Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Meander w Małołąckim Siodle
Inne nazwy
Nr inwentarzowy T.E-12.72
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°54′45,66″, φ: 49°14′43,40″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu ku górze
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1891
Wysokość względna [m] 590
Głębokość [m] 31
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 31
Długość [m]
w tym szacowane [m]
74
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Dolina MałejŁąki, masyw Małołączniaka, Czerwony Grzbiet.
Opis drogi dojścia do otworu
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Z Przysłopu Miętusiego idziemy niebieskim szlakiem w kierunku Czerwonego Grzbietu. Szlak opuszczamy w górnej części żlebu, ok. 150 m nad ubezpieczonym łańcuchami progiem. Dalej kierujemy się w stronę Małołąckiego Siodła. Otwór meandra o wymiarach 1x1,5 m znajduje się ok. 20 m przed Małołąckim Siodłem. Do otworu dochodzimy od góry Czerwonym Grzbietem idąc w kierunku Skrajnej Małolackiej Turni. Przechodzimy grzbiet na stronę północną przez Kobylarzowe Siodełko, idąc dalej 20 m po północno-wschodniej stronie grzbietu stajemy przed otworem mającym 1,8 wysokości i 1 m szerokości.
Opis jaskini

Jaskinię tworzy meander rozwinięty na wyraźnym pęknięciu międzyławicowym. W partiach przyotworowych meander jest ciasny. Dalej rozszerza się do ok. 1,5 m. Jego głębokość poniżej otworu wynosi 12 m. W górnej części przedzielony jest zwężeniami i zaklinowanymi wantami. Dolna część rozszerza się w studzienkę o głębokości około 8 m i szerokości do 1,5 m.

Strop nad studzienką tworzy równa powierzchnia pęknięcia międzyławicowego, zapada się ona pod kątem ok. 60° ku SE. Idąc możliwie blisko stropu, omijamy pionowy ciąg meandra i przechodzimy nad wąską pochylnię pod stropem, która kończy się po ok. 10 m zawaliskiem. Pochylnia pod stropem utworzyła się na wspomnianym wyżej pęknięciu ławicowym i omija górą główny ciąg meandra, który opada w tym miejscu pionowo. Po prawej stronie widoczne są ślady równoległego do pochylni rozmycia, jednak z uwagi na szerokość szczeliny ciąg ten jest niedostępny. Pochylnia kończy się zawaliskiem, rumoszem wymieszanym z gliną i piaskiem kwarcowym.
Wracamy do głównego ciągu meandra. Przechodząc pod zaklinowanymi wantami, dostajemy się bezpośrednio nad 8 m głębokości studzienkę utworzoną w meandrze. Schodzimy (zapieraczką) lub zjeżdżamy na dno, 8 m niżej. Ściany meandra są lite, o szerokości do 1,5 m. Widać tu wyraźne odseparowanie tej części jaskini od wyżej opisanej pochylni pod stropem. Spąg studzienki pokrywa gruby, wapienny rumosz autochtoniczny. Zawalisko, po którym przechodzimy powstało w wyniku odspojenia się pierwotnego stropu. Meander skręca ku zachodowi. Pomiędzy zaklinowanymi blokami przechodzimy krótkim korytarzem o rozwinięciu E–W do niezależnego, rozpoczynającego się w tym miejscu meandra, który utworzył się na pęknięciu NE–SW i łączy się z głównym ciągiem w zawalisku.
Schodzimy zawaliskiem pod zaklinowane bloki tworzące spąg wspomnianej uprzednio, 8 m studzienki.

W zawalisku znajduje się niewielka komora o wysokości 1,5m i szerokości 2x3 m. Jej południową część ogranicza lita ściana, pod którą możemy zejść jeszcze 2 m w zawalisko. Ciąg ten kończy się niedostępną szczeliną.

Właściwa droga do dolnych partii jaskini rozpoczyna się przed komorą. Wchodząc do zawaliska skręcamy w lewo, przechodząc pod niskim w tym miejscu stropem. Dalej schodzimy wymytym dnem meanderka, pomiędzy zaklinowanymi wantami. Spąg w tym miejscu wypełnia okresowo woda. Meandrem dochodzimy do stromo opadającego, szczelinowego korytarza utworzonego na tym samym pęknięciu co główny ciąg. Strop jest lity. Dno korytarza opada, pokrywa je gruby rumosz o miąższości dochodzącej do 4 m. Dalej szczelina poszerza się tworząc komorę o wymiarach 2,5x4 m. Jej spąg, stromo opadający ku W, także pokrywa gruby rumosz wapienny. We wschodniej części salki możemy wejść ok. 3 m pomiędzy wanty i osiągnąć wymyty spąg meandra, który skręca w tym miejscu w kierunku zachodnim.

W dolnej części salki, pod litą ścianą, otwiera się wejście do pionowej studzienki o średnicy rzędu 1 m, utworzonej pomiędzy ścianą a zawaliskiem. Schodzimy pomiędzy zaklinowanymi wantami ok.7 m do wąskiej, wymytej szczeliny o szerokości 0,5 m, której spąg wypełniony jest rumoszem. Jest to najniższy punkt jaskini.

Jaskinia powstała w wapieniach malmoneokomu jednostki Organów (fałd Czerwonych Wierchów, seria wierchowa). Namulisko stanowi autochtoniczny rumosz wapienny zmieszany z gliną oraz allochtoniczny piasek kwarcowy, pochodzący bezpośrednio z rejonu Czerwonego Grzbietu, pokrytego czapą krystaliczną.

Jaskinia jest sucha, podczas eksploracji zaobserwowano silny wypływ powietrza w okresie zimy i wczesnej wiosny. Światło sięga około 3 m w głąb, jego zasięg kończy się w studzience.

Otwór jaskini porasta roślinność zielona.

Fauny nie zaobserwowano.

Historia badań
Historia eksploracji

Jaskinia została odkryta w dniu 8 listopada 1998 r. przez Z. Tabaczyńskiego (Speleoklub Tatrzański). Eksploracje obiektu rozpoczęli D. Fuja i Z. Tabaczyński (Speleoklub Tatrzański).
10 kwietnia – maj 1999 eksploracje kontynuowali M. Parczewski i Z. Tabaczyński (Speleoklub Tatrzański).
Po odsłonięciu meandra prace zostały wstrzymane z uwagi na trudności techniczne związane z pokonaniem zwężenia. Dalsza eksploracja prowadzona była prawdopodobnie po roku 2010. Wówczas jaskinię eksplorowały nieznane osoby. Z uwagi na zakres prac, eksploracja musiała trwać dłużej. Eksploratorom udało się pokonać zwężenia we wstępnej części meandra oraz kilkumetrowe zawalisko w dolnej części jaskini.
Aktualnie eksploracja obiektu zatrzymała się na szczelinie w zawalisku, na głębokości ok. 31 m. Ten okres eksploracji jaskini wymaga uzupełnienia z uwagi na wkład pracy jaki został włożony w poznanie meandra.

Historia dokumentacji

Obiekt wcześniej nie był wzmiankowany w literaturze. Dokumentację jaskini sporządził Z. Tabaczyński w dniu 30 kwietnia 2014 r. Pomiary przeprowadzone zostały za pomocą urządzenia Disto-X.
Przekrój i plan opracował Z. Tabaczyński.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Jaskinie TPN 2016 (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Zbigniew Tabaczyński
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2014
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki otwór Podgląd grafiki plan Podgląd grafiki przekrój
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie