Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Jaskinia Nowa (S-5.11) |
Inne nazwy | |
Nr inwentarzowy | S.III-04.11 |
Region | Sudety |
Współrzędne WGS84 | λ: 15°54′54,40″, φ: 50°56′32,40″ |
Gmina | Wojcieszów (gm. miejska) |
Powiat | złotoryjski |
Województwo | dolnośląskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | ku górze |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 443 |
Wysokość względna [m] | 80 |
Głębokość [m] | 0 |
Przewyższenie [m] | 49 |
Deniwelacja [m] | 49 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
227
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Sudety Zachodnie, Wojcieszów, Góry Kaczawskie, Góra Połom, nieczynny kamieniołom marmuru. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Ze stacji PKP Wojcieszów, idąc na południe wzdłuż torów, po kilkudziesięciu metrach dochodzimy do przejazdu kolejowego. Przechodzimy go i widoczną na wprost ścieżką pniemy się w górę po zboczu góry Połom, do granicy lasu. Tutaj ścieżka skręca w prawo i wyprowadza, przez las, nad krawędź I - go poziomu kamieniołomu. W dole sztuczne jeziorko (tzw. "Zerówka"). Skręcamy w lewo i po około 50 m po prawej stronie, w ścianie kamieniołomu widoczna jest wydeptana ścieżka prowadząca do góry na II poziom. U podstawy skarpy, na wprost ścieżki, jest otwór jaskini. Jaskinia nie nastręcza większych trudności w zwiedzaniu dla wprawnych turystów.
|
Opis jaskini |
Otwór jaskini ma kształt owalny(1,1x1,5 m), prawdopodobnie naturalny, lecz zacieśniony stożkiem hałdy. Za otworem jest krótki korytarzyk (1,5 m), który doprowadza nas do sporej sali, o wymiarach 2,3x2,5 m, po strop wypełnionej gliniastym namuliskiem. W niej, niewielkim zagłębieniu pod ścianą E, występuje okresowo niewielkie jeziorko. Sala ta przechodzi w wąski i kręty korytarz, rozwinięty na szczelinie. Po 8 m napotykamy znaczne obniżenie dna korytarza. Tędy spływa woda z jaskini i ginie w ciasnym, zamulonym otworze (błoto występuje tu przez cały rok). Kilka metrów dalej, z korytarza odchodzi w prawo jego odgałęzienie. Korytarz, dwukrotnie załamany, opada ku dołowi. Ciąg główny korytarza po 2 m rozgałęzia się. Idąc w prawo obchodzimy skalny filar i po kilku metrach dochodzimy do końca korytarza wypełnionego całkowicie namuliskiem. W lewo, na rozgałęzieniu, prożek o wysokości 3 m, bardzo gładki i myty. Pokonujemy go (drabina) i wchodzimy w obszerny komin. Idąc nim stromo w górę (uwaga: mokra, śliska glina) docieramy do zaklinowanych w korytarzu głazów. Do tego miejsca jaskinia była znana i opisana przez K. Kowalskiego (1954 r.).W prawo, pod zawaliskiem, wąska ale długa szczelina, rozciągająca się pod główną salę. Czołgając się między głazami dochodzimy do zacisku (Z-1). Jest to najtrudniejsze miejsce w jaskini. Za zaciskiem otwiera się przestronna sala ("Duża Sala"), o wymiarach: długość 14 m, szerokość 6 m, wysokość do 6 m. Dno stanowią głazy i bloki skalne odpadłe ze stropu. Szata naciekowa uboga: draperie, krótkie stalaktyty żeberka kalcytowe. Sala zachwyca kolorystyką. W mocnym świetle widoczne są różne odcienie kolorów: czerwonego pomarańczowego, niebieskiego. W północnym końcu Sali znajduje się 8 m komin mający połączenie z powierzchnią (widać światło dzienne). U podstawy komin jest podcięty, są tu zniszczone draperie kalcytowe. Komin przy końcu zwęża się i przechodzi w szczelinę wysokości 1 m która wyprowadza na zewnątrz, ponad II poziom (powyżej Jaskini Komarowej). Jest to II otwór jaskini, o wymiarach 0,3x1,1 m, możliwy do przejścia. Zachodni koniec Dużej Sali przechodzi w niski, lecz szeroki korytarz, pokryty gliną i polewą wapienną, kończący się po 20 m zawaliskiem. Na ścianach i stropie widoczne liczne zagłębienia wirowe, świadczące o dużej ilości przepływającej wody przez jaskinię w okresie jego tworzenia się. W lewej (orograficzne) ścianie korytarza tzw. "Muzeum". Tuż przed wejściem do korytarza, lecz bardziej w lewo, między głazami i u podstawy ściany znajduje się niewielki otwór prowadzący do bocznych partii jaskini. Partie te zaczynają się ciasnym korytarzem wysłanym kamieniami i mokrą gliną. Po kilku metrach korytarz powiększa się umożliwiając swobodniejsze poruszanie się. Korytarz rozdziela się po 4 m. W prawo odchodzi ciasny korytarz kończący się po kilku metrach. W lewo jest korytarz początkowo poziomy, ale dalej wznosi się i doprowadza do niewielkiego progu (0,6 m). U jego podstawy, stromo w dół i w prawo, odchodzi korytarzyk, długości około 4 m. Wchodzimy nad próg i dalej, po kilku metrach, napotykamy następny próg i nad nim parę metrów korytarzyka z naciekami bulastymi. U stóp drugiego progu w prawo, stromo w dół, odchodzi korytarz. Po kilku metrach, po prawej stronie jest miejsce połączenia z korytarzykiem biegnącym z pod pierwszego progu. Idąc dalej dochodzimy do niskiej Sali, o dnie zasłanym gliną i odłamkami skał odpadłymi ze stropu. Jej koniec rozdwaja się. Prawa odnoga po kilku metrach kończy się zawaliskiem, zaś lewa przechodzi w system progów, by po kilku metrach zakończyć się stromym (ku górze) korytarzem, zaklinowanym przy końcu głazami. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Jaskinia jest licznie odwiedzana przez turystów i taterników jaskiniowych. Wstępne partie jaskini odkryte zostały przez K. Kowalskiego i S. Strawińskiego 14.04.1947 r. (Kowalski 1954). Dalsza część jaskini była eksplorowana przez członków Speleoklubu "BOBRY" Żagań w latach 1970-1978. |
Historia dokumentacji |
Plan i opis opublikował K. Kowalski w 1954 r. Następny plan sporządzili członkowie Speleoklubu "BOBRY" Żagań w 1978 r. Był on podstawą do aktualizacyjnych pomiarów przy sporządzaniu dokumentacji 12.11.1994 r., którą wykonał zespół: R. Kondratowicz, R. Molenda, H. Zyzańska (Speleoklub „BOBRY” Żagań), w ramach prac inwentaryzacyjnych jaskiń Polski. Dokumentację fotograficzną sporządzili: R. Kondratowicz i R. Konieczny. Dane zaktualizował A. Szynkiewicz w 2014 r. Współrzędne geograficzne skorygowano na podstawie mapy (http://mapy.geoportal.gov.pl) w 2020 r. |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Sawicki L. 1948 (wzmiankowana); Kowalski K. 1954 (plan i opis); Pulina M. 1959 (plan, opis osadów); Pulina M. 1977 (plan, opis osadów); Zyzański H., Zyzańska H. 1979 (opis); Konieczny R. 1992 (opis); Jaskinie Sudetów 1996 (plan i opis pod nr. S-5.11); Zyzański H., Zyzańska H. 2000 (wzmiankowana); Szynkiewicz A. i in. 2001 (opis, plan); Furmankiewicz J., Furmankiwicz M. 2002 (nietoperze); Zyzańska H., Szynkiewicz A. 2003a,b (wzmiankowana); Wojtoń A. 2013 (wymienia, podaje długość).
|
Materialy archiwalne |
|
Autorzy opracowania | Romuald Konieczny, Halina Zyzańska |
Redakcja | Halina Grodzicka |
Stan na rok | 2014 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |