Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia Środkowa (S-5.36)
Inne nazwy
Nr inwentarzowy S.III-04.36
Region Sudety
Współrzędne WGS84 λ: 15°54′31,18″, φ: 50°56′06,35″
Gmina Wojcieszów (gm. miejska)
Powiat złotoryjski
Województwo dolnośląskie
Właściciel terenu Skarb Państwa
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu W
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 548
Wysokość względna [m] 196
Głębokość [m] 30
Przewyższenie [m] 2
Deniwelacja [m] 32
Długość [m]
w tym szacowane [m]
120
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Sudety Zachodnie, Wojcieszów, Góry Kaczawskie, Góra Połom, w południowo-zachodnim zboczu Góry Połom (664 m n.p.m.), pomiędzy poziomem VI i VII, w ścianie eksploatacyjnej kamieniołomu.
Opis drogi dojścia do otworu
Otwór znajdował się w południowo-zachodnim zboczu Góry Połom (664 m n.p.m.), pomiędzy poziomem VI i VII, w ścianie eksploatacyjnej kamieniołomu. Obecnie jaskinia nie istnieje.
Opis jaskini
Otwór wejściowy znajdował się w litej skale i miał kształt prostokąta nieregularnego o wymiarach: 0,3 na 0,7 m. Ciasnym przejściem o długości ok. 1,5 m można było dostać się do partii wstępnych jaskini. Przejście było pokryte blokami skalnymi; część została usunięta na zewnątrz. W kierunku południowym odchodziła szczelina, o długości około 3 m, wysokości 1,5 m i szerokości 0,3 m, na końcu zawężająca się. Dno szczeliny pokrywały drobne odłamki skalne i błoto, ściany pokryte były cienką warstwą polewy kalcytowej z małymi grzybkami; ściany suche. Z Partii Wstępnych ciasną studzienką z zaklinowanym kamieniem schodziło się do upadowej, o nachyleniu 50° i wymiarach: 0,6x0,8 m. Po około 3 m napotykało się prożek, o wysokości 1,2 m. Upadowa rozwijała się w kierunku wschodnim. Spąg pokryty był dużymi odłamkami polewy kalcytowej. Z upadowej wchodziło się do Sali Złomisk o kształcie prostokąta (2,7x2,8 m i wys. 3 m). Spąg sali pokryty był dużymi blokami skalnymi, między którymi występowały szczeliny, o głębokości około 2 m. Na wprost wejścia do Sali na ścianie znajdowała się biała polewa kalcytowa na powierzchni, o wymiarach 2,5x10,0 m i grubości 25 cm. Pozostałe ściany pokryte były polewą kalcytową o brązowej barwie. Na zachodniej ścianie sali, u jej podnóża znajdowały się małe stalagmity, o wys. ok. 5-8 cm. Na południowej ścianie sali dwa kominy (wys. 3,5 m i 4,0 m) prowadziły do Górnego Korytarza. Z Sali Złomisk w kierunku północno-wschodnim odchodziła studzienka, z kominem prowadzącym do Górnego Korytarza. Ściany komina pokryte były polewą kalcytową z dużymi grzybkami. Kominem o szerokości 0,6-0,8 m można było wspiąć się około 8 m do Górnego Korytarza. Rozwijał się on w kierunku północno-wschodnim, na długości około 15 m, miał on od 3 do 0,4 m wysokości i od 0,4 do 0,9 m szerokości. Dno korytarza pokryte było rumoszem skalnym, a w środkowej części posiadało obniżenie, w którym znajdowało się błoto i nieco wody. Korytarz kończył się zawaliskiem z drobnymi kamieniami pokrytymi polewą kalcytową. Z Sali Złomisk można było także zjechać studzienką 6 m na zaklinowaną płytę skalną 0,8 m szerokości i 1 m długości. Po lewej lub prawej stronie płyty prowadził 5 m zjazd do Sali Olbrzymów. Sala Olbrzymów o nieregularnym kształcie i wymiarach: 4,9x2,6 m, miała dno pokryte dużymi blokami skalnymi o wymiarach 0,8x1,5x1,0 m. Jaskinia dalej kontynuowała się w kierunku wschodnim i północnym. Schodząc w dół po dużych kamieniach mijało się korytarzyk odchodzący na północ o długości 5 m, wysokości 2 m i szerokości 0,7 m. Korytarzyk kończył się namuliskiem. Schodząc po blokach kamiennych osiągało się Salę z Zawaliskiem o wymiarach 4,5x3,2 i wysokości 4,3 m. Ściany sali były nieregularne o skromnej szacie naciekowej. Dno sali owalne, pokryte rumoszem skalnym. Po usunięciu bloków skalnych i przekopaniu namuliska odsłoniło się wejście do studzienki głębokości około 4 m. Nad studzienką znajdowała się upadowa długości około 3 m, pokryta polewą kalcytową. Dno studzienki było wyścielone żwirem i kamyczkami. Występowały też znaczne sączenia wody.
Z Sali z Zawaliskiem można było ciasnym przełazem (zacisk dł. 1,3 m) przedostać się do maleńkiej salki (2,0x1,5 m i wysokości 1,7 m). Jej spąg był pokryty odłamkami skalnymi i błotem. Przy wschodniej ścianie znajdowała się studzienka, o głębokości 3 m. Dno studzienki było zagruzowane i zabłocone, ściany również pokryte błotem. W spągu maleńkiej Salki znajdowała się druga studzienka zagruzowana, łącząca się na dnie z pierwszą. Z Sali Olbrzymów, w kierunku północnym, rozwijał się boczny ciąg jaskini. Wysoki Korytarz (szerokości 0,7 m, wysokości około 4 m i długości 7,5 m) prowadził do Sali (szerokości 2,5 m i wysokości 1,4 m). Spąg korytarza miejscami pokrywała polewa kalcytowa oraz rumosz z gliną. Przy wejściu do Sali w kierunku wschodnim rozwijała się wąska szczelina szerokości 0,3 m i głębokości 3,5 m, o długości kilku metrów. Spąg Salki pochylony był w kierunku zachodnim i pokryty drobnymi kamieniami i gliną. Na jej północnej ścianie znajdowała się studzienka owalna, którą można było zejść 4 m do Sali z Wantą. Ściany studzienki pokryte były polewą z dużą ilością grzybków. Pośrodku sali znajdował się duży blok skalny. Po zachodniej stronie sali schodziła upadowa długości ok. 7 m, szerokości 0,6 m i wysokości 0,7 m z prożkiem (1 m). Upadowa kończyła się zawaliskiem, spąg miejscami pokryty był polewą. W zawalisku kamienie również były pokryte polewą kalcytu. Idąc w kierunku wschodnim, trafialiśmy na Małą Salkę (2,4x2,3x2,5 m), która kończyła się namuliskiem. W stropie salki zaklinowane były kamienie. Przy wejściu do sali znajdował się filar kominowy, obok którego został odsłonięty zacisk między kamieniami, przez który można było przejść do wąskiej upadowej długości około 6 m.
Jaskinia powstała w marmurach dolnokambryjskich.
Historia badań
Historia eksploracji
Otwór jaskini odgruzowali F. Kramek i L. Grzebski dnia 11 marca 1989 r. Dalszą eksplorację prowadzili członkowie Wałbrzyskiego Klubu Górskiego i Jaskiniowego do początku kwietnia 1989 r. (oprócz odkrywców również B. Aleksandrowicz, W. Grzeszczuk, W. Kramek, J. Szynalski i R. Tęcza). Jaskinia uległa zniszczeniu dnia 12 kwietnia 1994 r.
Historia dokumentacji
Pomiary wykonali F. Kramek, L. Grzebski i R. Tęcza. Dokumentację fotograficzną sporządził B. Bochynek. Dane zaktualizował A. Szynkiewicz w 2014 r.
Plan opracował F. Kramek.
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Tak
Literatura
Jaskinie Sudetów 1996 (plan i opis pod nr. S-5.36).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Franciszek Kramek
Redakcja Halina Grodzicka
Stan na rok 2014
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan Podgląd grafiki przekrój
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie