Od wsi Ślemień dochodzimy do leśniczówki „Pod Borem”. Z drogi biegnącej na N od rozstajów skręcamy na NW wyraźną, kamienistą drogę biegnącą wąwozem o zboczach stromych i wysokich. Po minięciu ogrodzonej szkółki leśnej (około 800 m od leśniczówki) dochodzimy do rozstajów i kierujemy się na W (280°). Przy kolejnym rozwidleniu idziemy na NW (310°) i dochodzimy do starego wyrębu. Dalej drogą leśną do miejsca, w którym zaczyna ona zarastać. Już bez ścieżki trawersujemy zbocze nadal w kierunku NW, pokonując niewielkie wzniesienia, mijamy parowy (w dwóch płyną strumienie). Wydostajemy się na „siodełko” (rodzaj obniżenia). Ścieżka biegnie dalej w górę do przełączki w grzbiecie, my kierujemy się na W, na kamieniste wzniesienie. Po około 150 m, po przejściu zarośniętych głazowisk i zapadlisk dochodzimy do otworu Jaskini Czarne Działy I. Stad idziemy w dół, nieznacznie na SE około 35 m. Tu przy drzewie znajduje się otwór jaskini. Dojście nieskomplikowane, otwór łatwy do znalezienia. Zwiedzanie łatwe (trzy niewysokie progi, miejscami ciasno), tylko w studni wejściowej jest pomocna lina (długości 10 m).

 Jaskinia składa się z trzech części.

I część - otwór wejściowy w kształcie trójkąta (1 m x 1 m) prowadzi do pionowej studni (głębokości 5,5 m). Na głębokości 4 m ku NW odchodzi krótki, zagliniony korytarz. Ku SW przez mały prożek można przedostać się do salki o długości 4 m, wysokości 2 m i szerokiej na 1,2 m. Jej ściany są nieco spękane, dno poziome. Łączna długość tych partii (wskazanych przez M. Rachwańca i M. Krausa) wynosi 6 m.

 Z dna studni wydostajemy się do korytarza-przedsionka z pochyłą wnęką (długości 2,5 m). Ku NW krótkim przejściem z progiem (1,8 m) w dół schodzimy do dwupiętrowej Wielkiej Sali rozwiniętej na kierunku SE-NW. Na dolnym piętrze sala jest długości 4 m, szerokości do 1,6 m i wysokości 6 m. Ściany są proste, prawie w całości lite, strop o profilu łamanym - do połowy wysokości sali jest płaski, dalej przechodzi w wąską, płasko zakończoną szczelinę. Poza niedużą, zaglinioną wyniosłością przy ścianie NE dno jest równe. Ku NW dolne piętro sali ogranicza próg. Dalej (nieznacznie w dół) odchodzi już tylko prosty, ślepy korytarz o długości 5,5 m. W górę przez próg (wysokości 1,5 m) przechodzimy na drugie piętro sali (długości 3,6 m, szerokości ponad 2 m). Ściany są dość równe, dno w środkowej części płaskie, nastromione w części W. Przy ścianie NE znajduje się mały prostokątny otwór studzienki. Ku SW za kolejnym progiem (w górę) biegnie korytarz boczny (przeciętnie szerokości 1 m). Kończy się on po 3 m, tylko ku SE odchodzi 4 m długości ciasna, wysoka szczelina. Od studzienki wejściowej ku SE schodzimy do Małej Sali (długości około 4 m, szerokości do 3 m) rozwiniętej na kierunku NW-SE. Jest ona prawie w całości niska (wysokości 1,5 m) - strop płaski, tylko w środkowej części przechodzi w wąską 3,8 m wysoką, płasko zakończoną szczelinę. Ściany miejscami są nierówne, z małymi wnękami. Dno częściowo jest pochyłe, przy ścianie SE znajduje się poprzeczne obniżenie. Ku SE sala przechodzi w ślepy, prosty korytarz (długości 4 m; przeciętnie szerokości 1 m, wysokości 0,4 m). W dnie w prostokątnej, ciasnej studni odkryto przejście do nowych partii jaskini.

II część (opis na podstawie materiałów M. Rachwańca).

Przez wspomnianą wyżej studnię (głębokości 2 m) - bardzo niewygodną przy wychodzeniu - schodzimy do prostego korytarza (długości 5,5 m) biegnącego ku SW. Na pierwszych 2 m jest on wąski i schodzi stromo w dół. Dalej wyrównuje się, jest wysoki i stopniowo się rozszerza do 1 m. Ściany są nieznacznie zaburzone i pochylone na SE. Korytarz wychodzi w Drugiej Wielkiej Sali (długości 7 m; szerokości 1,5 m, wysokości 4,5 m) z dużą płytą stojącą u wejścia po lewej stronie. Sala jest rozwinięta na kierunku SE-NW. Ściany są lite, nieznacznie pochylone na NE. Strop płaski. Dno miejscami nierówne - koło płyty znajduje się przekop do ciasnej szczeliny jeszcze niemożliwej do przejścia.

Od sali za niskim przejściem, ku SW odchodzi boczny korytarz (wysokości 1,5 m, szerokości 0,3-0,6 m) o prostych, nieznacznie zaburzonych ścianach. Po 5 m kończy się on skręcając ku NW. W linii prostej ku SW biegnie Wąska Szczelina, za którą w 2002 r. odkryto nowe partie (III część). Strop opisanego korytarza na całej długości jest zaburzony.

Ku NW sala stopniowo się zwęża i przechodzi w wąską, wysokości 4 m szczelinę. Biegnie ona w górę i po około 7 m kończy się niewielkim rozszerzeniem, blisko powierzchni.

III część - przez Wąską Szczelinę szerokości 20- 30 cm i długości 1 m przedostajemy się do niskiego (1 m) i ciasnego (ok. 0,5 m) korytarzyka o przebiegu NW- SE o kamienistym dnie. W kierunku NW do góry (3 m) poprzez niewielki zacisk wejść można do większej szczeliny (długość 5 m, szerokość 0,7 m, wysokość do 1,5 m) o rozwinięciu w lewo na W- E, kończącej się szerokim, lecz niedostępnym korytarzem (głaz wystający ze ściany). Drugi koniec tejże szczeliny łączy się prostopadle z środkową częścią rozwinięcia Korytarza z Zaciskiem skręcającego lekko na N (długość 4 m). Część na NW prowadzi do góry kończąc się zawaliskiem, w przeciwną stronę biegnie zwężająca się szczelina, której koniec styka się z Wąską Szczeliną (widać światło). Od miejsca którędy weszliśmy, idąc na SE (1,5 m) przez zacisk wychodzimy do dużej Sali z Głazem o wysokości ok. 5 m. Sala rozwinięta jest w dwóch kierunkach: NW- SE (cz. 1) i SW- NE (cz. 2).

Część 1: u dołu szeroka (do 2 m) zwężająca się przy stropie (do ok. 0,5 m), ściany płaskie, SW pionowa, NE pochyła. Na środku znajduje się olbrzymi, wysoki głaz z szeroką podstawą zwężający się ku górze. Dno przy wejściu schodzi w dół pod głaz, skąd następnie można przejść do drugiej części sali. Strop poziomy, płaski. Na SW od sali odchodzi bardzo wąska szczelina długości 4,5 m.

Część 2: tworzy większą komnatę, szeroką u góry (1,5 m), węższą u dołu (1 m) z pochyłymi ścianami, płaskim stropie i dnem z gruzem średniej wielkości. Między cz. 1 i 2 Sali, znajduje się duży kamień tworzący balkon (wysokość ok. 2 m; wejście studzienką od 2 cz. lub po Głazie z 1 cz.). Sala łączy się z Drugą Wielką Salą niewielkim prześwitem. Na E w pękniętej ścianie widoczny jest tymczasowo niedostępny korytarz (kamień na drodze) - (Wiculski 2002). Po spenetrowaniu dodatkowo 10 m nieplanowanych wcześniej szczelin długość jaskini wzrosła do 115 m.

Jaskinia osuwiskowa, powstała w piaskowcach istebniańskich dolnych. Dno pokryte rumoszem, gruzem, różnej wielkości głazami (duże są nieliczne) i gliną (w większej ilości w drugiej części). W Małej Sali na ścianie SE zaobserwowano mikroformy naciekowe w postaci pól ryżowych (z ciemnym nalotem), grzybków oraz biały nalot z substancji węglanowej.

 Jaskinia jest sucha, tylko w studni wejściowej (po roztopach i opadach) ściany są wilgotne (śliskie), a w 2 części Sali z Głazem po ścianie spływa woda. Przewiew wyczuwalny w studni wejściowej. Tam też sięga światło.

Flory nie obserwowano. Z fauny zaobserwowano: ćmy, pająki, karaluchy (?), 1 salamandrę plamistą i 1 nietoperza (Wiculski 2002). Dodać należy, że w latach 2000- 2005 w jaskini zaobserwowano łącznie 11 nietoperzy (w spisie nie wymienione gatunkowo). Niewykluczone, że występuje tu też mroczek pozłocisty (Eptesicus nilssonii) i gacek szary (Plecotus austriacus) - podane dla całego zespołu jaskiń w artykule Wołoszyna i in. 1994 r. (Mysłajek 2006).      

Do czasu udokumentowania brak wzmianek o tym obiekcie w literaturze. Jednak znana. Odkryta przez nieznane osoby i zwiedzana może w 1988 r. (I część),o czym wydaje się świadczyć data na drzewie. Członkom bielskiego klubu wskazana przez A. Ficka i W. Gałosza.
Dnia 8 kwietnia 1996 r. II część jaskini odkrył B. Nikiel, a prace w przekopie (rozpoczęte dnia 30 czerwca 1996 r.) prowadzą R. Fajt i M. Kraus ze Speleoklubu Bielsko-Biała. Dnia 4 maja 2002 r. III część jaskini odkryli: A. Wiculski i osoby towarzyszące A. Fizia, P. Wyrobek, R. Krowiak

W ramach inwentaryzacji jaskiń beskidzkich materiał dokumentacyjny zbierano czterokrotnie:
- dnia 17 grudnia 1994 r. J. Pukowski i J. Ganszer - dla I części długości 37 m;
- dnia 30 czerwca 1996 r. M. Rachwaniec - dla II części długości 27,5 m;
- dnia 22 września 1996 r. M. Rachwaniec i M. Kraus - dla Salki Górnej, długości 6 m;
- dnia 4 maja 2002 r. A. Wiculski i os. tow.- dla III części długości 34,5 m.
Pomiary wykonano busolą geologiczną Freiberg i taśmą parcianą. Współrzędne geograficzne GPS w 2003 r. pomierzył P. Beczała (Speleoklub Bielsko-Biała). Dane zostały zaktualizowane w 2009 r.

Plan I części opracował J. Ganszer, II części M. Rachwaniec, III części W. Wiculski (2002 b).

Ganszer J. 1995a (wzmianka i plan i części jaskini); Jaskinie Polskich Karpat fliszowych 1997b (plan I i II części i opis inwentarzowy); Klassek G., Mleczek T. 1997 (wzmianka o zwiększeniu długości jaskini); Ganszer J. 2000 (ujęta w schemacie rozmieszczenia jaskiń w Małym Gibasowym Groniu); Wiculski A. 2002, 2002b (opis roboczy III części jaskini, wzmianki o faunie, plan i opis III części); Klassek G., Mleczek T. 2002 (wzmianka o zwiększeniu długości jaskini); Mysłajek R. W. 2006 (wzmianki o zaobserwowanych nietoperzach) .

M. Rachwaniec, 1996 (roboczy opis nowych partii w Jaskini Czarne Działy III) - rękopis.