inwentarzowy); Klassek G. 1986 (ujęta na liście najdłuższych jaskiń); Klassek G. 1988 (plan i wzmianka o nowych partiach); Wiśniewski W.W. 1989 (ujęta w wykazie jaskiń Karpat); Klassek G. 1990a (plan zbiorczy i opis nowych partii); Klassek G. 1990b (ujęta w wykazie jaskiń i schronisk podskalnych Beskidów i Pogórza Karpackiego oraz na liście najdłuższych jaskiń); Rozporządzenie… nr 1/9 1993 (ustanowienie jaskini pomnikiem przyrody); Wiśniewski W.W. 1993b (ujęta w wykazie jaskiń Karpat); Klassek G. 1994 (ujęta na liście najdłuższych jaskiń); Wiśniewski W.W. 1994 (ujęta w wykazie najdłuższych jaskiń); Wiśniewski W.W. 199b (ujęta w wykazie jaskiń Karpat); Jaskinie Polskich Karpat fliszowych 1997a (plan i opis inwentarzowy); Mysłajek R. W. 1998a (wzmianka o nietoperzach); Michalska B., Wojtas P. 1999 (wymieniona wśród jaskiń okolic Bielsko-Białej); Alexandrowicz Z., Poprawa D. (red.) 2000 (pomnik przyrody- lokalizacja i ogólny opis jaskini); Gradziński M., Chmiel M. J., Michalska B. 2001 (informacje o polewach naciekowych występujących w jaskini); Pukowski J. 2006 (informacja o jaskini wraz z planem).